Sắc xuân Hữu Kiên

- Trở lại xã Hữu Kiên, huyện Chi Lăng vào những ngày giáp tết khi hoa xuân đang bắt đầu khoe sắc. Xa xa dưới những tán rừng xanh mướt nhiều ngôi nhà kiên cố, khang trang được xây dựng còn thơm mùi ngói mới... chúng tôi cảm nhận được xã vùng III này đã có bước chuyển mình mạnh mẽ.

Hữu Kiên là xã đặc biệt khó khăn của huyện Chi Lăng, cách trung tâm huyện khoảng 30 km với tổng diện tích tự nhiên trên 8.324 ha. Toàn xã hiện có 631 hộ sinh sống tại 8 thôn với 2.792 nhân khẩu, chủ yếu là dân tộc Tày (trên 95%). Đời sống người dân phụ thuộc chủ yếu vào chăn nuôi, trồng trọt...

Phát huy tiềm năng, lợi thế

Với trên 7.000 ha diện tích đất lâm nghiệp và thảo nguyên Khau Sao rộng lớn trên 144 ha, đây là những điều kiện thuận lợi để bà con nơi đây phát triển chăn nuôi và trồng rừng.

Cùng đi với ông Nông Văn Hợp, Chủ tịch Hội Nông dân xã đến thôn Suối Mạ, chúng tôi cảm nhận được rõ nơi đây đã có nhiều sự đổi thay.

 Anh Nông Văn Huy, Trưởng thôn Suối Mạ phấn khởi cho biết: Toàn thôn có 172 hộ với 772 nhân khẩu. Với lợi thế có thảo nguyên rộng lớn, người dân trong thôn đã tập trung phát triển chăn nuôi ngựa. Theo đó, thôn hiện có trên 97% tổng số hộ dân phát triển chăn nuôi ngựa với tổng đàn khoảng 950 con. Từ chăn nuôi ngựa, đời sống người dân ngày càng được nâng lên. Nhiều gia đình đã xây dựng được nhà kiên cố khang trang, sạch đẹp.

Dừng lại ngôi nhà mới được xây dựng khang trang, ông Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết, đây là ngôi nhà mái Thái đẹp nhất, nhì trong thôn Suối Mạ mới hoàn thành xây dựng.

Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà mới, anh Nguyễn Văn Viền người dân thôn Suối Mạ cho biết: Năm nay gia đình tôi đón xuân với nhiều niềm vui; cuộc sống không còn thiếu ăn, thiếu mặc như trước nữa. Tôi đã xây dựng được ngôi nhà mới khang trang với diện tích 100 m2, đời sống ngày càng được nâng lên, con cái được đi học đầy đủ.

Để có được niềm vui trên, qua tìm hiểu chúng tôi được biết với sự quyết tâm vượt lên thoát nghèo, gia đình anh Viền đã tập trung phát triển chăn nuôi ngựa bạch. Lúc đầu anh nuôi hai con, sau nhân giống, tăng đàn lên có thời điểm trên 10 con. Trung bình mỗi năm, gia đình anh xuất bán 2 con ngựa bạch đem lại thu nhập từ 60 đến 100 triệu đồng/năm. Hiện gia đình anh đang tập trung chăm sóc 5 con ngựa bạch.

Tại xã Hữu Kiên, chăn nuôi ngựa phát triển mạnh ở cả 8 thôn. Đến nay, toàn xã có đàn ngựa thường 936 con; đàn ngựa bạch 1.482 con. Theo người dân, ngựa dễ nuôi, ít bệnh, chủ yếu phòng tránh các bệnh đường tiêu hoá. Hiện nay giá ngựa trưởng thành dao động từ 50 đến 60 triệu đồng/con; ngựa giống (6 đến 7 tháng tuổi) được bán với giá 17 đến 18 triệu đồng/con.

Rời thôn Suối Mạ, chúng tôi đến thôn Mè Thình. Dọc tuyến đường bê tông dẫn vào thôn là những cánh rừng bạch đàn, rừng thông xanh mướt. Từ phát triển kinh tế đồi rừng, nhiều hộ dân đã có thu nhập cao và xây dựng được nhà cửa khang trang. Điển hình trong đó có gia đình ông Nguyễn Văn Phúc. Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà kiên cố khang trang, rộng rãi, vừa pha ấm chè mời khách, ông Phúc vừa chỉ tay về phía quả đồi trước nhà phấn khởi cho biết: Tháng 4 năm nay, gia đình tôi vừa khai thác 5 ha thông lấy gỗ, nhờ đó có thu nhập trên 400 triệu đồng. Từ trồng rừng, đời sống được nâng lên, hiện gia đình tôi đã thoát nghèo, xây dựng được nhà mới, đời sống ngày càng ổn định.

Trao đổi với chúng tôi, ông Ma Văn Xuân, Phó Chủ tịch UBND xã Hữu Kiên cho biết: Với đặc thù của xã chủ yếu là đồi núi, diện tích trồng cây lương thực hằng năm chỉ gần 300 ha (trong đó diện tích cấy lúa chỉ khoảng 150 ha, chủ yếu cấy một vụ mùa). Để phát triển kinh tế, chính quyền xã đã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, các thôn tuyên truyền, vận động bà con đưa giống mới vào sản xuất; tập trung phát triển chăn nuôi, trong đó chăn nuôi ngựa bạch là chủ yếu. Cùng với đó phát triển mạnh trồng rừng... Đến nay, toàn xã có gần 4.600 ha rừng trồng.

Thay đổi tư duy, vươn lên thoát nghèo

Ngoài mở rộng sản xuất, người dân nơi đây đã thay đổi tư duy, đổi mới cách làm, thực hiện liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Theo đó, trên địa bàn xã đã thành lập Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ và Chăn nuôi ngựa bạch Hữu Kiên và 6 tổ hợp tác về trồng rừng, chăn nuôi gà thương phẩm, chăn nuôi ngựa và trồng gừng thương phẩm.

Ông Nông Văn Chưng, Giám đốc HTX Dịch vụ và Chăn nuôi ngựa bạch Hữu Kiên cho biết: HTX hiện có 21 thành viên, tăng 10 thành viên so với thời điểm thành lập. Toàn HTX hiện có tổng đàn ngựa khoảng 200 con, 100% là ngựa bạch. Để tăng đàn, nâng cao chất lượng đàn ngựa, các thành viên HTX đã thực hiện đồng bộ kỹ thuật chăn nuôi, chăm sóc. Đồng thời, HTX đa dạng hoá các sản phẩm từ ngựa bạch như: cao ngựa, giò ngựa... đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Qua đó góp phần nâng cao giá trị, tăng thu nhập cho các thành viên HTX.

Bên cạnh liên kết sản xuất, cấp uỷ, chính quyền xã tuyên truyền người dân sử dụng hiệu quả các nguồn vốn, phát huy hiệu quả chương trình hỗ trợ của Nhà nước. Toàn xã hiện có 4 dự án được vay vốn với số tiền 1,2 tỷ đồng theo Nghị quyết 08 và Nghị quyết 15 của HĐND tỉnh về chính sách đặc thù khuyến khích đầu tư, phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020 - 2025; tổng dư nợ vay qua Ngân hàng Chính sách xã hội đạt trên 37 tỷ đồng...

Anh Nông Văn Hợp, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hữu Kiên cung cấp thêm thông tin: Nếu như trước đây người dân lo sợ, e ngại vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất thì khoảng 5 năm trở lại đây, bà con đã mạnh dạn tiếp cận, chủ động vay vốn để đầu tư phát triển chăn nuôi và trồng rừng. Hiện nay Hội Nông dân xã quản lý tổng dư nợ vốn tín dụng Ngân hàng Chính sách xã hội trên 16 tỷ đồng với 184 hộ vay. Năm 2024, diện tích trồng rừng mới toàn xã đạt 288 ha, đạt vượt 44% so với kế hoạch huyện giao, chủ yếu trồng cây bạch đàn, thông, keo.

Cùng với phát triển kinh tế, người dân còn tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới. Trong năm 2024, người dân toàn xã đã đóng góp trên 41 triệu đồng tiền mặt và khoảng 1.200 ngày công lao động, sử dụng trên 80 tấn xi măng Nhà nước hỗ trợ để bê tông hoá gần 3 km đường trục thôn; huy động trên 300 công lao động thực hiện phát quang tầm nhìn, vệ sinh môi trường... Đến nay xã đạt 6/19 tiêu chí nông thôn mới.

Từ sự nỗ lực của cấp uỷ, chính quyền và người dân, kinh tế - xã hội của xã trong năm 2024 có nhiều chuyển biến tích cực. Trong đó, xã phát triển đàn ngựa với tổng đàn 2.418 con, vượt 12,6% chỉ tiêu cả nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra. Tỷ lệ đường trục thôn, xã được bê tông hoá đạt 70%; trường học được xây dựng khang trang; công tác khám chữa bệnh cho người dân được chú trọng... Hiện toàn xã có trên 50 hộ có thu nhập từ 100 triệu đồng/năm trở lên. Năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo của xã là 47,7%. Năm 2024, qua kết quả rà soát, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn 24,2%. Thu nhập bình quân đầu người toàn xã hiện đạt 25 triệu đồng/người/năm, tăng 9 triệu đồng/người/năm so với năm 2020. Nhiều hộ dân đã xây dựng được nhà cửa khang trang, vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Ông Nguyễn Văn Tin, Bí thư Đảng uỷ xã Hữu Kiên cho biết: Xác định phát triển kinh tế từ trồng rừng và chăn nuôi ngựa bạch là chủ lực nên thời gian qua, cấp uỷ, chính quyền xã đã tập trung định hướng, khuyến khích, hỗ trợ người dân tiếp cận với các nguồn vốn vay ưu đãi; thường xuyên phối hợp tổ chức các lớp tập huấn, lớp dạy nghề tại địa phương về phát triển trồng trọt và chăn nuôi cho người dân... Song song với đó, cấp uỷ, chính quyền xã đã chú trọng sử dụng các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước và kêu gọi sự chung tay đóng góp của người dân để đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng nông thôn như: giao thông, trường học, nhà văn hóa… Nhờ đó, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên.

Chúng tôi rời Hữu Kiên khi từng đàn ngựa bạch thong dong trở về chuồng trại, tiếng trẻ ríu rít trong buổi tan trường trên con đường bê tông phẳng lì... Xa xa bên triền đồi, những bông hoa đào rừng đầu tiên bung nở khoe sắc báo hiệu một mùa xuân nữa đã về. Tin tưởng rằng, với sự quan tâm, hỗ trợ của cấp uỷ, chính quyền xã và sự chủ động vươn lên của người dân, diện mạo nông thôn nơi đây sẽ tiếp tục có nhiều đổi mới. Người dân sẽ từng bước xóa bỏ cái nghèo, vươn lên xây dựng Hữu Kiên ngày càng giàu đẹp.