Quyết liệt ngăn chặn gian lận thương mại qua hoạt động nhập khẩu

- Thời gian qua, tình trạng gian lận thông quan hoạt động nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam có nhiều diễn biến phức tạp. Trước tình hình đó, Hải quan Lạng Sơn tiếp tục triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ để kịp thời ngăn chặn hành vi này.

Ngày 5/3/2024, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị phát hiện Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu KNT (Cao Lộc, Lạng Sơn) đăng ký tờ khai nhập khẩu 1 mục hàng hóa là máy trung tâm gia công kim loại CNC nhãn hiệu TAIFENG. Hàng hóa được doanh nghiệp kê khai là mới 100%. Tuy nhiên, qua biện pháp nghiệp vụ, cơ quan hải quan đã phát hiện lô hàng không đúng chủng loại hàng như kê khai và đã ra quyết định xử phạt doanh nghiệp và buộc tái xuất lô hàng.

Ngoài vụ vi phạm của công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu KNT, trong 5 tháng đầu năm 2024, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị đã xử lý khoảng 400 trường hợp doanh nghiệp vi phạm lĩnh vực hải quan, trong đó chiếm hơn 300 vụ là xử lý các trường hợp doanh nghiệp gian lận trong kê khai hàng hóa nhập khẩu.

Không chỉ tại Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, chi cục hải quan tại những cửa khẩu, các phòng chuyên môn thuộc Cục Hải quan tỉnh cũng đã phát hiện nhiều doanh nghiệp gian lận trong kê khai hồ sơ hải quan. Theo thống kê từ Cục Hải quan tỉnh, trong 5 tháng đầu năm 2024, toàn cục đã phát hiện và xử lý 663 vụ vi phạm lĩnh vực hải quan, trong đó chiếm đến 70% là doanh nghiệp nhập khẩu vi phạm trong kê khai hải quan, số vụ xử lý tăng 75% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng giá trị hàng vi phạm khoảng 17 tỷ đồng.

Theo chia sẻ của bà Hà Thị Kim Dung, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, từ các vụ việc phát sinh cho thấy, một số doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa đã lợi dụng việc kê khai qua hình thức điện tử để thực hiện các hành vi gian lận, phổ biến là việc khai báo một mặt hàng nhưng nhập khẩu lại là mặt hàng khác, hoặc mặt hàng không đúng giá trị, đúng chủng loại theo tờ khai hải quan; một số doanh nghiệp không chỉ khai báo sai giá trị hàng hóa nhập khẩu mà còn kê khai là hàng tồn kho nhưng hàng nhập thực tế lại là hàng thuộc danh mục cấm nhập khẩu hoặc hàng không đáp ứng đủ điều kiện nhập khẩu…

Bà Đỗ Thị Thu Hương, Trưởng phòng Quản lý rủi ro, Cục Hải quan tỉnh cho biết: “Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh, phòng chủ động phối hợp với các chi cục hải quan tại cửa khẩu thường xuyên tiến hành thu thập thông tin về doanh nghiệp, đối tượng, hàng hóa nhập khẩu, tập trung vào nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận về trị giá, có thuế suất cao, mặt hàng nhập khẩu có điều kiện, hàng đăng ký quyền sở hữu trí tuệ và các doanh nghiệp có độ rủi ro cao, cập nhật thông tin kịp thời trên hệ thống thông tin nghiệp vụ. Cùng đó là tăng cường thu thập, phân tích thông tin từ các nguồn để phục vụ công tác kiểm soát, ngăn chặn, xử lý vi phạm”.

Ngoài tăng cường kiểm soát rủi ro, để ngăn chặn tình trạng các doanh nghiệp gian lận trong hoạt động nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu của tỉnh, lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc chủ động thu thập, phân tích, xử lý thông tin, tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với các doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng có trị giá tính thuế, thuế suất cao, các mặt hàng nhạy cảm, các lô hàng "luồng xanh" có nghi vấn.

Ông Vũ Tuấn Bình, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết: “Lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh đã giao trách nhiệm cho từng đơn vị, cán bộ cụ thể thực hiện giám sát từng lô hàng, đồng thời tăng cường công tác giám sát cơ động để kiểm soát chặt chẽ các lô hàng nhập khẩu. Các hoạt động kiểm tra thường xuyên được tiến hành để nắm bắt và đánh giá tình hình của các doanh nghiệp và hàng hóa. Đồng thời thực hiện kiểm soát chặt hồ sơ hải quan điện tử từ thời điểm tiếp nhận do các doanh nghiệp khai báo trực tuyến trên hệ thống để kịp thời phát hiện những doanh nghiệp gian lận trong quá trình kê khai hải quan…".

Việc kịp thời ngăn chặn, phát hiện những sai phạm của các doanh nghiệp gian lận không chỉ giúp chống thất thu thuế từ hoạt động nhập khẩu hàng hóa mà còn góp phần sàng lọc doanh nghiệp không tuân thủ quy định về hoạt động xuất nhập khẩu, qua đó chuyển doanh nghiệp sang loại hình kiểm tra trực tiếp. Từ đó, doanh nghiệp sẽ có ý thức hơn trong việc thực hiện các quy định về khai báo hải quan.