Quốc tế phản ứng tuyên bố công nhận chủ quyền Israel với Cao nguyên Golan của Tổng thống Mỹ

Cao nguyên Golan thuộc chủ quyền của Syria bị Israel chiếm đóng và sáp nhập dù quốc tế không thừa nhận

Trong dòng trạng thái đăng trên mạng xã hội Twitter ngày 21-3, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhận định: “Sau 52 năm, đã đến lúc Mỹ thừa nhận đầy đủ chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, vốn đóng vai trò quan trọng an ninh và chiến lược trọng yếu đối với Nhà nước Israel và sự ổn định khu vực”.

Chính phủ Syria ngày 22-3 ngay lập tức đã chỉ trích phát biểu của Tổng thống Mỹ, đồng thời nêu rõ chính quyền Damacus kiên quyết giành lại Cao nguyên Golan “bằng mọi biện pháp khả thi”. Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Syria nhấn mạnh Tổng thống Trump đã cho thấy sự thiên vị “mù quáng” của Mỹ đối với Israel.

Bộ Ngoại giao Syria nhấn mạnh, phát biểu của Tổng thống Trump không làm thay đổi “thực tế rằng Cao nguyên Golan đã và sẽ vẫn thuộc về người Syria, A-rập” và nói rằng tuyên bố này của Mỹ là hành động coi thường luật pháp quốc tế.

Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh của Mỹ cũng lên tiếng chỉ trích động thái này của Tổng thống Mỹ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan tuyến bố: “thật không may, quyết định của Tổng thống Mỹ hôm qua đã đưa Trung Đông đến bờ vực của một cuộc khủng hoảng mới” và việc hợp pháp hóa sự chiếm đóng Cao nguyên Golan không được phép.

Liên đoàn A-rập, dù đã đình chỉ tư cách thành viên của Syria từ năm 2011, cũng lên án quyết định này của Mỹ. Tổng Thư ký Liên đoàn A-rập Ahmed Aboul Gheit cho rằng tuyên bố của Tổng thống Trump “hoàn toàn vượt qua luật pháp quốc tế”, đồng thời khẳng định quyền sở hữu của Syria với cao nguyên này.

Truyền hình nhà nước Iran dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Bahram Qasemi, tuyên bố của Tổng thống Trump về Cao nguyên Golan là “bất hợp pháp và không thể chấp nhận được”, đồng thời “không thể đảo ngược thực tế rằng vùng đất này thuộc về Syria”.

Bộ Ngoại giao Nga phản đối tuyên bố của Tổng thống Mỹ, cho rằng việc thay đổi quy chế của Cao nguyên Golan sẽ vi phạm trực tiếp các quyết định của Liên hợp quốc.

Từ Liên hợp quốc, người phát ngôn của Tổng Thư ký Antonio Guterres từ chối bình luận về động thái nói trên của Mỹ. Trong khi ông Ayman Abu Jabal, một thành viên của cộng đồng Druze ở Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát, cho rằng: “Bất kể Mỹ hay Israel, ông Trump hay ông Netanyahu (Thủ tướng Israel), cũng sẽ không làm thay đổi sự thật mang tính lịch sử rằng Cao nguyên Golan thuộc Syria và sẽ vẫn là đất của Syria”.

Cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Leon Panetta cũng chỉ trích Tổng thống Trump, với lý do chính sách này của “ông chủ Nhà Trắng” đi ngược lại các đối tác quốc tế của Mỹ.

Ngược lại, Thủ tướng Israel Benjamin ngày 21-3 đã hoan nghênh cam kết “lịch sử” của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan, khu vực tranh chấp mà nước này đã chiếm đóng trong cuộc chiến tranh năm 1967.

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham – người đang thúc đẩy Quốc hội Mỹ thừa nhận quyền kiểm soát của Israel đối với Cao nguyên Golan – đánh giá chính sách mới của Tổng thống Trump là “chiến lược khôn ngoan và hoàn toàn tuyệt vời”.

Tuyên bố về quy chế của Cao nguyên Golan được Tổng thống Donald Trump đưa ra đúng vào thời điểm Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo công du Israel và trở thành quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ đến thăm Bức tường phía Tây (hay còn gọi là Bức tường Than khóc) cùng với Thủ tướng Israel chiều 21-3.

Israel chiếm đóng Cao nguyên Golan trong thời gian xảy ra chiến tranh Trung Đông 1967 và sau đó sáp nhập vào lãnh thổ của mình năm 1981 trong một động thái không được cộng đồng quốc tế công nhận. Thủ tướng Netanyahu đã gây sức ép để Mỹ thừa nhận tuyên bố chủ quyền của Israel đối với khu vực tranh chấp này và đã đề cập khả năng này tại cuộc gặp đầu tiên của ông với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng hồi tháng 2-2017.