Quan trắc môi trường: Góp phần kiểm soát, giảm thiểu các nguồn gây ô nhiễm

– Những năm qua, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã chú trọng thực hiện quan trắc chất lượng môi trường hằng năm và quan trắc môi trường tự động theo quy định. Qua đó, giúp đánh giá hiện trạng chất lượng, góp phần kiểm soát, giảm thiểu các nguồn gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn.

Theo đó, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 852/QĐ-UBND ngày 17/5/2022 phê duyệt chương trình quan trắc chất lượng môi trường trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022 – 2025. Cụ thể, hằng năm, ngành chức năng tỉnh duy trì thực hiện quan trắc chất lượng đối với môi trường không khí, tiếng ồn, nước mặt lục địa, nước dưới đất, đất, trầm tích với tổng số 163 điểm quan trắc tại địa bàn 11 huyện, thành phố. Mục tiêu của chương trình là theo dõi, giám sát chất lượng môi trường trên địa bàn tỉnh nhằm bổ sung thông tin về chất lượng môi trường, các yếu tố tác động lên môi trường; cung cấp thông tin phục vụ đánh giá hiện trạng, diễn biến chất lượng môi trường, cảnh báo sớm các hiện tượng ô nhiễm, mức độ ô nhiễm và các tác động xấu đến môi trường…

Cán bộ Trung tâm TN&MT theo dõi các chỉ số được truyền về từ trạm quan trắc môi trường tự động

Trong năm 2022, Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TN&MT đã phối hợp với Viện Hóa học công nghiệp Việt Nam thực hiện 2 đợt quan trắc. Kết quả quan trắc cho thấy các thông số, chỉ tiêu về môi trường hầu hết đều nằm trong giới hạn cho phép theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Tuy nhiên, tại một vài điểm quan trắc cho thấy chất lượng nước, đất, không khí, tiếng ồn có biểu hiện ô nhiễm. Cụ thể, có 4/46 điểm quan trắc nước mặt có hàm lượng oxy cần thiết để thực hiện quá trình oxy hóa các chất vô cơ và hữu cơ trong nước thải (COD) vượt ngưỡng quy định; có 9/26 điểm có hàm lượng kim loại nặng (As) trong đất vượt ngưỡng; có một vài điểm (khu vực đô thị, khu vực gần các mỏ khai thác đá) có kết quả quan trắc hàm lượng bụi và tiếng ồn vượt mức quy định…

Ông Trịnh Tuấn Anh, Phó Trưởng Phòng TN&MT huyện Hữu Lũng cho biết: Năm 2022, trên địa bàn huyện có 15 điểm được đơn vị chuyên môn lấy mẫu quan trắc đánh giá chất lượng môi trường. Hầu hết các mẫu đều có kết quả quan trắc nằm trong giới hạn cho phép. Tuy nhiên, tại một vài điểm có kết quả quan trắc hàm lượng bụi và tiếng ồn vượt mức quy định, đơn cử như tại khu vực mỏ khai thác đá tại xã Đồng Tân, Yên Vượng… Việc thực hiện quan trắc chất lượng môi trường hằng năm đã giúp cung cấp thông tin phục vụ đánh giá hiện trạng, diễn biến chất lượng môi trường trên địa bàn huyện. Từ đó, tạo cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực môi trường; làm cơ sở để xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn.

Được biết, mỗi năm ngành chức năng tỉnh sẽ phối hợp thực hiện 2 đợt quan trắc chất lượng môi trường; kinh phí thực hiện là trên 900 triệu đồng/năm, từ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường tỉnh.

Ông Trần Quang Trung, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường cho biết: Việc thực hiện quan trắc chất lượng môi trường hằng năm đã góp phần bổ sung hệ thống thông tin về chất lượng, các yếu tố tác động lên môi trường. Trên cơ sở các thông số được quan trắc, chi cục sẽ tiến hành cảnh báo sớm về các hiện tượng ô nhiễm, mức độ ô nhiễm và các tác động xấu đến môi trường. Cùng đó, tạo cơ sở dữ liệu phục vụ xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường 5 năm theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường.

Bên cạnh thực hiện quan trắc chất lượng môi trường hằng năm, từ năm 2020, Trung tâm TN&MT thuộc Sở TN&MT cũng vận hành 4 trạm quan trắc môi trường nước mặt và không khí tại các huyện: Cao Lộc, Hữu Lũng, Chi Lăng và thành phố Lạng Sơn để theo dõi đánh giá chất lượng, kịp thời phát hiện các vấn đề môi trường.

Ngoài ra, ngành chức năng tỉnh cũng yêu cầu các đơn vị thuộc đối tượng phải thực hiện quan trắc môi trường phát thải tự động theo quy định thực hiện lắp đặt hệ thống và truyền số liệu về Trung tâm TN&MT để theo dõi, giám sát. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 5 cơ sở (với 10 trạm quan trắc) đang thực hiện quan trắc tự động, liên tục khí thải, nước thải theo quy định, gồm: Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Bành; Công ty Nhiệt điện Na Dương; Công ty TNHH MTV Môi trường – TKV; Công ty TNHH Huy Hoàng; Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Lạng Sơn.

Ông Hứa Văn Chinh, Phó Giám đốc Trung tâm TN&MT cho biết: Từ năm 2020 đến nay, tất cả các trạm quan trắc về môi trường trên địa bàn tỉnh đều được vận hành ổn định và liên tục truyền dữ liệu về Trung tâm TN&MT để theo dõi, giám sát. Trường hợp các chỉ số truyền về vượt ngưỡng quy định, trung tâm sẽ tiến hành cảnh báo, yêu cầu doanh nghiệp điều chỉnh, đảm bảo các thông số trong mức an toàn. Trường hợp các thông số đo được vượt quá giới hạn quy định, gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, trung tâm sẽ báo cáo và tham mưu cho sở chỉ đạo cơ quan liên quan phối hợp kiểm tra, xử lý theo quy định.

Việc thực hiện quan trắc chất lượng môi trường hằng năm và quan trắc môi trường tự động đã góp phần tích cực đánh giá hiện trạng chất lượng về môi trường, mức độ an toàn của các nguồn xả thải. Từ đó, giúp ngành chức năng tỉnh kiểm soát, giảm thiểu được các nguồn gây ô nhiễm, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn.