Quản lý dạy thêm, học thêm: Cần thực hiện các giải pháp căn cơ, lâu dài

TS. Vũ Đình Chuẩn. (Ảnh: vietnamnet.vn)

– Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 16/5/2012 quy định về dạy thêm, học thêm, có hiệu lực từ ngày 1/7/2012. Qua phản ánh của dư luận xã hội và báo chí, việc thực hiện Thông tư này trong thời gian vừa qua dường như mang lại ít hiệu quả và có nhiều ý kiến khác nhau.

Để dư luận hiểu đúng về Thông tư nêu trên, qua đó, góp phần tăng cường quản lý việc dạy thêm, học thêm, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã phỏng vấn TS. Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học – Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT).

PV: Xin ông cho biết sự cần thiết ban hành Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT ngày 16/5/2012 quy định về dạy thêm, học thêm?

TS. Vũ Đình Chuẩn:Năm 2007, Bộ GD-ĐT đã ban hành Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT ngày 31/01/2007 quy định về dạy thêm, học thêm. Căn cứ quy định này, các tỉnh, thành phố đã ban hành Quy định dạy thêm, học thêm trên địa bàn. Trên cơ sở đó, nhiều địa phương đã quản lý hiệu quả, phát huy được các mặt tích cực của hoạt động dạy thêm. Tuy nhiên, ở một số nơi, nhất là ở khu vực đô thị, vẫn xảy ra tình trạng dạy thêm, học thêm sai quy định, tác động xấu đến hoạt động dạy học, gây bức xúc trong dư luận. Một trong những nguyên nhân của tình trạng này là, một số quy định trong Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT chưa cụ thể. Hơn nữa, năm 2010, Chính phủ ban hành Nghị định số 115/2010/NĐ-CP về phân cấp quản lý giáo dục với nhiều nội dung mới. Vì vậy, cần phải ban hành văn bản thay thế Quyết định số 03/2007/QĐ-BGDĐT.

Ngày 16/5/2012, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã ký Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT ban hành quy định mới về dạy thêm, học thêm.

PV: Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2012. Ông đánh giá như thế nào về thực trạng dạy thêm, học thêm thời gian qua, sau khi Thông tư nêu trên có hiệu lực?

TS. Vũ Đình Chuẩn:Sau khi quy định mới về dạy thêm, học thêm được ban hành, nhiều địa phương đã tổ chức triển khai. Các Sở GD-ĐT, Phòng GD-ĐT, các nhà trường đã tăng cường quản lý, tích cực vận động, phối hợp với các ngành liên quan của địa phương kiểm tra và xử lý vi phạm. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động dạy thêm, học thêm ở một số địa phương.

Cần nói thêm rằng, quy định mới về dạy thêm, học thêm đã quy định rõ: Các nguyên tắc dạy thêm, học thêm; các trường hợp không được dạy thêm; phân biệt việc dạy thêm trong nhà trường và dạy thêm ngoài nhà trường; quy định thống nhất trên toàn quốc về thủ tục và nguyên tắc thu, quản lý tiền học thêm; yêu cầu đối với người dạy thêm; yêu cầu đối với người tổ chức dạy thêm, học thêm; cơ sở vật chất phục vụ việc dạy thêm, học thêm; thẩm quyền, hồ sơ, trình tự thủ tục cấp giấy phép tổ chức dạy thêm, học thêm; thời hạn, gia hạn, thu hồi giấy phép tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm…; quy định cụ thể hơn về trách nhiệm quản lý dạy thêm, học thêm của các cấp chính quyền từ cấp tỉnh, huyện đến xã; các cấp quản lý giáo dục từ sở, phòng giáo dục và đào tạo đến các cơ sở giáo dục; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm và của người dạy thêm.

Nếu thực hiện đúng những yêu cầu và giải pháp quản lý quy định trong Thông tư số 17, tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan sẽ từng bước được ngăn chặn.

PV: Có ý kiến cho rằng, việc thực hiện Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT đến nay dường như mang lại ít hiệu quả? Nếu ý kiến này là đúng, theo ông, nguyên nhân vì sao?

TS. Vũ Đình Chuẩn: Thời gian có hiệu lực của Thông tư 17 chưa dài. Đánh giá hiệu quả của một văn bản pháp luật là một việc làm thận trọng trên cơ sở tổng kết thực tiễn một cách nghiêm túc. Việc quản lý, thanh tra, kiểm tra dạy thêm trong quy định trước đây cũng như lần này đều yêu cầu có sự phối hợp thống nhất, chặt chẽ, thường xuyên giữa các cơ quan quản lý giáo dục (Sở, Phòng GD-ĐT, nhà trường) với các ban, ngành của địa phương dưới sự quản lý, chỉ đạo của các cấp chính quyền địa phương (cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã). Thực tế cho thấy, ở đâu chính quyền địa phương chỉ đạo quyết liệt, có phối hợp chặt chẽ giữa ngành GD-ĐT với các ngành khác (thanh tra, tài chính,…), xử lý thích đáng các cá nhân vi phạm thì nơi đó, hoạt động dạy thêm, học thêm phát huy được tác dụng tốt của nó và được xã hội ủng hộ. Nơi nào việc chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc chỉ mới dừng lại trên văn bản thì dù quy định có chặt chẽ đến mấy thì ở nơi đó, dạy thêm, học thêm dễ dàng bị biến tướng, bị thương mại hoá, gây bức xúc cho xã hội.

Thực tế vừa qua, có một số ý kiến bình luận không đúng do người nhận xét không tìm hiểu chu đáo nội dung của Thông tư 17.

Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT của Bộ GD-ĐT quy định: Không cắt giảm nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khoá để đưa vào giờ dạy thêm; không dạy thêm trước những nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khoá. (Ảnh minh họa. Nguồn: gdtd.vn)

PV: Theo Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT, hoạt động dạy thêm, học thêm chịu sự thanh tra, kiểm tra của cơ quan quản lý giáo dục, của các cơ quan thanh tra Nhà nước, thanh tra chuyên ngành có liên quan, của chính quyền các cấp. Xin ông cho biết kết quả thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm quy định về dạy thêm, học thêm theo Thông tư này?

TS. Vũ Đình Chuẩn:Như trên đã nêu, nhiều Sở GD-ĐT, Phòng GD-ĐT đã xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn. Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức giám sát theo chức năng. Bộ GD-ĐT đã thành lập bốn đoàn thanh tra tại bốn tỉnh và hai thành phố lớn. Qua kiểm tra cho thấy, một số địa phương đã không nghiên cứu kĩ, tổ chức thực hiện không đúng theo Thông tư 17; việc quản lý ở một số nơi còn lúng túng, cần phải rút kinh nghiệm, điều chỉnh.

Các đoàn thanh tra đã kiến nghị nhiều giải pháp như: Dừng việc dạy thêm, học thêm trái quy định; xử lý đối với cán bộ quản lý, giáo viên vi phạm các quy định về dạy thêm, học thêm;… Các cấp chính quyền ở Hà Nội, Đà Nẵng, Thanh Hóa và một số địa phương đã chỉ đạo quyết liệt đưa hoạt động dạy thêm, học thêm nề nếp hơn.

PV: Theo ông, để quản lý có hiệu quả hơn nữa việc dạy thêm, học thêm trong thời gian tới, cần tiếp tục thực hiện những giải pháp gì?

TS. Vũ Đình Chuẩn:Để quản lý có hiệu quả việc dạy thêm, học thêm đáp ứng nhu cầu học tập chính đáng của một bộ phận người học thì cần nhiều giải pháp, trước mắt là phải nghiên cứu để triển khai thực hiện đúng và tích cực theo Thông tư 17; về giải pháp căn cơ lâu dài, ngành GD-ĐT đã và đang thực hiện nhiều giải pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng dạy học, khắc phục dạy thêm học thêm tràn lan, đó là:

– Tăng cường công tác tuyên truyền tạo sự đồng thuận, phối hợp hài hoà trong nhân dân và cha mẹ học sinh để dạy thêm, học thêm có thể phát huy được những mặt tích cực, khắc phục mặt tiêu cực;

– Tiếp tục rà soát, điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng tinh giảm dành thời lượng để củng cố, hệ thống hóa kiến thức đã học cho học sinh, phụ đạo tại lớp đối với học sinh có học lực yếu kém.

– Tiếp tục chỉ đạo thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, phát huy năng lực tự học của học sinh; đổi mới kiểm tra đánh giá, cải tiến các công tác thi theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, giảm áp lực về kiểm tra, thi cử cho học sinh.

– Tăng cường thanh tra, kiểm tra quản lý giáo viên trong việc thực hiện chương trình dạy học, thực hiện quy định dạy thêm học thêm, nghiêm cấm cắt xén chương trình đưa vào dạy thêm hoặc ép buộc học sinh thêm dưới bất kỳ hình thức nào.

– Tích cực nghiên cứu và triển khai từng bước việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát triển năng lực người học và cải tiến chế độ kiểm tra, thi cử, đánh giá. Việc nghiên cứu đề xuất, bổ sung chế độ đãi ngộ đối với đội ngũ nhà giáo cũng cần được triển khai.

PV: Xin cảm ơn ông!

Nguyên tắc dạy thêm, học thêm:

1.Hoạt động dạy thêm, học thêm phải góp phần củng cố, nâng cao kiến thức, kỹ năng, giáo dục nhân cách của học sinh; phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và không gây nên tình trạng vượt quá sức tiếp thu của người học.

2. Không cắt giảm nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khoá để đưa vào giờ dạy thêm; không dạy thêm trước những nội dung trong chương trình giáo dục phổ thông chính khoá.

3. Đối tượng học thêm là học sinh có nhu cầu học thêm, tự nguyện học thêm và được gia đình đồng ý; không được dùng bất cứ hình thức nào để ép buộc gia đình học sinh và học sinh học thêm.

4. Không tổ chức lớp dạy thêm, học thêm theo các lớp học chính khóa; học sinh trong cùng một lớp dạy thêm, học thêm phải có học lực tương đương nhau; khi xếp học sinh vào các lớp dạy thêm, học thêm phải căn cứ vào học lực của học sinh.

5. Tổ chức, cá nhân tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm phải chịu trách nhiệm về các nội dung đăng ký và xin phép tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm.

(Trích Thông tư số 17/2012/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo)