Quả báo nhãn tiền

“Đã hết thời các công ty dầu mỏ không phải chịu trách nhiệm về khủng hoảng khí hậu”. Luật sư người Mỹ Jeffrey Simon tuyên bố như vậy khi chấp nhận là người đại diện pháp lý cho chính quyền quận Multnomah, bang Oregon (Mỹ) khởi kiện các công ty dầu mỏ đa quốc gia với cáo buộc gây ra hiện tượng “vòm nhiệt”.

Một trạm xăng ở ngoại ô Moskva, Nga. Ảnh: AFP/TTXVN

Mới đây, luật sư Simon chấp nhận làm người bảo vệ quyền lợi cho chính quyền quận Multnomah đâm đơn kiện một số công ty, tập đoàn dầu mỏ như ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips của Mỹ hay tập đoàn BP và Shell của Anh. Theo đơn kiện của chính quyền quận Multnomah, hoạt động khai thác và sản xuất của các công ty dầu mỏ này là một trong những nguyên nhân trực tiếp gây ra hiện tượng “vòm nhiệt”-hiện tượng thời tiết giữ nhiệt độ lại ở một khu vực và ngăn các hệ thống thời tiết khác di chuyển đến. Nhóm nhà khoa học mang tên “The World Weather Attribution” (WWA) sau đó xác định “vòm nhiệt” là một trong những hậu quả của tình trạng biến đổi khí hậu (BĐKH), trong đó các công ty dầu mỏ phải chịu một phần trách nhiệm.

Trong đơn kiện nêu rõ, vào tháng 6-2021, hiện tượng “vòm nhiệt” khiến thời tiết ở khu vực Tây Bắc nước Mỹ trở nên khắc nghiệt với nhiệt độ lên tới 46,7°C. Hiện tượng này khiến 69 người địa phương thiệt mạng và gây tổn hại tài sản vô cùng lớn. “Các công ty dầu mỏ ở Mỹ đã che giấu thông tin, đồng thời phổ biến thông tin sai lệch về những tác động tiêu cực đến khí hậu của nhiên liệu hóa thạch nhằm bảo vệ doanh nghiệp và lợi ích của họ”, ông Simon nói. Vị luật sư người bang Texas nhấn mạnh: “Điệp khúc cũ của các công ty bị khiếu kiện cho rằng khoa học không chắc chắn và chưa được chứng minh sẽ thất bại”.

Cũng trong đơn kiện, chính quyền quận Multnomah yêu cầu các công ty dầu mỏ bồi thường cho người dân địa phương số tiền gần 52 tỷ USD nhằm bù đắp thiệt hại do những công ty này gây ra. “Nếu thắng kiện, quận Multnomah sẽ sử dụng số tiền này để lập quỹ tài trợ xây dựng cơ sở hạ tầng đối phó với các đợt nắng nóng, hạn hán và hỏa hoạn có thể xảy ra trong tương lai”, AFP cho hay.

Trong khi đó, các công ty bị kiện lập luận rằng, hoạt động khai thác dầu mỏ của họ là hợp pháp và đã góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bang cũng như mức sống của người dân. Ông Theodore Boutrous, Cố vấn pháp lý của công ty Chevron nói với phóng viên AFP: “Hiến pháp sẽ vô hiệu hóa những tuyên bố nhắm vào một ngành hay một nhóm công ty có hoạt động hợp pháp và có lợi cho xã hội”.

Vụ kiện các công ty dầu mỏ của quận Multnomah chỉ là một trong những vụ kiện pháp lý kể từ năm 2017 tại Mỹ-nền kinh tế lớn nhất thế giới và chịu trách nhiệm cho khoảng 1/4 lượng khí carbon gây hiệu ứng nhà kính. Theo Trung tâm Climate Integrity, hơn 40 thành phố, quận và tiểu bang của Mỹ đã đệ đơn kiện các nhóm nhà công nghiệp nhiên liệu hóa thạch do những hoạt động sản xuất của họ gây tác động tiêu cực tới môi trường, góp phần làm nhiệt độ trái đất tăng cao.

Trước đó, hồi tháng 4, lần đầu tiên một phiên tòa được mở để xét xử vụ kiện liên quan tới BĐKH diễn ra tại bang Montana (Mỹ) sau khi 16 thanh thiếu niên đệ đơn kiện chính quyền bang này vi phạm quyền hiến pháp đối với một “môi trường trong sạch và lành mạnh”. Trong đơn kiện, các nguyên đơn không yêu cầu bất kỳ khoản bồi thường nào, nhưng họ yêu cầu chính quyền bang phải ra tuyên bố, trong đó nêu rõ các quyền của người dân bị xâm phạm.

“Những hoạt động khai thác gây hiệu ứng nhà kính là “quả báo nhãn tiền” đối với các công ty dầu mỏ. Bây giờ là lúc các nạn nhân của tình trạng BĐKH lên tiếng để tìm lại sự công bằng cho chính mình”, bà Delta Merner thuộc Hiệp hội các nhà khoa học Mỹ nhấn mạnh.

Ông Michael Burger, Giám đốc Đại học Columbia nhận định, vụ kiện “vòm nhiệt” của chính quyền quận Multnomah khả năng sẽ kéo dài nhiều năm tương tự vụ kiện của các nạn nhân thuốc giảm đau nhóm opioid trước đây. Trong khi hiện tượng “vòm nhiệt” dự báo còn xuất hiện ở nhiều nơi, các chuyên gia y tế Mỹ khuyến cáo người dân giữ mát cơ thể bằng cách uống nhiều nước, mặc quần áo thoáng mát và hạn chế những hoạt động ngoài trời.

Nguồn:https://www.qdnd.vn/quoc-te/tin-tuc/qua-bao-nhan-tien-734694