Phụ nữ mang thai không nên sử dụng thuốc kháng sinh

(LSO) – Phần lớn số người khi sử dụng thuốc kháng sinh đều có tác dụng phụ không mong muốn. Tùy từng cơ địa của mỗi người mà có sự phản ứng nặng nhẹ khác nhau, đối với phụ nữ mang thai khi sử dụng kháng sinh không những ảnh hưởng đến sức khỏe của bà mẹ mà còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ khi còn nằm trong bụng mẹ.

Từ lâu, thuốc kháng sinh được biết đến là các hợp chất tổng hợp hoặc bán tổng hợp có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, chúng cũng có thể đồng thời tiêu diệt các loại vi khuẩn có lợi cho sự phát triển của cơ thể con người. Bên cạnh đó, có những loại kháng sinh tác dụng tốt cho người mẹ song lại ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của bào thai. Ngược lại, có những kháng sinh tốt cho sự phát triển của bào thai nhưng lại ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bà mẹ. Chính vì vậy, phụ nữ đang mang thai cần hết sức thận trọng khi sử dụng thuốc kháng sinh, tránh “tiền mất tật mang”, bệnh không những không khỏi mà còn dễ dẫn đến tình trạng kháng thuốc, gây khó khăn cho công tác điều trị sau này.

Tư vấn sử dụng thuốc kháng sinh cho phụ nữ mang thai tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh

Dược sĩ Trương Thị Hằng, Trưởng phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế Lạng Sơn cho biết: Hầu hết các thuốc kháng sinh đều vượt qua được hàng rào nhau thai và có thể gây tác hại cho thai nhi ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình mang thai. Mức độ tác hại đối với thai nhi tùy thuộc vào loại kháng sinh sử dụng, liều lượng, thời gian sử dụng và thuốc đã được sử dụng trong giai đoạn nào của thai kỳ.

Trong thời kỳ mang thai, hay còn gọi là giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ, nếu phụ nữ mang thai sử dụng một số thuốc kháng sinh có thể gây ra khuyết tật, dị dạng hay thậm chí tử vong thai nhi. Vì khi đó các cơ quan thai nhi đang được hình thành, các tế bào đang được nhân lên mạnh nên rất nhạy cảm với thuốc.

Từ tháng thứ tư trở đi, khi sử dụng một số loại kháng sinh có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ như sử dụng Tetracylin ảnh hưởng đến mô xương và răng; sử dụng phenicol gây suy tủy, giảm bạch cầu; sử dụng kháng sinh thuộc họ Aminosid, Streptomycin có thể ảnh hưởng đến thính giác và thận của trẻ…

Trong quá trình mang thai, nguy hiểm nhất là sử dụng kháng sinh trong 3 tháng đầu, dễ gây ra các khuyết tật hay dị dạng của bào thai. Vì vậy, nếu có thể được thì trong thời gian mang thai 3 tháng đầu, phụ nữ mang thai không nên sử dụng thuốc kháng sinh. Ngoài ra để chủ động bảo vệ sức khỏe của thai nhi, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cũng không nên sử dụng thuốc trong nửa cuối của chu kì kinh nguyệt, vì một số thuốc có tính tích lũy và đào thải chậm vẫn có thể ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của bào thai.

Khi bắt buộc phải sử dụng thuốc kháng sinh thì tốt nhất là đến thăm khám tại các cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa. Chỉ có bác sĩ mới có thể cân nhắc giữa lợi ích và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bào thai để lựa chọn chủng loại, liều lượng thuốc kháng sinh cho phù hợp.

Trong quá trình sử dụng thuốc kháng sinh, phụ nữ mang thai cần tuyệt đối tuân thủ theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc, uống đúng liều lượng và đủ thời gian. Tránh tự ý dùng thuốc, giảm liều hay dừng thuốc giữa chừng khiến cho cơ thể dễ tái phát bệnh và tạo ra vi khuẩn kháng thuốc, gây khó khăn cho việc điều trị bệnh cho cả mẹ và trẻ sau này. Khi có những biểu hiện bất thường cần thông báo với bác sĩ chuyên khoa để có hướng xử trí kịp thời, hạn chế tối đa những tác dụng không mong muốn, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, từ khi mang thai đến lúc chào đời.

MINH MẠNH (Trung tâm KS bệnh tật)