Phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em: Cần giải pháp quyết liệt, hiệu quả hơn

– Trước thực trạng các vụ việc xâm hại tình dục trẻ em có diễn biến phức tạp, xu hướng gia tăng, gây hậu quả nghiêm trọng, bức xúc trong dư luận xã hội, các cấp, ngành và lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh cần giải pháp phòng ngừa, đấu tranh quyết liệt hơn.

Trẻ em thành phố Lạng Sơn vui chơi tại khu vui chơi trên địa bàn thành phố

Ngày 14/9/2022, cháu T.T.K.N (sinh năm 2007) cùng mẹ và em trai đến nhà ông ngoại ở xã Vạn Linh, huyện Chi Lăng chơi. Trong thời gian ở đây, ông ngoại uống rượu say và chửi mẹ con cháu N nên ba mẹ con thường xuyên qua nhà Lương Văn Tròn (sinh năm 1981, trú tại xã Y Tịch, huyện Chi Lăng, là họ hàng của gia đình) để ở nhờ.

Khoảng 23 giờ ngày 19/11/2022, Tròn đi uống rượu về nhà thì thấy cháu N cùng các chị em khác đang ngủ ở giường ngoài phòng khách. Sau đó khi Tròn đi vệ sinh trở vào thì nảy sinh quan hệ tình dục với cháu N. Mặc cho nạn nhân phản kháng, Tròn vẫn kiên quyết thực hiện hành vi xâm hại. Sự việc sau đó được cháu N kể lại với bố và chị gái. Gia đình nạn nhân đã làm đơn tố cáo gửi cơ quan công an. Theo kết quả điều tra, tại thời điểm Tròn thực hiện hành vi hiếp dâm thì cháu N mới chỉ 15 tuổi 3 tháng 7 ngày. Ngày 2/3/2023, Tòa án Nhân dân huyện Chi Lăng đã đưa vụ án ra xét xử và tuyên phạt bị cáo Tròn 7 năm 6 tháng tù về tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi”.

Thống kê số vụ/đối tượng xâm hại tình dục trẻ em từ năm 2018 đến 2023 (theo số liệu Công an tỉnh cung cấp)

Hay gần đây, ngày 17/5/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Lộc Bình đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với Hà Văn Tỵ, sinh năm 1989, giáo viên bộ môn Lịch sử tại một trường THCS trên địa bàn huyện về hành vi giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi. Theo tố giác của gia đình, cháu L.T.V, sinh năm 2010, trú tại huyện Lộc Bình, là học sinh lớp 7, bị thầy giáo Hà Văn Tỵ dụ dỗ đưa vào nhà nghỉ để quan hệ tình dục nhiều lần.

Không riêng hai vụ việc trên, thời gian qua, tình trạng xâm hại trẻ em, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em trên địa bàn tỉnh có chiều hướng gia tăng. Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh xảy ra 36 vụ xâm hại tình dục trẻ em; trong đó, năm 2022 xảy ra 18 vụ, tăng 6 vụ so với năm 2021 (năm 2021 xảy ra 12 vụ); trong 6 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh xảy ra 6 vụ xâm hại tình dục trẻ em (chiếm 50% số vụ xâm hại trẻ em), gồm: 3 vụ hiếp dâm người dưới 16 tuổi, 3 vụ giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Các vụ việc gây nhiều hệ luỵ cho nạn nhân và gia đình, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Hành vi của những kẻ xâm hại có thể ảnh hưởng đến suốt cuộc đời đứa trẻ, thậm chí làm các em bị rối loạn tâm thần, rối loạn hành vi, dễ mắc trầm cảm, tự kỷ. Bên cạnh đó, do tình dục không an toàn, hậu quả có thể để lại việc mang thai ngoài ý muốn, các bệnh lây truyền về tình dục, các rối loạn tình dục khi trưởng thành.

Thượng tá Nông Văn Tư, Trưởng Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh cho biết: Qua điều tra, nắm tình hình, các vụ xâm hại tình dục trẻ em chủ yếu xảy ra ở khu vực nông thôn, nguyên nhân do trình độ dân trí thấp, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; sự xâm nhập của các văn hóa phẩm đồi trụy phát tán tràn lan trên mạng internet đã ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tâm sinh lý, gây ra sự lệch lạc về đạo đức, lối sống của một số người. Một số đối tượng là người quen biết với gia đình nạn nhân, lợi dụng hoàn cảnh gia đình nạn nhân lơ là, thiếu cảnh giác để thực hiện hành vi phạm tội. Một số bậc phụ huynh do đi làm ăn xa hoặc ly hôn phó mặc việc quản lý, giáo dục con cái cho ông bà, người thân. Các đối tượng nhằm vào trẻ em gái ít có khả năng phản kháng, không có kỹ năng tự phòng ngừa, bảo vệ để lợi dụng xâm hại. Ngoài ra, có vụ đối tượng quan hệ tình cảm với nạn nhân chưa đủ 16 tuổi, chưa nhận thức được hành vi của mình là vi phạm pháp luật.

Thời gian qua, các cấp, ngành liên quan trên địa bàn tỉnh đã triển khai các giải pháp phòng ngừa tội phạm, tập trung vào công tác tuyên truyền, xây dựng các mô hình chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em. Tuy nhiên, các giải pháp có lúc, có nơi chưa được triển khai sâu rộng, đồng bộ, hiệu quả. Nguyên nhân do đặc thù là tỉnh miền núi, dân cư không tập trung, nhất là bà con dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa, trình độ dân trí không đồng đều, dẫn đến việc tuyên truyền phổ biến kiến thức chăm sóc, bảo vệ trẻ em chưa có hiệu quả.

Cùng đó, sự bùng nổ của các phương tiện truyền thông, mạng internet, điện thoại thông minh, làm cho việc tiếp cận các trang mạng có nội dung không lành mạnh, khiêu dâm, bạo lực một cách dễ dàng, ảnh hưởng xấu đến tâm lý, gây ra hành vi vi phạm pháp luật của một số đối tượng…

Do vậy, thời gian tới, các giải pháp phòng ngừa cần được triển khai đồng bộ, quyết liệt hơn. Ông Hoàng Văn Tầm, Phó trưởng Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội – Dân tộc huyện Chi Lăng cho biết: Để phòng ngừa xâm hại trẻ em, thời gian tới, phòng tiếp tục phối hợp với Ủy ban MTTQ huyện, các tổ chức đoàn thể, Công an huyện tổ chức nhiều hoạt động thiết thực tại cơ sở. Trong đó, phối hợp cùng các nhà trường tổ chức sinh hoạt ngoại khóa vào buổi chào cờ đầu tuần. Việc tuyên truyền đi vào những vấn đề cụ thể như: khuyến cáo bé gái không đi vào khu vực vắng người, không nhận kẹo của người lạ, không cho người khác động chạm vào những vùng nhạy cảm của cơ thể… khi thấy đối tượng có biểu hiện lạ cần báo ngay cho gia đình, thầy cô, lực lượng chức năng. Nội dung tuyên truyền này cũng được phòng phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện thực hiện tại cơ sở, tập trung vào địa bàn vùng sâu, vùng xa, nơi trình độ dân trí còn hạn chế. Đồng thời, tích cực phối hợp với Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện biên soạn các nội dung để tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh từ huyện đến thôn, bản, khu phố.

Ông Đàm Văn Chính, Phó Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết: Trước thực trạng trẻ em bị bạo lực, xâm hại có xu hướng gia tăng, thời gian tới, sở tiếp tục tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh và UBND các huyện, thành phố tích cực vào cuộc, nâng cao chất lượng công tác phòng, chống xâm hại trẻ em. Đồng thời, hướng dẫn ngành dọc lồng ghép thực hiện tốt công tác tuyên truyền về phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em; tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em cho các cấp, ngành, các bậc phụ huynh và trẻ em, đa dạng sản phẩm và các hình thức truyền thông, giáo dục, vận động trên các phương tiện thông tin đại chúng, môi trường mạng và truyền thông trực tiếp đến gia đình, cơ sở giáo dục và cộng đồng, nhất là khu vực biên giới, vùng sâu, xa. Sở cũng tăng cường tổ chức tập huấn bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em và kiêm nhiệm; đội ngũ cung cấp dịch vụ y tế, giáo dục, tư pháp, bảo vệ trẻ em và các dịch vụ an sinh xã hội khác. Cùng đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật, chính sách về trẻ em; giải quyết kịp thời khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về trẻ em…

Bên cạnh đó, các ban, ngành, đoàn thể cần chú trọng tuyên truyền nhằm nâng cao hiểu biết, kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ em, bảo vệ trẻ em khỏi xâm hại tình dục; lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các điểm kinh doanh internet vi phạm quy định của pháp luật. Đồng thời, thực hiện kịp thời, hiệu quả việc tiếp nhận, xử lý thông tin, thông báo, tố giác nguy cơ, hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em và can thiệp, hỗ trợ cho trẻ em khi bị bạo lực, xâm hại… Các gia đình cần theo dõi, quan tâm sát sao tâm sinh lý trẻ em, chủ động chia sẻ kiến thức về giới tính, dạy trẻ kỹ năng tự bảo vệ, phòng, chống xâm hại tình dục. Tăng cường cho trẻ em tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực, đẩy lùi tệ nạn xã hội.