Phát triển thị trường bất động sản Việt Nam bền vững và minh bạch

Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển cho biết, thị trường bất động sản còn dư địa lớn phát triển, dự báo nhu cầu nhà ở 2021-2030 tiếp tục gia tăng, nhất là tại các đô thị.

Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế phát biểu tại hội thảo.

Tại hội thảo “Phát triển thị trường bất động sản, nhà ở minh bạch, bền vững thúc đẩy quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) và Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngày 27/11 tại Thành phố Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, thị trường bất động sản có vai trò quan trọng, tạo ra các tài sản giá trị cho nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân, tạo điều kiện phát triển cho các thị trường khác.

Tuy nhiên, thị trường vẫn còn nhiều hạn chế, phát triển chưa bền vững, có nguy cơ mất ổn định. Nhiều vấn đề phát sinh từ thực tiễn, chính sách pháp luật nhưng chưa được bổ sung, dẫn tới việc quản lý thị trường chưa hiệu quả trong khi chính sách đất đai chưa nhất quán, thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư bất động sản còn phức tạp kéo dài.

Từ thực tế trên, ông Nguyễn Đức Hiển cho biết, thị trường bất động sản còn dư địa lớn phát triển, dự báo nhu cầu nhà ở 2021-2030 tiếp tục gia tăng, nhất là tại các đô thị.

Để thị trường bất động sản phát triển bền vững, minh bạch gắn với quá trình xây dựng và phát triển đô thị, Ban Kinh tế Trung ương đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức lấy ý kiến chuyên gia, doanh nghiệp, qua đó hoàn thiện đề án “Đô thị hoá và phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045” để trình Bộ chính trị, Ban Bí thư trong thời gian tới.

Đánh giá sự phát triển thị trường bất động sản, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, trong 10 năm qua thị trường bất động sản Việt Nam trải qua 4 lần thay đổi bao gồm giai đoạn 2009-2010 phát triển nóng do nới lỏng tín dụng, giai đoạn 2011-2013 trầm lắng, đóng băng. Giai đoạn 2014-2019 thị trường phục hồi và phát triển trở lại và giai đoạn từ đầu năm 2020 đến nay thị trường bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Hiện nay, cả nước ước tính đã và đang thực hiện trên 5.000 dự án với tổng vốn đầu tư hơn 4,5 triệu tỷ đồng, tăng gấp 3 lần so với năm 2009. Trong 5 năm trở lạ đây, vốn FDI đổ vào bất động sản chiếm khoảng 17,63 tỷ USD, luôn đứng thứ 2 trong tổng nguồn vốn FDI đăng ký đầu tư vào Việt Nam.

Tính từ đầu năm 2020 cả nước có khoảng 100.000 doanh nghiệp xây dựng và 15.000 doanh nghiệp kinh doanh bất động sản cùng với hơn 1.000 sàn giao dịch bất động sản đã được thành lập. Tính riêng 9 tháng năm 2020 trên phạm vi cả nước có 79.600 giao dịch bất động sản thành công, 242 dự án với gần 57.800 căn hộ được thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh phát biểu tại hội thảo.

Bên cạnh những tín hiệu khả quan, theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, thị trường bất động sản vẫn còn nhiều tồn tại như hệ thống pháp luật liên quan còn chồng chéo mâu thuẫn, chưa đồng bộ, cơ cấu sản phẩm chưa phù hợp tại một số địa phương, khu vực, dư thừa nguồn cung nhà ở trung, cao cấp nhưng lại thiếu nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá thấp.

Hiện vẫn còn tình trạng nhiều dự án nhà ở chưa đủ cơ sở pháp lý, điều kiện huy động vốn hoặc dự án không có thật để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Tính minh bạch của thị trường từ đầu tư, tạo lập sản phẩm đến giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê vẫn còn hạn chế, tình trạng đầu cơ còn diễn ra phổ biến, giao dịch bất động sản sơ cấp vẫn khó kiểm soát, nhiều rủi ro cho khách hàng do không bắt buộc thực hiện qua sàn giao dịch.

Trong khi đó, nguồn lực tài chính cho đầu tư các dự án bất động sản chưa đa dạng, bền vững, vẫn chủ yếu phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng và tiền ứng trước của khách hàng.

Để đảm bảo thị trường bất động sản phát triển ổn định, bền vững, minh bạch, theo đại diện lãnh đạo Bộ Xây dựng, trong năm 2020 Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung 3 Nghị định liên quan đến phát triển và quản lý nhà ở xã hội, xây dựng lại nhà chung cư và dự án nhà ở thương mại.

Nhà nước cũng sẽ đẩy mạnh mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở thương mại quy mô vừa và nhỏ giá thấp, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ chi phí thực hiện trong đầu tư xây dựng đồng thời hoàn thiện hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản gắn với việc tăng cường kiểm soát thị trường, kịp thời ngăn chặn không để thị trường “sốt” “nóng,” “đóng băng.”

Tại hội thảo, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, thị trường bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh đang tồn tại nhiều vướng mắc liên quan đến thủ tục về “nhà đầu tư, chủ đầu tư”, đấu thầu dự án có sử dụng đất, báo cáo khả thi đánh giá tác động môi trường, xử lý các thửa đất thuộc diện Nhà nước quản lý nằm xen cài rải rác trong dự án đầu tư, cơ chế tính tiền sử dụng đất dự án nhà ở thương mại…

Đại diện HoREA kiến nghị Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh sớm ban hành “Quy trình đầu tư xây dựng đối với dự án nhà ở thương mại” gồm 4 bước, tháo gỡ vướng mắc về “thủ tục quyết định chủ trương đầu tư” cho 126 dự án nhà ở thương mại có quỹ đất hỗn hợp, cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở được khởi công xây dựng các công trình, đồng thời tiến hành thủ tục tính tiền sử dụng đất dự án…

Trong khi đó, dưới góc độ doanh nghiệp ông Nguyễn Đình Trung, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty CP Tập đoàn Hưng Thịnh kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước tiếp tục cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư dự án nhà ở, cải cách phương thức xác định nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất tại dự án theo hướng nhanh gọn.

Đồng thời, tháo gỡ bất cập về việc giao đất xen cài trong dự án phát triển nhà ở (đất đường đi, ao hồ, đất chưa công nhận quyền sử dụng đất) cũng như hoàn thiện khung pháp lý đối với các loại hình bất động sản mới như condotel…/.