Phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội

Lao động nữ làm sản phẩm mây tre đan tại xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên (Hà Nội).

Ðối tượng tham gia sụt giảm

Báo cáo của BHXH Việt Nam tại hội nghị trực tuyến về công tác thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) tháng 4-2019 cho thấy, trong ba tháng đầu năm, thực hiện công tác thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đã có tổng số đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là 14,3 triệu người; giảm 156 nghìn người so năm 2018 và trong chín tháng cuối năm còn phải phát triển tham gia mới một triệu người. Các địa phương giảm nhiều đối tượng tham gia là Tây Ninh, Bình Dương, Trà Vinh, Bình Phước, Long An, được lý giải là do nhiều doanh nghiệp lớn cắt giảm mạnh lao động. Thực tế, ba tháng đầu năm, cả nước phát triển mới được 35 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện và theo kế hoạch năm 2019 phải phát triển mới được 220 nghìn đối tượng. Một số địa phương vận động được nhiều người tham gia BHXH tự nguyện, như: Hưng Yên, Bến Tre, Kon Tum, Sóc Trăng, Ninh Thuận… Tuy nhiên, cũng có nhiều địa phương số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện lại giảm nhiều như: Ðà Nẵng, Phú Yên, Ðồng Nai, Bạc Liêu…

Phó Trưởng ban Thu (BHXH Việt Nam) Ðinh Duy Hùng cho biết, tính đến ngày 31-3, tổng số thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của cả nước là 79,3 nghìn tỷ đồng, đạt 22,1% kế hoạch giao; số nợ BHXH, BHYT có xu hướng gia tăng, trong đó số nợ phải tính lãi chiếm 2% số phải thu. Theo thống kê, trong ba tháng đầu năm, tổng số nợ BHXH toàn ngành lên tới 17.400 tỷ đồng, trong đó số tiền nợ BHXH phải tính lãi là 7.200 tỷ đồng. Theo đó, có 44.428 đơn vị nợ từ ba đến sáu tháng với tổng số tiền hơn 1.300 tỷ đồng; 9.922 đơn vị nợ từ sáu đến 12 tháng với 662 tỷ đồng và 17.994 đơn vị nợ quá 12 tháng với hơn 2.900 tỷ đồng.

BHXH Việt Nam đã ban hành Công văn số 34/BHXH-BT về việc khai thác sử dụng chức năng tự động thanh tra chuyên ngành đóng đột xuất trên phần mềm TST. Trong ba tháng đầu năm, cả nước đã có 14.166 đơn vị thuộc diện thanh tra đột xuất, với tổng số tiền nợ là 5,6 nghìn tỷ đồng.

Chia sẻ về công tác thu, phát triển đối tượng tại địa phương, Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Ninh Phạm Ðức Cường cho biết, qua rà soát dữ liệu đơn vị từ cơ quan thuế chuyển sang, mới thấy danh sách doanh nghiệp chưa tham gia BHXH rất lớn (7.586 đơn vị), nhưng thực tế khi cơ quan BHXH rà soát lại nhiều doanh nghiệp không có mặt tại địa bàn. Hiện BHXH Bắc Ninh đã rà soát được 4.342 doanh nghiệp và khai thác được 883 doanh nghiệp tham gia BHXH. Chia sẻ về những khó khăn chung, Giám đốc BHXH thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mến cũng cho biết, việc phát triển đối tượng còn rất chậm, chưa tương xứng với tiềm năng thành phố. Trong khi đó, đối tượng tham gia BHXH giảm 13 nghìn lao động, do nguyên nhân là khu công nghiệp lớn tại các địa phương thu hút lao động về và chủ trương Thành ủy phát triển ngành nghề chất lượng cao, cho nên lao động thủ công, gia công sản xuất giảm nhiều… Hiện TP Hồ Chí Minh tuy mới bước đầu rà soát danh sách đơn vị thuế cung cấp cho cơ quan BHXH song kết quả khá tốt. Trong tổng số hơn 110 nghìn đơn vị đã rà soát được 69 nghìn doanh nghiệp, trong đó 5.400 đơn vị có số lao động khai thác được gần 26 nghìn lao động; còn hơn 60 nghìn đơn vị thì có doanh nghiệp lao động khớp với số liệu cơ quan BHXH, có một số lao động không tìm được địa chỉ dù đã phối hợp UBND phường xã, cục thuế – tương đối lớn. Việc rà soát này sẽ tiếp tục được BHXH thành phố Hồ Chí Minh đẩy mạnh trong thời gian tới.

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

Phó Trưởng ban Thu Ðinh Duy Hùng cho biết, một trong những phương thức hiệu quả đang được BHXH Việt Nam triển khai hiện nay là khai thác dữ liệu từ cơ quan thuế cung cấp để mở rộng người tham gia BHXH bắt buộc và thông qua hội nghị trực tiếp của bưu điện để mở rộng người tham gia BHXH tự nguyện.

BHXH Việt Nam đề nghị, bưu điện các tỉnh cần phối hợp chặt chẽ với BHXH tỉnh tập trung tổ chức hội nghị tuyên truyền, đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong thời gian tới. Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Bưu điện Việt Nam Nguyễn Minh Ðức cũng cho biết, để đạt mục tiêu phát triển 220 nghìn đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trong năm 2019, Bưu điện Việt Nam đã giao chỉ tiêu cụ thể cho từng bưu điện địa phương. Theo đó, bưu điện từ tỉnh xuống huyện phải lập kế hoạch cụ thể theo từng tuần, tháng, từng quý về số lượng hội nghị, số người tham gia BHXH tự nguyện, phấn đấu đến hết quý II-2019 đạt 60% kế hoạch giao.

Ðể triển khai tốt công tác thu, giảm nợ đọng, phát triển đối tượng tham gia, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Ðình Liệu đề nghị BHXH địa phương trực thuộc cần vào cuộc quyết liệt hơn nữa, với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Trong đó, phải đẩy mạnh phát triển đối tượng BHXH; thanh tra, kiểm tra đột xuất tất cả các đơn vị nợ BHXH, BHYT từ ba tháng trở lên; kịp thời gửi thông báo đóng BHXH, BHYT tới các đơn vị sử dụng lao động. Trong việc khai thác đối tượng tham gia BHXH qua dữ liệu từ cơ quan thuế, các địa phương phải lên kế hoạch thực hiện hằng tháng. Phối hợp cơ quan thuế kiểm tra có bao nhiêu doanh nghiệp chưa tham gia BHXH, doanh nghiệp lớn kiểm tra trước, doanh nghiệp nhỏ kiểm tra sau nhưng phải có biên bản kiểm tra rà soát của hai cơ quan và đưa ra số liệu chính xác… Trên cơ sở đó, cơ quan BHXH phối hợp các ban, ngành liên quan tổ chức làm việc, lập biên bản kiểm tra, yêu cầu doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT và BH thất nghiệp đầy đủ cho người lao động.