Phát triển điện hạt nhân thành nguồn năng lượng chủ lực của đất nước

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam cần phải giải quyết bài toán về nguồn năng lượng điện cho nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Trong đó, đặc biệt chú trọng phát triển điện hạt nhân, đưa điện hạt nhân thành một trong những nguồn năng lượng chủ lực của đất nước, chiếm tỷ lệ thích hợp trong cơ cấu nguồn điện của quốc gia.

Lò phản ứng hạt nhân tại Đà Lạt. Ảnh: TTXVN.

Theo ông Lê Doãn Phác, Phó Cục trưởng, Cục năng lượng nguyên tử, Bộ Khoa học và Công nghệ, thực tế ở nước ta cho thấy từ nay đến năm 2020, nguồn cung ứng điện từ nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ) và năng lượng tái tạo (thủy điện, điện gió, điện mặt trời…) đang dần cạn kiệt, sẽ không đủ đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội. Các nguồn năng lượng mới (gió, mặt trời, địa nhiệt…) đã và đang được nghiên cứu, khai thác nhưng không ổn định, giá thành còn cao. Mặc dù được ưu tiên phát triển nhưng chỉ trong một thời gian nữa, các nguồn năng lượng này chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng sản lượng năng lượng quốc gia. Do vậy, trong tương lai không xa, Việt Nam sẽ chuyển từ nước xuất khẩu năng lượng sang nhập khẩu năng lượng.

Hiện nay, việc nhập khẩu nhiên liệu để sản xuất điện và nhập khẩu điện đã được tiến hành, nhưng cũng bị hạn chế và phụ thuộc vào nguồn cung, diễn biến thị trường năng lượng trên thế giới, đặc biệt là trong tương lai một số thị trường xuất khẩu năng lượng sẽ bị thu hẹp và cạnh tranh giữa các nước nhập khẩu sẽ tăng.

Ngoài ra, khả năng dự trữ nhiên liệu nhập khẩu dài ngày (kho, bãi, bể chứa…) cũng hạn chế. Trong vài chục năm tới, Việt Nam vẫn chưa có thêm các nguồn năng lượng mới khác được đưa vào khai thác và sử dụng thương mại rộng rãi với giá cả hợp lý, chấp nhận được.

Nhận thức tầm quan trọng của việc ứng dụng năng lượng nguyên tử phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, Đảng và Chính phủ đã sớm quan tâm, chỉ đạo lĩnh vực này. Nghị quyết Trung ương lần 2 khoá VIII đã yêu cầu: “Chuẩn bị tiền đề khoa học cho việc sử dụng năng lượng nguyên tử sau năm 2000”. Văn kiện Đại hội Đảng khoá IX đã đề ra nhiệm vụ: “Nghiên cứu phương án sử dụng năng lượng nguyên tử”. Để cụ thể hoá chủ trương này, trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, chiến lược, quy hoạch liên quan đến phát triển điện hạt nhân.

Năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt định hướng Quy hoạch phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam đến năm 2030, trong đó nêu rõ mục tiêu từng bước xây dựng và phát triển ngành công nghiệp điện hạt nhân Việt Nam bảo đảm quản lý an toàn và khai thác hiệu quả các nhà máy điện hạt nhân, từng bước tăng dần tỷ lệ tham gia của các ngành công nghiệp trong nước vào việc thực hiện các dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân, tiến đến tự chủ về thiết kế, chế tạo, xây dựng, lắp đặt, vận hành và bảo dưỡng các nhà máy điện hạt nhân.

Theo đó, đến năm 2020 xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhân đầu tiên bao gồm hoàn thành việc xây dựng và đưa tổ máy đầu tiên của Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 vào vận hành phát điện thương mại năm 2020, tổ máy 2 vào vận hành năm 2021. Đến năm 2030, triển khai xây dựng các nhà máy điện hạt nhân tiếp theo, đưa điện hạt nhân thành một trong những nguồn năng lượng chủ lực của đất nước, chiếm tỷ lệ thích hợp trong cơ cấu nguồn điện của quốc gia.