Pháp lần đầu triển khai hệ thống tên lửa Mamba ở Jordan

Mamba-Đối thủ đáng gờm

SAMP/T (Pháp gọi là Mamba) là hệ thống phòng không thế hệ mới của Tập đoàn Eurosam (liên doanh giữa Italy và Pháp). Đây là hệ thống phòng không di động được trang bị tên lửa đất đối không Aster 30, có khả năng bắn hạ cả tên lửa đạn đạo lẫn máy bay của đối phương. Mamba bao gồm một radar điều khiển hỏa lực đa chức năng, một hệ thống phóng trên mặt đất và tên lửa Aster 30. Với ê-kíp chỉ gồm 2 người, hệ thống Mamba có thể đồng thời theo dõi đến 10 mục tiêu khác nhau nhờ tốc độ bắn cao và thời gian phản ứng tối thiểu (có thể phóng 8 tên lửa trong vòng 10 giây). Theo các nhà nghiên cứu, Mamba có hiệu quả cao trong việc chống các mục tiêu cơ động linh hoạt trên khu vực rộng.

Lực lượng Không quân và Vũ trụ Pháp cũng như quân đội Italy sử dụng Mamba để cung cấp năng lực phòng thủ đất đối không tầm trung chống lại máy bay và một số tên lửa đạn đạo. Loại vũ khí này cũng đã được triển khai hoạt động trong khuôn khổ liên minh quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Hệ thống phòng thủ tên lửa Mamba được triển khai tại một căn cứ không quân ở Pháp. Ảnh: forcesoperations.com

Tại Pháp, Mamba góp phần thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ thường trực trên toàn quốc và các hoạt động bên ngoài lãnh thổ. Các đơn vị của hệ thống được phân tán tại 4 căn cứ không quân: Saint-Dizier, Avord, Istres và Mont-de-Marsan. Hai nhiệm vụ chính của Mamba là tác chiến phòng không và phòng thủ chống tên lửa đạn đạo. Mamba cũng được triển khai trong Hệ thống an ninh hàng không đặc biệt (DPSA) để góp phần tạo ra các “bong bóng” bảo vệ trong các sự kiện lớn như Ngày Quốc khánh Pháp 14-7 hoặc Triển lãm Hàng không Paris.

Tháng 3-2021, Pháp và Italy đã công bố chương trình phối hợp nâng cấp hệ thống phòng không SAMP/T (hay Mamba) nhằm mang lại cho hệ thống vũ khí này những năng lực mới. Theo Cục Vũ khí, khí tài Pháp (DGA), chương trình SAMP/T NG mới sẽ giúp nâng cấp hệ thống hiện có nhằm đối phó hiệu quả hơn với các mối đe dọa mới “nhanh hơn, cơ động hơn, có khả năng tàng hình cao hơn, được sử dụng kết hợp với các cuộc tấn công mạng, mồi nhử và các kịch bản tấn công dồn dập”. Ngoài ra, chương trình cũng nhằm hiện đại hóa hệ thống điều khiển hỏa lực bằng cách tích hợp radar mảng pha quét chủ động công nghệ mới nhất, tương thích với tầm bắn lớn hơn của tên lửa Aster 30 B1 NT thế hệ mới mà hai nước bắt tay phát triển từ năm 2016. Cũng theo DGA, những năng lực mới của SAMP/T sẽ nâng cao đóng góp của hệ thống này đối với khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo của NATO.

Vì sao là Jordan?

Tháng 8 vừa qua, Pháp đã triển khai hệ thống Mamba tại căn cứ căn cứ không quân H5 ở Jordan. Đây là lần đầu tiên Pháp lắp đặt hệ thống này ở nước ngoài. Theo Lực lượng Không quân và vũ trụ Pháp, trong khuôn khổ chiến dịch Chammal mà Pháp đang tiến hành ở Iraq và Syria từ tháng 11-2014, quân đội nước này đã triển khai lực lượng tại căn cứ H5. Sở dĩ Pháp lựa chọn H5 là bởi ngoài việc tăng cường hợp tác quốc phòng song phương giữa Jordan và Pháp, căn cứ này còn cho phép giảm thời gian bay của máy bay chiến đấu Rafale hoặc máy bay C-160 Gabriel, A330 MRTT và E3F AWACS tới Syria và Iraq. Bên cạnh đó, chi phí vận hành của căn cứ này ở mức thấp trong khi mang lại nhiều lợi thế cho quân đội Pháp. Căn cứ H5 thực sự là một điểm hỗ trợ hậu cần quan trọng và có vị trí chiến lược ở vịnh Ba Tư khi nó nằm gần một số “điểm nóng” trong khu vực như Syria hay Iraq.

Việc Lực lượng Không quân và Vũ trụ Pháp triển khai hệ thống Mamba một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của căn cứ H5. Theo Bộ Tổng Tham mưu các Lực lượng Vũ trang Pháp, việc triển khai Mamba tại căn cứ này nhằm mục đích “củng cố quan hệ đối tác với Jordan”. “Hai nước sẽ thường xuyên tiến hành diễn tập với mục đích kiểm tra khả năng đánh chặn và tham gia của Mamba trong các tình huống phức tạp, đồng thời kiểm tra khả năng tương tác của nó với các hệ thống phòng thủ khác của các nước đồng minh”, thông cáo của Bộ Tổng Tham mưu các Lực lượng vũ trang Pháp giải thích. Ngoài việc duy trì mối quan hệ song phương với Jordan, với việc triển khai hệ thống Mamba ở căn cứ H5, Pháp cũng có ý định thể hiện ý chí và năng lực của mình trong việc bảo vệ lợi ích của mình và của các đối tác ở khu vực Cận Đông và Trung Đông.