Ổn định lãi suất hỗ trợ sản xuất, kinh doanh

Khách hàng giao dịch tại chi nhánh Ngân hàng VietinBank.

Nhiều ngân hàng tăng, giảm lãi suất

Ngay sau Tết, ngân hàng VietCapitalBank đã điều chỉnh tăng mức lãi suất huy động lên cao nhất trong khối các ngân hàng thương mại cổ phần, lên đến 8,7%/năm cho kỳ hạn từ 24 tháng. Các ngân hàng khác như Sacombank, MBBank, Techcombank,… cũng điều chỉnh tăng mạnh lãi suất kể từ đầu tháng 2. Theo đó, từ ngày 11-2, Techcombank áp dụng lãi suất huy động kỳ hạn 6 tháng là 6,3% thay vì mức 6% trước đó. Kỳ hạn từ 7 tháng đến 11 tháng áp dụng lãi suất 6% – 6,1%/năm trong khi biểu lãi suất triển khai trước Tết là 5,8 – 5,9%/năm. Ðáng chú ý, nhân sự kiện Hội nghị cấp cao Hoa Kỳ – Triều Tiên, Ngân hàng HDBank đã triển khai chương trình tăng lãi suất tiền gửi cho cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp khi đến gửi tiền vào nhà băng này trong các ngày 26, 27 và 28-2. Theo đó, cá nhân gửi tiền gửi tiết kiệm bằng VNÐ và đang sử dụng tài khoản tiền gửi thanh toán sẽ được HDBank tăng lãi suất lên đến 0,8%/năm, nâng lãi suất huy động tối đa được áp dụng từ ngày 26 đến hết ngày 28-2 tại HDBank lên đến 7,6%/năm. Ðối với doanh nghiệp, trong ba ngày cuối cùng của tháng 2, HDBank cũng tăng lãi suất hiện hành thêm 0,2%/năm với mức tối đa là 7,2%/năm.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, cũng có một số ngân hàng điều chỉnh giảm lãi suất huy động. Ðơn cử VietinBank áp dụng biểu lãi suất tiền gửi với mức giảm 0,3%/năm ở hai kỳ hạn 6 và 12 tháng, về còn lần lượt là 5,5%/năm và 6,8%/năm. BIDV cũng giảm lãi suất huy động VNÐ kỳ hạn 5 tháng từ mức trần quy định (5,5%/năm) xuống còn 5,2%/năm, các kỳ hạn khác vẫn được giữ nguyên. VPBank cũng điều chỉnh giảm lãi suất kỳ hạn từ 6 tháng cho đến 15 tháng với mức giảm 0,2 – 0,4%/năm. Cụ thể, lãi suất tiết kiệm thường của kỳ hạn 6 tháng đến 11 tháng hiện là 7%, giảm 0,2%. Lãi suất kỳ hạn 12 tháng là 7,05%; lãi suất kỳ hạn 13 tháng và 15 tháng là 7,2% – 7,4%, đều giảm 0,2% so với trước đó. ACB sau Tết cũng điều chỉnh giảm nhẹ 0,1%/năm lãi suất huy động VNÐ ở kỳ hạn một tháng, xuống còn 5,1%/năm.

Trong khi đó, trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất VNÐ có xu hướng giảm nhẹ. Theo thông tin từ Công ty chứng khoán SSI, thanh khoản dồi dào đã khiến cho lãi suất trên liên ngân hàng giảm mạnh ở tất cả các kỳ hạn, hiện lãi suất qua đêm là 3,97%/năm, lãi suất một tuần 4,13%/năm. “Lãi suất huy động của hầu hết các ngân hàng duy trì ổn định và chỉ tăng các kỳ hạn 6 tháng trở lên ở một số ngân hàng theo các chương trình xuân với thời hạn chương trình ngắn để tranh thủ hút tiền sau Tết” – phân tích từ Công ty chứng khoán SSI cho biết. Việc dòng tiền lưu thông trở về hệ thống ngân hàng sau Tết và các giao dịch bán ngoại tệ về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) có thể khiến lãi suất VNÐ trên liên ngân hàng tiếp tục điều chỉnh giảm nhẹ. Nhưng cũng theo nhận định của SSI, khả năng giảm lãi suất huy động hiện tại là rất thấp. Nguyên nhân chính là do các ngân hàng thương mại cũng cần gia tăng huy động vốn để tài trợ cho tín dụng khi tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung hạn và dài hạn đã giảm xuống từ đầu năm nay.

Áp lực giữ ổn định lãi suất

Diễn biến của lãi suất huy động trên thị trường thời gian qua đã làm dấy lên không ít lo ngại về việc lãi suất cho vay có thể sẽ bị điều chỉnh tăng trong thời gian tới. Tuy nhiên, theo nhìn nhận từ nhiều chuyên gia tài chính ngân hàng, nguyên nhân chính khiến một số ngân hàng đẩy lãi suất huy động dâng cao là nhằm tăng sức cạnh tranh để hút dòng tiền nhàn rỗi trong người dân. Mặt khác, một phần cũng bởi một số ngân hàng có nhu cầu huy động vốn ở kỳ hạn dài nhằm cơ cấu lại nguồn tiền gửi, đáp ứng tiêu chí an toàn vốn theo quy định của NHNN. Do vậy, áp lực tăng lãi suất cho vay vẫn chưa thật sự hiện hữu, nhưng trong dài hạn, mặt bằng lãi suất cũng khó tránh khỏi bị tác động.

Cụ thể, theo chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Trí Hiếu, quy định tại Thông tư 16/2018 của NHNN nêu rõ, từ đầu năm 2019, các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải tuân thủ tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung hạn và dài hạn là 40%, hệ số rủi ro của các khoản vay để kinh doanh bất động sản là 200%. Ðây là lý do chính khiến phần lớn các ngân hàng đều điều chỉnh tăng lãi suất huy động ở các kỳ hạn dài để cân đối lại nguồn vốn. “Và dù hiện chưa thấy dấu hiệu áp lực lên lãi suất cho vay, nhưng thông thường, lãi suất đầu vào tăng thì lãi suất cho vay khó có thể đứng im được. Khi lãi suất đầu vào tăng, lãi suất đầu ra cũng khó có thể giảm vì các ngân hàng buộc phải giữ biên lợi nhuận tối thiểu, nếu không sẽ kéo sụt lợi nhuận” – TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết thêm.

Ngoài ra, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, trong năm 2019, mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% khá nặng. Khi lạm phát tăng, tỷ giá tăng sẽ là áp lực khiến lãi suất huy động khó giảm so với năm 2018. Một số chuyên gia kinh tế cũng chia sẻ, lãi suất còn đang chịu áp lực từ tỷ giá, nhất là những tháng đầu năm, tỷ giá liên tục tăng cao do bất ổn trong cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung Quốc. Vì vậy, muốn ổn định tỷ giá, lãi suất tiền gửi phải cao để ngăn dòng tiền chảy ra ngoài để mua USD kiếm lời. Mặt khác, tỷ lệ nợ xấu của một số ngân hàng vẫn tăng dù kết quả lợi nhuận năm qua khá khả quan khiến lãi suất khó có thể giảm thêm trong năm nay. Nhưng dù vậy, hiện tại, theo khẳng định của một số lãnh đạo ngân hàng thì việc giữ ổn định lãi suất đầu ra vẫn là quyết tâm lớn. Ngay từ đầu năm, một số ngân hàng thương mại lớn đã tuyên bố giảm lãi suất cho vay. Nhiều ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ ngay sau Tết Nguyên đán cũng đã phát đi tín hiệu sẽ giảm lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, năm 2019, NHNN tiếp tục điều hành đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để điều tiết thanh khoản hợp lý, điều hành lãi suất phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ nhằm phấn đấu ổn định mặt bằng lãi suất. “NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng cân đối vốn giữ ổn định lãi suất huy động, tiết giảm chi phí hoạt động và nâng cao hiệu quả kinh doanh để có điều kiện giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế” – đại diện lãnh đạo NHNN nêu rõ.