Nợ bảo hiểm xã hội: Cần xử lý mạnh hơn

(LSO) – Hiện nay, tình trạng nợ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trên địa bàn tỉnh còn diễn ra phổ biến và có dấu hiệu tăng vào những tháng cuối năm. Mặc dù số nợ BHXH vẫn được kiểm soát và nằm trong ngưỡng cho phép của BHXH Việt Nam nhưng cần có giải pháp xử lý quyết liệt hơn.

Nợ BHXH gần 91 tỷ đồng

Theo số liệu tổng hợp của BHXH tỉnh, tính đến hết tháng 10/2019, số nợ BHXH, BHYT, BHTN toàn tỉnh là gần 91 tỷ đồng, bằng 6,07% kế hoạch thu năm 2019, cao hơn 3,29% so với chỉ tiêu phấn đấu giảm nợ quý IV/2019 BHXH Việt Nam giao (2,78%). Trong đó, trên 34,6 tỷ đồng do các đơn vị nợ, chiếm 2,31% dự toán thu; số còn lại trên 56 tỷ đồng là ngân sách nhà nước nợ, tăng hơn 10,9 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Ông Trần Huy Đức, Phó Trưởng phòng Phòng Khai thác và Thu nợ, BHXH tỉnh cho biết: Trong số tiền các đơn vị nợ, hiện có trên 14 tỷ đồng là tiền nợ chậm đóng; 700 triệu đồng nợ đọng; trên 11,3 tỷ đồng nợ kéo dài; trên 4,6 tỷ đồng nợ khó thu; trên 3,7 tỷ đồng nợ lãi.

Đoàn thanh tra của BHXH tỉnh thanh tra đột xuất về việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN tại Công ty TNHH Bảo Long (huyện Cao Lộc)

Theo thống kê của BHXH tỉnh, hết tháng 10/2019, toàn tỉnh có 1.547 đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN, trong đó có 1.225 đơn vị nợ đọng, 252 đơn vị nợ kéo dài, 70 đơn vị nợ khó thu. Trong số các đơn vị nợ kéo dài có 85 đơn vị nợ BHXH từ 6 tháng trở lên, chiếm tỷ lệ cao với khoảng 8 tỷ đồng nợ chưa tính lãi; nợ lãi chậm đóng của 85 đơn vị này trên 2 tỷ đồng. Tổng số nợ khó thu là trên 4,7 tỷ đồng.

Hiện các huyện, thành phố có số đơn vị nợ cao, kéo dài nhiều nhất gồm: thành phố Lạng Sơn, Cao Lộc; Chi Lăng; Hữu Lũng… Một số doanh nghiệp có số nợ cao như: Công ty Cổ phần xi măng Đồng Bành: trên 1,13 tỷ đồng (nợ 4 tháng); Công ty Cổ phần xi măng Hồng Phong: trên 1,47 tỷ đồng (nợ 11 tháng)… Nguyên nhân chủ yếu là hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp không hiệu quả hoặc gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh; chưa thanh quyết toán được kinh phí… dẫn đến chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm.

Tăng cường thanh, kiểm tra

Việc doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN không chỉ gây mất ổn định nguồn quỹ mà còn ảnh hưởng đến người lao động, nhất là khi có những vấn đề liên quan đến quyền lợi xảy ra thì người lao động sẽ chịu thiệt thòi vì không được giải quyết các chế độ theo quy định.

Bà Nguyễn Hồng Thịnh, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Để giải quyết vấn đề nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN, thời gian qua, BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp với các ngành liên quan tổ chức thanh, kiểm tra các đơn vị có dấu hiệu vi phạm nợ BHXH với số tiền, số tháng nợ cao trên địa bàn tỉnh.

Nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công nhân viên chức, lao động, hằng năm, Liên đoàn Lao động tỉnh tham gia các đoàn thanh, kiểm tra của Sở LĐTB&XH, BHXH tỉnh. Đồng thời đơn vị tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát đối với các công đoàn cơ sở đơn vị, doanh nghiệp có nợ BHXH. Cùng với đó tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của chủ sử dụng lao động cũng như người lao động; trực tiếp chỉ đạo các cấp công đoàn trực thuộc tăng cường giám sát cơ sở, đặc biệt là những đơn vị, doanh nghiệp có nợ đọng BHXH.

Cùng với sự vào cuộc của các ngành chức năng, Thanh tra BHXH tỉnh đã tăng cường thực hiện công tác thanh, kiểm tra theo kế hoạch và đột xuất đối với những đơn vị có dấu hiệu vi phạm chính sách hoặc có nợ đọng cao. Tính đến hết tháng 11/2019, Thanh tra BHXH tỉnh đã thực hiện thanh tra, kiểm tra được 156/150 đơn vị, đạt 104% kế hoạch. Qua thanh, kiểm tra cho thấy, cơ bản các đơn vị đã thực hiện tương đối nghiêm túc chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại như: nhiều lao động chưa đóng hoặc đóng thiếu thời gian tham gia BHXH, BHYT, BHTN; còn có tình trạng gửi đóng hoặc lao động đã nghỉ việc nhưng doanh nghiệp vẫn đóng bảo hiểm…

Cần biện pháp xử lý mạnh hơn

Từ ngày 1/1/2018, hành vi gian lận, nợ, trốn đóng BHXH đã được hình sự hóa và bắt buộc coi như là tội phạm. Nếu vụ án hình sự xảy ra, cơ quan điều tra sẽ vào cuộc, các cơ quan tư pháp sẽ thực hiện việc truy tố, thụ lý, xét xử theo đúng trình tự quy định… Thế nhưng, trên thực tế, hiện tỉnh ta chưa có đơn vị nào bị xử lý hình sự về nợ đọng BHXH.

Vì vậy, để giảm tình trạng nợ đọng BHXH như hiện nay, thiết nghĩ, ngoài tăng cường tuyên truyền và thanh, kiểm tra thì cần có biện pháp xử lý mạnh hơn nữa. Đồng thời phải tăng cường hơn nữa vai trò của cấp ủy đảng, chính quyền trong chỉ đạo và thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh.

THANH HUYỀN