Những tín hiệu tích cực đối với ngành dệt may và da giày

Trong 6 tháng đầu năm, xuất khẩu ngành da giày đạt tốc độ phát triển bình quân trên 14% và ngành túi xách đạt trên 18%, cao hơn dự kiến của giới phân tích. Tuy nhiên, tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành năm 2014 vẫn dao động ở mức khoảng 12 tỷ USD như mục tiêu đề ra.

Đây là thông tin được ông Diệp Thành Kiệt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam (Lefaso) cho biết tại hội thảo “Kinh tế Việt Nam 2014 – Triển vọng kinh doanh ngành da giày, dệt may” tổ chức tại Tp. Hồ Chí Minh, ngày 23/6.

Doanh nghiệp lo ngại giá thành sản xuất

Kết quả khảo sát động thái doanh nghiệp Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2014 và dự báo tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp thể hiện sự lạc quan hơn rất nhiều so với thời điểm cuối năm 2013. Các chỉ số điểm của doanh nghiệp đều cải thiện so với cuối năm 2013. Tuy nhiên, chỉ số lợi nhuận trên sản phẩm cho thấy các đơn vị sản xuất, kinh doanh đang trong giai đoạn phục hồi và chưa có lãi nhiều.

Bà Phạm Thị Thu Hằng, Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng: Trong các yếu tố tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, giá thành sản xuất là một trong những vấn đề nhiều đơn vị lo ngại do chịu ảnh hưởng của yếu tố chi phí đầu vào, qua đó tác động tới khả năng cạnh tranh. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ trong chuỗi cung ứng không có sự liên kết nên hàm lượng giá trị gia tăng ở sản phẩm cuối rất thấp, công nghệ và kiến thức không được chia sẻ, sản xuất phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu thô và sản phẩm trung gian.

Theo ông Diệp Thành Kiệt, năm 2013, toàn ngành xuất khẩu được 10,4 tỷ USD, trong đó, cơ cấu nguyên vật liệu ngành da giày nhập khẩu từ bên ngoài vào chỉ có 4,2 tỷ USD, chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu hay nói cách khác giá trị tạo ra trong nước đạt 60%. Tỷ lệ này so với các ngành khác thì cao hơn, điển hình dệt may có tỷ lệ nội địa hóa và chủ động trong nước khoảng 40%.

Về năng lực cạnh tranh của ngành dệt may, một số doanh nghiệp chia sẻ ngành dệt may chủ yếu thực hiện chức năng cắt – may – hoàn thiện (CMT) trên nguyên liệu đầu vào do khách hàng là người mua hoặc các công ty thu gom cung cấp, có rất ít hàng may mặc được sản xuất và bán theo giá FOB (mua nguyên liệu, tự sản xuất và bán trực tiếp không qua trung gian). Các công ty may mặc Việt Nam chưa phát triển được năng lực thiết kế cũng như năng lực kỹ thuật nên không đảm nhiệm được vai trò người phát triển sản phẩm hoặc thương hiệu. Trở ngại chính đối với năng lực cạnh tranh của ngành dệt may là tay nghề công nhân, chi phí đầu vào, sử dụng không hiệu quả năng lượng và nhiên liệu…

Phát triển sản phẩm chiến lược cho ngành

Một số chuyên gia nhận định mức tiêu thụ lớn với chất lượng ngày càng cao của ngành da giày, túi xách đã đủ để đảm bảo đầu ra cho các vật tư chiến lược. Thị trường nội địa và khu vực ASEAN là nguồn bổ sung đầu ra về lâu dài. Vì vậy, việc quy hoạch các khu công nghiệp hỗ trợ, cụm công nghiệm nhỏ, trung tâm thương mại, giao dịch nguyên phụ liệu… để nâng cao giá trị sản phẩm là giải pháp tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu có hiệu quả và bền vững.

Đáng chú ý, theo các chuyên gia, nếu xét theo từng dòng sản phẩm và tiếp cận những nhãn hàng lớn đang đặt hàng, đối tác với doanh nghiệp Việt Nam như Nike, Adidas… thì sự lệ thuộc nguồn nguyên vật liệu nhập khẩu đang giảm dần.

Mặt khác, trong chiến lược xuất khẩu chung, các đơn hàng tính đến nhiều giải pháp nâng cao tỷ lệ nội địa hóa để hưởng những ưu đãi trong hiệp định thương mại của Việt Nam và các nước khác.

Hiện nay, ngành da giày có khoảng 800 doanh nghiệp đang hoạt động, thu hút trên 624.000 lao động, trong đó ngành sản xuất giày dép các loại chiếm tỷ trọng 63,5%; da thuộc là 4,1%; cặp, túi, ví các loại là 32,4%. Quy hoạch đến năm 2020, mục tiêu của ngành da giày Việt Nam là một trong những ngành công nghiệp xuất khẩu mũi nhọn của nền kinh tế, giai đoạn 2016 – 2020 đạt tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp là 8,8%, tỷ lệ nội địa hóa đạt 75 – 80%.

Theo ông Phan Chí Dũng, Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nhẹ (Bộ Công Thương), các sản phẩm chiến lược của ngành da giày gồm: giày dép, trong đó giày thể thao và giày vải được ưu tiên sản xuất và xuất khẩu; giày dép da thời trang, cặp, túi, ví chất lượng cao nhằm hướng đến thị trường mới, thị trường cao cấp và nội địa. Bên cạnh đó, ngành sẽ phát triển mạnh sản xuất nguyên vật liệu và công nghiệp phụ trợ nhằm giảm nhập siêu và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm da giày, cụ thể là tập trung sản xuất da thuộc, vải giả da chất lượng…

Cũng tại hội thảo, bà Phạm Thị Thu Hằng cho rằng Việt Nam là nhà cung cấp sản phẩm may mặc khối lượng lớn với chi phí thấp, có khả năng cạnh tranh về giá, nguồn cung về dịch vụ tiện ích khá rẻ. Đồng thời, các doanh nghiệp có thể tổ chức sản xuất những sản phẩm có chi tiết phức tạp, chất lượng cao nhưng ngành may mặc cần thu hẹp khoảng cách trong chuỗi giá trị thông qua khuyến khích đầu tư vào ngành se sợi và dệt để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu. Bên cạnh đó, ngành cần đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là hình thức liên doanh với doanh nghiệp trong nước, đồng thời tăng cường đào tạo kỹ năng để cải thiện năng lực cạnh tranh .

Theo Dangcongsan.vn