Những thành tựu giáo dục và y tế nổi bật của Cu-ba

Hơn 50 năm qua, ngành giáo dục và y tế Cu-ba đã có bước tiến vượt bậc về số lượng và chất lượng, được nhiều nước và các tổ chức quốc tế đánh giá cao. Sau khi cách mạng thành công, từ một quốc gia có tới 30% số dân không biết đọc, biết viết, ngày nay Cu-ba trở thành điểm sáng về giáo dục ở khu vực và trên thế giới với tỷ lệ người mù chữ chỉ còn 0,2% trong tổng số 11,2 triệu dân. Giáo dục ở Cu-ba được miễn phí và 100% số trẻ em trong độ tuổi đi học đều được cắp sách đến trường. Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của LHQ (UNESCO) đã công nhận Cu-ba là nước đầu tiên ở Mỹ la-tinh hoàn thành chỉ tiêu chương trình “Giáo dục cho mọi người” do LHQ đề ra tại diễn đàn thế giới tổ chức tại Đắc-ca (Băng-la-đét) năm 2000 và xếp nước này đứng thứ 23 trên thế giới về thành tích giáo dục. Chính phủ Cu-ba luôn ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục. Ngân sách đầu tư giáo dục của nước này chiếm tới 13,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi nhiều nước Mỹ la-tinh tỷ lệ này chỉ khoảng 5%. Cu-ba đang tiến hành cách mạng giáo dục nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo ở các bậc học và thực hiện nhiều biện pháp cải tiến giảng dạy và học tập ở trung học cơ sở. Nhiều trường đại học của Cu-ba rất có uy tín trên thế giới và được nhiều sinh viên nước ngoài theo học như các trường y, dược. Với 10.300 tiến sĩ và 45.000 thạc sĩ, Cu-ba là một trong những nước đứng hàng đầu khu vực Mỹ la-tinh và Ca-ri-bê về đào tạo sau đại học. Trung bình mỗi năm có khoảng 500 người nhận bằng tiến sĩ và thạc sĩ tại nước này.

Cùng với giáo dục, thành tựu y tế của Cu-ba cũng rất đáng tự hào. Nhờ có định hướng đúng đắn và chính sách ưu tiên phát triển y tế của Đảng và Nhà nước Cu-ba, từ năm 1959 đến nay, Cu-ba đã đào tạo được hơn 75 nghìn bác sĩ trong đó hơn 60 nghìn bác sĩ có bằng thạc sĩ. Hệ thống y tế và mạng lưới các trường y, dược không ngừng được mở rộng, nâng cấp và hiện đại hóa. Cu-ba hiện có hơn 300 bệnh viện, 12 viện nghiên cứu y tế, nhiều trung tâm dưỡng lão và hơn 20 trường đại học với tỷ lệ bình quân một bác sĩ cho khoảng 150 người, một tỷ lệ cao trên thế giới. Mặc dù kinh tế còn khó khăn, nhưng Chính phủ Cu-ba vẫn duy trì và không ngừng cải thiện điều kiện an sinh xã hội, mọi dịch vụ y tế đều được miễn phí. Tuổi thọ trung bình của người Cu-ba là 78 tuổi, ở mức cao nhất thế giới. Quốc đảo này được đánh giá là một trong số những cường quốc công nghệ sinh học. Chính phủ ưu tiên phát triển công nghệ sinh học, đầu tư xây dựng hàng loạt các cơ sở nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm sinh học trong đó có cơ sở tầm cỡ quốc tế như Trung tâm kỹ nghệ di truyền và Công nghệ sinh học (OIGB), viện vắc-xin Finlay, trung tâm miễn dịch tế bào, trung tâm khoa học quốc gia (CENIC)… Nhờ áp dụng công nghệ gen, các trung tâm sinh học Cu-ba đã sản xuất hàng loạt các dược phẩm công nghệ cao cấp, có uy tín trên thị trường quốc tế như vắc-xin chống viêm màng não Nhật Bản B, C, điều trị ung thư phổi, phòng viêm gan B, chữa nhồi máu cơ tim… Cu-ba đã xuất khẩu 38 loại dược phẩm tới 40 quốc gia trên thế giới mang về cho ngân sách nhà nước hàng trăm triệu USD/năm.

CU-BA còn là tấm gương về tinh thần quốc tế vô sản trong lĩnh vực hợp tác và giúp đỡ giáo dục và y tế với các nước đang phát triển. Hiện nay Cu-ba đang giúp đào tạo 53 nghìn sinh viên thuộc 89 nước trên thế giới. Hàng nghìn chuyên gia giáo dục Cu-ba đã và đang tình nguyện làm việc tại Vê-nê-xu-ê-la, Bô-li-vi-a, Ni-ca-ra-goa giúp các nước này xóa nạn mù chữ. Từ năm 1963 tới nay, nước này đã cử gần 113.600 lượt bác sĩ và nhân viên y tế đi làm việc, cộng tác tại 103 nước, tiến hành 300 triệu lượt khám, chữa bệnh và cứu sống hơn một triệu bệnh nhân thoát khỏi các căn bệnh hiểm nghèo.

Hợp tác Cu-ba – Việt Nam phát triển tốt đẹp. Cu-ba đã đào tạo cho Việt Nam hơn 1.000 cán bộ. Hiện nay, có hàng trăm sinh viên Việt Nam đang học ở các trường đại học của Cu-ba với nhiều ngành như tiếng Anh, báo chí, kiến trúc, xây dựng, y, dược…