Những dự án hao tiền, tốn đất

LSO-Cao Lộc là huyện miền núi, biên giới có điều kiện khí hậu khá khắc nghiệt. Những năm gần đây, vào mùa đông thường có rét đậm, rét hại và sương muối ảnh hưởng nhiều đến sản xuất nông nghiệp của người dân.

Năm 2013, với mục đích chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, các xã điểm xây dựng nông thôn mới của huyện là Cao Lâu, Gia Cát, Hải Yến thực hiện dự án trồng chuối tiêu hồng, cây cam đường ghép và xã Tân Thành thực hiện trồng giống lúa Hoa ưu 109. Mỗi dự án được đầu tư 100 triệu đồng từ nguồn vốn hỗ trợ sản xuất chương trình nông thôn mới. Các dự án đã được triển khai đúng tiến độ và hoàn thành vào tháng 7/2013. Tuy nhiên, sau 1 năm thực hiện, các vườn chuối tiêu hồng thay vì cho thu hoạch như dự án xây dựng thì gần như biến mất, cây cam đường ghép thì còi cọc không phát triển được, cây nào cao nhất cũng chỉ được 40cm, duy trì còn khó chứ đừng nói đến chuyện cho thu hoạch vào năm thứ ba như dự kiến. Duy nhất dự án của xã Tân Thành là thành công, người dân đã được thu hoạch 20ha lúa vụ xuân với sản lượng như dự kiến.

Cây cam còi cọc không phát triển được

Tìm hiểu thực tế tại xã Cao Lâu, trong năm 2013, với kinh phí 100 triệu đồng từ nguồn vốn hỗ trợ sản xuất chương trình nông thôn mới, Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới xã đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện nhập 2.000 cây chuối tiêu hồng Đài Loan và 2.000 cây cam đường ghép của Công ty Cổ phần Giống cây trồng Miền Bắc về cung cấp và hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cho 5 hộ dân tại thôn Bản Xâm. Theo đó, đến tháng 7/2013, toàn bộ cây giống đã được trồng đúng kỹ thuật trên diện tích 1,6 ha. Nhưng chỉ đến tháng 10/2013, đã có đến gần một nửa số cây chuối bị chết do không thích nghi được với điều kiện thời tiết tự nhiên. Sau đó, xã đã báo cáo lên huyện và kiến nghị với công ty cung cấp cây giống bổ sung để tiếp tục trồng lại. Nhưng cũng chỉ đến giữa năm 2014, trên vườn chuối gần như đã không còn cây nào, chỉ còn sót lại vài gốc. Bên cạnh là vườn cam thì cũng gần như không phát triển được, từ lúc được trồng, cây cam chỉ già đi chứ không cao, to lên. Đến nay, toàn bộ diện tích đất trồng chuối theo dự án đã trở thành bãi chăn thả gia súc cho bà con nông dân.

Ông Lương Văn Mao, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: cả hai loại cây giống đều không phù hợp với điều kiện khí hậu của địa phương. Theo phản ánh của các hộ dân tham gia dự án thì cây chuôi tiêu hồng đã không chịu được thời tiết lạnh và có sương muối nên chết rất nhanh, còn cây cam thì không bị chết nhưng không thể phát triển và cho quả.

Tại xã Gia Cát và Hải Yến cũng xảy ra tình trạng tương tự như Cao Lâu, các dự án có thể nói là đã phá sản sau một năm thực hiện. Dự án không thành công đã lãng phí tiền của Nhà nước và công sức, đất đai của người nông dân. Ông Lương Văn Mai, Chủ tịch UBND xã Cao Lâu cho biết: xã là chủ đầu tư và xây dựng dự án, nhưng lựa chọn cây giống để thực hiện mô hình là do Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện định hướng cho xã. Cán bộ xã và cán bộ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã cùng công ty cung ứng cây giống tư vấn lựa chọn và sau khi đi thăm mô hình vườn chuối và vườn cam đã thành công tại huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên nên xã đã quyết định chọn hai giống cây để triển khai dự án trồng thí điểm.

Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cao Lộc, ông Bế Thanh Hòa cho biết: do mới về nhận công tác tại phòng từ đầu năm 2014 và đồng chí trưởng phòng trước đã luân chuyển công tác nên cụ thể việc chỉ đạo các xã triển khai dự án trong năm 2013 không nắm được rõ ràng. Tuy nhiên, ông khẳng định, phòng chỉ định hướng cho các xã là nên chọn các loại cây, con giống thực sự phù hợp với địa phương và bà con nông dân đã có kinh nghiệm chăm sóc từ trước, chứ không chỉ đạo các xã là phải trồng cây gì hay nuôi con gì. Và năm 2014 này, các xã cũng đã trình các dự án lên phòng phê duyệt, rút kinh nghiệm từ năm trước nên năm nay phòng đã chỉ đạo cán bộ phụ trách phải xem xét thật kỹ trước khi ký duyệt đồng ý cho xã triển khai.

Ba dự án thất bại tức là 300 triệu đồng bị lãng phí, gần 6ha đất của người dân được sử dụng không hiệu quả. Nếu như dự án được nghiên cứu kỹ lưỡng, lựa chọn được cây, con giống phù hợp với địa phương thì những đồng vốn của Nhà nước sẽ không bị lãnh phí. Hy vọng rằng trong thời gian tới đây không còn những dự án vừa xây đã bị đổ như vậy.

ANH DŨNG