Những diễn biến liên quan đến vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh: Iran treo "cờ báo thù", Israel thừa nhận đối mặt thách thức

Iran đã treo “cờ báo thù” sau khi lãnh tụ tinh thần tối cao phát lệnh tấn công trực tiếp vào Israel để trả đũa vụ thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh bị ám sát tại thủ đô Tehran của Iran hôm 31-7.

Về phía Israel, theo CNN, trong một tuyên bố đầu tiên sau vụ thủ lĩnh Hamas bị sát hại, Thủ tướng Benjamin Netanyahu ngày 31-7 nói “Israel đã giáng những đòn chí mạng vào các kẻ thù trong vài ngày qua”. Ông Netanyahu liệt kê những vụ tấn công của Israel tiêu diệt các chỉ huy quân sự của Hamas (ông Mohammad Deif) ở dải Gaza và chỉ huy cấp cao của Hezbollah (ông Fu’ad Shukr) ở Beirut của Lebanon, cùng các cuộc tấn công vào lực lượng Houthi được cho là do Iran hậu thuẫn.

Tuy nhiên, trong tuyên bố này, nhà lãnh đạo Israel không hề đề cập tới vụ thủ lĩnh Hamas Haniyeh bị ám sát ở Tehran. Iran và Hamas đã cáo buộc Israel đứng sau vụ ám sát ông Haniyeh nhưng Israel vẫn chưa lên tiếng về vụ việc, không phủ nhận cũng không thừa nhận.

Trong tuyên bố trên, Thủ tướng Netanyahu thừa nhận Israel đang phải đối mặt với “những ngày đầy thách thức”, trong đó có những mối đe dọa từ Beirut và Israel đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi kịch bản. Về phần mình, Thiếu tướng Tomer Bar, Tư lệnh Không quân Israel cùng ngày cũng cho biết, Không quân Israel sẽ “bảo vệ và hoạt động trên mọi mặt trận của cuộc chiến tranh, bảo vệ Nhà nước Israel bằng hàng chục máy bay, có người lái và không người lái, sẵn sàng và chuẩn bị trong vòng vài phút cho mọi kịch bản, ở mọi mặt trận”.

Theo IRNA, phản ứng về vụ ám sát thủ lĩnh Hamas ngay giữa thủ đô của Iran, Chủ tịch Quốc hội Iran Mohammad Bagher Qalibaf ngày 1-8 nhấn mạnh, Tehran coi việc đáp trả tội ác của Tel Aviv vào đúng thời gian và địa điểm là nghĩa vụ. Theo Sputnik, Iran đã treo cờ đỏ trên mái vòm của Nhà thờ Hồi giáo Jamkaran. Lá cờ đỏ trong truyền thống Shiite là biểu tượng của sự đổ máu, bất công và được coi như một lời kêu gọi trả thù. Lá cờ được treo sau khi lãnh tụ tinh thần tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố sẽ “trả thù” cho cái chết của thủ lĩnh Hamas Haniyeh vì ông đã bị ám sát trong lãnh thổ Iran.

Báo The New York Times dẫn lời 3 quan chức Iran giấu tên cho biết, lãnh tụ Ali Khamenei đã ra lệnh “tấn công trực tiếp vào Israel” trong cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran hôm 31-7, nhưng không tiết lộ cuộc tấn công sẽ được thực hiện như thế nào và vào thời điểm nào. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tuyên bố Iran và các đồng minh sẽ đưa ra “phản ứng khắc nghiệt và đau đớn” nhằm đáp trả vụ ám sát thủ lĩnh Hamas.

Tuyên bố của lãnh tụ Ali Khamenei tấn công trực tiếp vào Israel để trả thù được cho là giống như việc "bật đèn xanh" cho các tay súng Hezbollah và các nhóm thân Iran trong khu vực có phản ứng tương tự. Giới quan sát lo ngại nếu Hezbollah tăng cường các cuộc tấn công vào phía Bắc Israel, Houthi tiếp tục tấn công trên Biển Đỏ, Hamas gia tăng các hành động trả đũa vào lãnh thổ Israel và Iran thực hiện tuyên bố của lãnh tụ Ali Khamenei, bóng dáng một cuộc chiến lan rộng cả khu vực đã rất rõ ràng. Đáng chú ý, Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho biết, các quan chức cấp cao của Iran có kế hoạch gặp đại diện các đồng minh khu vực của nước này từ Lebanon, Iraq và Yemen trong ngày 1-8 để thảo luận về khả năng trả đũa Nhà nước Do Thái.

Theo Đại sứ Iran tại Lebanon, ông Mojtaba Amani, các lãnh đạo nước này đang nghiên cứu mọi thông tin liên quan đến vụ ám sát và chưa thể đưa ra quyết định cuối cùng. Lần gần nhất Iran trả đũa quân sự nhắm trực diện vào Israel là ngày 14-4 năm nay, sau khi Tehran cáo buộc Israel đứng sau vụ tập kích ngày 1-4 vào tòa lãnh sự của Iran ở thủ đô Damascus của Syria, khiến 13 người thiệt mạng. Trong chiến dịch tập kích trả đũa, Iran đã phóng 170 máy bay không người lái (UAV), 30 tên lửa hành trình và 110 tên lửa đạn đạo vào lãnh thổ Israel, nhưng hầu hết đều bị đánh chặn.

Lần đáp trả tới đây của Iran đối với Israel nếu diễn ra được cho là sẽ mạnh mẽ hơn nhiều, bởi Iran bị rơi vào tình thế buộc phải đáp trả để lấy lại thể diện vì vụ ám sát được tiến hành ngay ở Tehran, dù Iran không muốn chiến tranh.

Trước nguy cơ bùng phát xung đột toàn khu vực liên quan tới vụ thủ lĩnh của Hamas bị sát hại, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) đã họp khẩn cấp vào chiều 31-7 (giờ New York) nhằm tìm cách hạ nhiệt tình hình, theo đề nghị của Iran và được Nga, Trung Quốc, Algeria ủng hộ. Tuy nhiên, theo TASS, Đại sứ Iran tại LHQ Amir Saeid Iravani trong cuộc họp đã xác nhận Nga đề nghị Hội đồng Bảo an LHQ thông qua tuyên bố lên án vụ ám sát thủ lĩnh Hamas ở Tehran, nhưng Anh, Mỹ và Pháp ngăn cản đề nghị này.

Ngày 1-8, phát biểu tại thủ đô Mông Cổ trong chuyến công du châu Á, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi tất cả các bên ở Trung Đông ngừng mọi hành động leo thang và tập trung cho mục tiêu thiết lập lệnh ngừng bắn ở Gaza. Ông cảnh báo Trung Đông đang trên con đường dẫn tới cảnh xung đột bạo lực nhiều hơn, người dân phải chịu nhiều tổn hại và bất an hơn.

Trước đó cùng ngày, người phát ngôn Tổng thư ký LHQ, ông Stephane Dujarric, cho biết Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đánh giá “các vụ tấn công tại Nam Beirut và Tehran cho thấy một sự leo thang đầy nguy hiểm tại thời điểm mà đáng nhẽ ra mọi nỗ lực nên hướng tới một lệnh ngừng bắn ở Gaza, trả tự do cho tất cả con tin, tăng cường viện trợ nhân đạo cho người dân Palestine ở Gaza, lập lại ổn định ở Lebanon và phía bên kia Đường Xanh (đường ranh giới kiểm soát)”.

Bộ Ngoại giao Brazil cùng ngày tuyên bố cho rằng vụ lãnh đạo chính trị của Hamas bị ám sát ở Iran làm suy yếu cơ hội đạt được giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ở dải Gaza. Tuyên bố nêu rõ Brazil “phản đối hành vi thiếu tôn trọng trắng trợn đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Iran, vi phạm rõ ràng các nguyên tắc của Hiến chương LHQ...”. Trong khi đó, Tổng thư ký Liên đoàn Arab Ahmed Abul-Gheit cảnh báo về hậu quả của sự leo thang nguy hiểm do những hành động của Israel trong khu vực, nói rằng Israel “đang thực hiện một chính sách liều lĩnh mà không lường trước được hậu quả thảm khốc có thể ảnh hưởng đến khu vực”.