Những bất ổn từ rừng

LSO-Phải khẳng định trong những năm qua từ phát triển kinh tế rừng, Đình Lập đã có nhiều đổi khác. Rừng đã làm vùng khó chuyển mình, đời sống của nhân dân được nâng lên, hướng làm giàu được xác định. Thế nhưng cũng từ giá trị của rừng nhiều bất ổn trên địa bàn đã xảy ra. Từ tranh chấp, lấn chiếm đất rừng tới khai thác trái phép rừng tự nhiên, chặt trộm rừng trồng và cả đốt rừng của nhau vì mâu thuẫn thường ngày.

Cán bộ kiểm lâm huyện Đình Lập kiểm kê lâm sản thu giữ

Không nhắc lại nạn khai thác trái phép dẫn tới xóa sổ khu rừng đặc dụng Lâm Ca – Đồng Thắng, hay những vụ đốt rừng mà trong đó đã có vụ phải khởi tố nữa, bởi thời gian cũng đã khá xa. Nhưng những câu chuyện về rừng Đình Lập trong vòng 5 năm trở lại đây vẫn cho người ta cái cảm giác bất an. Những lộn xộn, những tranh chấp vẫn liên tiếp diễn ra, cho dù tính chất mỗi thời điểm có khác nhau, lúc âm ỉ, lúc bùng phát.

Có thời điểm giá nhựa thông lên cao ngất ngưởng, nhiều người ví von, nông dân Đình Lập chỉ cần đi dạo một vòng trong rừng là mỗi ngày cũng có vài trăm nghìn thì lại rộ lên nạn cạo nhựa trộm, rồi từ trộm chuyển hẳn sang cướp nhựa. Cây thông dù chưa đủ tuổi cũng cạo, cứ có nhựa thì dù nhiều hay ít cũng tận dụng. Lại đến mùa khai thác của Công ty Lâm nghiệp Đình Lập, thấy đội khai thác, người đến thu mua, các đối tượng khác cũng lợi dụng ào ào khai thác. Nói về rừng tự nhiên, những khu rừng hẻo lánh vẫn là đích đến của lâm tặc. Hẳn người dân Đình Lập và khu vực lân cận vẫn chưa quên vụ án mạng đau lòng xảy ra vào giữa tháng 6/2011.

Bắt nguồn từ mùa khai thác của Công ty Lâm nghiệp Đình Lập tại Khe Vuồng, xã Đình Lập. Khi các đội khai thác của Công ty tiến hành theo kế hoạch, cũng là lúc nhiều đối tượng khác lợi dụng vào khai thác “hôi”. Lúc đầu còn là lén lút khai thác trộm, vận chuyển vào ban đêm, sau đó là chuyển sang khai thác trắng trợn vào ban ngày và lấn cả vào diện tích rừng của Công ty mà người dân được giao khoán bảo vệ. Mâu thuẫn đỉnh điểm giữa người dân bảo vệ rừng và các đối tượng khai thác trộm đã gây nên án mạng. Thế nhưng sau vụ án ấy, đến cuối năm 2011, tình hình vẫn không chút lắng dịu.

Cho đến tận bây giờ, những phức tạp như vậy vẫn chưa thể chấm dứt. Báo cáo của Công ty Lâm nghiệp Đình Lập trong cuộc làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh mới đây cũng thừa nhận tình trạng khai thác rừng trái phép vẫn xảy ra, hiện nay tập trung trên địa bàn xã Bính Xá và một số khu vực có rừng thông đến tuổi khai thác. Cháy rừng vẫn xảy ra, năm 2013 trên diện tích rừng Công ty Lâm nghiệp Đình Lập quản lý xảy ra 4 vụ cháy, diện tích 5ha. Nguyên nhân các vụ cháy được xác định chủ yếu là do mâu thuẫn cá nhân. Rừng trồng, đặc biệt là khu vực do Công ty Lâm nghiệp Đình Lập quản lý vẫn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, thì một số khu vực rừng tự nhiên trên địa bàn huyện cũng bị “nhòm ngó”.

Điển hình là cuối năm 2013, rừng tự nhiên Khuổi Quầy ở thôn Nà Táng, xã Bính Xá, huyện Đình Lập đã bị một số đối tượng ngang nhiên mở đường vào khai thác. Chỉ đến khi có sự phản ứng mạnh mẽ từ phía người dân, sự vào cuộc của cơ quan báo chí và những động thái từ phía cơ quan chức năng, tình hình mới tạm ổn. Báo cáo UBND tỉnh về việc này, ông Nông Văn Tuấn, Chủ tịch UBND huyện khẳng định: đây là vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật và diễn biến phức tạp. Các cơ quan chức năng đã được giao nhiệm vụ để điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Điểm lại một vài thông tin để thấy rằng những bất ổn, phức tạp liên quan đến rừng trên địa bàn huyện Đình Lập trong vài năm trở lại đây vẫn chưa thể chấm dứt. Phải khẳng định rằng trong những năm qua, kinh tế rừng đã đóng góp rất lớn vào phát triển kinh tế xã hội của huyện. Mỗi năm Đình Lập trồng mới từ 1.800 đến hơn 2.000 ha rừng, luôn là một trong những huyện dẫn đầu về trồng rừng trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là huyện triển khai thực hiện tốt nhất Quyết định 39 của UBND tỉnh về vay vốn trồng cây lâm nghiệp và cây ăn quả, nâng tỷ lệ xã hội hóa trong trồng rừng và từ trồng rừng đã xuất hiện những triệu phú trên vùng đất khó.

Thế nhưng để kinh tế rừng phát triển thực sự bền vững, đóng góp lớn hơn, tạo động lực để huyện phát triển nhanh hơn, lãnh đạo huyện Đình Lập cũng cần có sự phân tích thấu đáo, toàn diện những bất ổn và nguy cơ tiềm ẩn bất ổn liên quan đến rừng. Để từ đó có phương hướng và biện pháp phù hợp, hiệu quả, góp phần đảm bảo kinh tế – xã hội phát triển nhanh và bền vững.

NHƯ PHONG