Nhiều khó khăn trong phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện

LSO-Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội (BHXH) huyện Lộc Bình đã chú trọng đẩy mạnh công tác phát triển, mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện với nhiều giải pháp. Tuy vậy, diện bao phủ BHXH tự nguyện vẫn còn thấp; người lao động vẫn thờ ơ, chưa mặn mà với loại hình bảo hiểm này.

Cán bộ Bảo hiểm Xã hội huyện Lộc Bình hướng dẫn người dân nộp bảo hiểm xã hội tự nguyện

BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do người lao động tự nguyện tham gia, được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của bản thân để hưởng các chế độ theo quy định. Người dân tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu theo quy định; được trợ cấp một lần và tử tuất; được cơ quan BHXH cấp thẻ bảo hiểm y tế khi nghỉ hưu và hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh như những người tham gia BHXH bắt buộc. Đặc biệt, loại hình bảo hiểm này có nhiều ưu việt trong việc giảm bớt khó khăn, rủi ro khi về già, giúp bảo đảm thu nhập, ổn định cuộc sống khi hết tuổi lao động cho đối tượng chiếm phần đông dân số là người lao động tự do, người dân ở các khu vực nông thôn.

Bà Vy Thị Nụ ở thị trấn Lộc Bình, huyện Lộc Bình trước đây làm kế toán cho một doanh nghiệp ngoài Nhà nước. Thời gian đó, bà được công ty đóng BHXH đầy đủ. Do điều kiện gia đình, bà xin thôi việc. Được nhân viên đại lý thu BHXH ở thị trấn tư vấn, bà tiếp tục tham gia đóng BHXH tự nguyện đến nay đã được hơn 10 năm. Bà Nụ chia sẻ: Mặc dù là người lao động tự do nhưng tôi luôn yên tâm bởi mình vẫn tham gia bảo hiểm đầy đủ. Trước đây, do chưa hiểu biết nên tôi cứ nghĩ phải là người làm nhà nước, làm doanh nghiệp mới được đóng bảo hiểm, mới có lương hưu. Nhưng hiện tại, người lao động tự do cũng có cơ hội đó nếu tham gia đóng BHXH tự nguyện đầy đủ. Điều này là một may mắn cho chúng tôi, giúp chúng tôi bớt lo lắng khi hết tuổi lao động.

Mặc dù số lượng người tham gia BHXH tự nguyện ngày càng tăng và được mở rộng, nhưng diện bao phủ và đối tượng tham gia hình thức bảo hiểm này trên địa bàn tỉnh còn thấp; người lao động vẫn thờ ơ, chưa mấy mặn mà. Ông Lê Hoài Nam, Giám đốc BHXH huyện Lộc Bình cho biết: Số người tham gia loại hình bảo hiểm này tăng dần qua các năm nhưng rất chậm. Hiện nay toàn huyện mới có 183 người tham gia (3 tháng đầu năm 2017 phát triển thêm được 17 người).

Nguyên nhân theo ông Nam là do BHXH tự nguyện là chính sách mới nên người dân chưa quan tâm nhiều và chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của chính sách; mức đóng BHXH tự nguyện còn cao, tối thiểu bằng 22% mức lương cơ sở, trong khi đó đa phần người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là người làm nghề tự do, nông dân, việc làm không ổn định, thu nhập thấp lại không thường xuyên nên rất khó khăn khi tham gia BHXH tự nguyện.

Mặt khác, một nguyên nhân khiến người dân còn băn khoăn khi tham gia BHXH tự nguyện là quyền lợi được hưởng của người tham gia còn bó hẹp. Cụ thể, người tham gia BHXH bắt buộc được hưởng 5 chế độ gồm: ốm đau, hưu trí, tử tuất, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp. Trong khi đó, người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất. Thêm vào đó là những lý do khách quan như: địa bàn rộng nên việc tuyên truyền còn hạn chế; hệ thống đại lý, cộng tác viên hoạt động chưa hiệu quả; số lượng người trong tuổi lao động phần lớn đi xuất khẩu lao động nên khó vận động…

Để thu hút nhiều người dân và lao động tham gia BHXH tự nguyện, phấn đấu đạt mục tiêu đến năm 2020, có khoảng 50% lực lượng lao động tham gia BHXH theo Nghị quyết số 21- NQ/TW của Bộ Chính trị, BHXH huyện đã phối hợp với Bưu điện huyện để triển khai nhiều giải pháp thiết thực. Ông Lê Minh Hải, Phó Giám đốc Bưu điện huyện Lộc Bình cho biết: Hai đơn vị đã họp bàn, thống nhất các giải pháp. Trước tiên sẽ tập trung tuyên truyền kết hợp lồng ghép nội dung BHXH tự nguyện vào các buổi sinh hoạt của thôn, xã, các hội, đoàn thể. Trong đó phân vùng, phân loại đối tượng để tập trung tuyên truyền có hiệu quả. Tập huấn nghiệp vụ đến 100% đại lý thu BHXH tự nguyện; thực hiện việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện cho từng đại lý thu để có sự cạnh tranh trong hoạt động và thúc đẩy việc phát triển hệ thống đại lý thu BHXH, bảo hiểm y tế tại các xã, thị trấn và đại lý bưu điện.

MINH NGỌC