Nhà thầu hàng đầu trong thi công xử lý nền móng và xây lắp các công trình lớn

Vững vàng trong thời chiến

Tổng công ty Xây dựng và Phát triển hạ tầng là sự kết hợp của hai đơn vị xây lắp mạnh của Bộ Xây dựng là Liên hiệp các Xí nghiệp thi công cơ giới – tiền thân là Công ty Thi công Cơ giới thành lập ngày 8-8-1960 và Công ty Xây dựng số 18 – tiền thân là Cty Kiến trúc Uông Bí thành lập ngày 19-5-1961.

Công ty Thi công Cơ giới (sau được đổi tên thành Liên hiệp các xí nghiệp thi công cơ giới – LICOGI) ra đời đúng vào thời kỳ miền bắc bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội với kế hoạch năm năm đầu tiên (1960 – 1965). Lực lượng cán bộ, công nhân hơn 300 người, phần lớn là những người lính Bộ đội Cụ Hồ vừa chuyển sang làm kinh tế. Thiết bị khi đó chỉ vẻn vẹn 50 xe máy các loại, công suất nhỏ, tính năng kỹ thuật đơn giản như máy xúc 0,25 m3/gầu, ô-tô sức chở 2,5 – 3,5 tấn, máy ủi công suất 50 – 70CV… Nhưng với lòng nhiệt tình cách mạng, yêu nước, vừa học, vừa làm, tự tìm tòi khám phá, Cty đã tham gia thi công nền móng hàng loạt các công trình công nghiệp đầu tiên của đất nước như: Nhà máy Cơ khí trung quy mô, KCN Cao – Xà – Lá, Nhà máy Dệt 8 – 3, Nhà máy Diêm Cầu Đuống, Nhà máy Phân đạm Hà Bắc, Nhà máy Cơ khí trung tâm Cẩm Phả, Nhà máy Thủy điện Thác Bà, Mỏ Crôm Cổ Định, Nhà máy Nhiệt điện Uông Bí… bên cạnh nhiệm vụ sản xuất, Cty còn phục vụ công cuộc chiến đấu chống Mỹ, cứu nước. Một bộ phận lớn CBCN tham gia xây dựng các công trình quốc phòng như Sân bay Kép (Hà Bắc), Sân bay Yên Bái, Sân bay Hà Tây, mở rộng các sân bay Gia Lâm, Đa Phúc, Kiến An và xây dựng các công trình bí mật phòng tránh cho các cơ quan Trung ương, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại Hà Nội, Vĩnh Phú… Đồng thời, Cty tham gia giải tỏa các đầu mối giao thông phía bắc… Đặc biệt, 'đội quân Cơ giới' còn tổ chức một đoàn 50 xe vận tải tham gia tiếp tế đạn dược và hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam…

Song hành với công ty thi công cơ giới ở vùng Đông Bắc Tổ quốc, Công ty Kiến trúc Uông Bí (sau được đổi tên thành Công ty xây dựng 18) có nhiệm vụ xây dựng các công trình công nghiệp, dân dụng, giao thông, quốc phòng… Trong đó Nhiệt điện Uông Bí công suất 155 MW là công trình trọng điểm quốc gia đầu tiên mà Cty xây dựng. Trong điều kiện lao động thủ công là chính, cộng với khó khăn về trình độ tay nghề, quản lý của CBCNV còn thấp, đời sống khó khăn, nhưng dưới sự giúp đỡ của các chuyên gia Liên Xô (cũ), Cty đã cùng các đơn vị cơ giới, lắp máy khắc phục mọi khó khăn hoàn thành tổ máy 1 của công trình nguồn điện lớn nhất miền bắc sau 32 tháng thi công. Cty Kiến trúc Uông Bí còn tự hào là lực lượng bán vũ trang đầu tiên của Quân khu 1 và miền bắc đã chiến đấu 91 trận, phá 515 quả bom, bắn rơi hai máy bay Mỹ (F8U vào năm 1967 và A7 vào năm 1972) bằng pháo trung cao. Đối mặt với quân thù với tinh thần 'địch quyết phá, ta quyết giữ dòng điện' bởi 'Tổ quốc cần điện như con thơ cần sữa mẹ', đội quân cơ giới và xây dựng đã bám trụ công trường, sống, sản xuất và chiến đấu ngoan cường. Chiến tranh kết thúc, Cty lại đào bom, GPMB, khôi phục và mở rộng công trình.

Mạnh mẽ trong hòa bình

Năm 1975 Tổ quốc thống nhất, cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hàng loạt các công trình quy mô lớn được mở ra. Đội quân hùng hậu LICOGI lại khoác ba-lô tới mọi miền, tham gia xây dựng các công trình trọng điểm của đất nước. Ở bất cứ công trình nào, đội quân thi công nền móng cũng luôn là những người đầu tiên. Lúc đó, công trường vẫn chỉ là những vùng đồi núi hoang vu, rừng rậm, đầm lầy. Người LICOGI phải đối diện với vô vàn khó khăn, gian khổ. Điện không, nước không, nơi ăn chốn ở thiếu thốn, ngủ với muỗi, họ bắt tay san gạt tạo mặt bằng, dựng các công trình phụ trợ, phá đất đá, đào móng công trình… Để rồi, khi đội quân xây dựng đến tiếp quản, khi công trường đông vui tấp nập cũng là lúc người LICOGI ra đi, đặt nền móng cho những công trường mới.

Giờ đây nhìn lại lịch sử 50 năm xây dựng và phát triển của TCty LICOGI, người ta không thể không nhắc đến những công trường nổi tiếng một thời như: Nhà máy nhiệt điện Phả Lại, xi-măng Hoàng Thạch, xi-măng Bỉm Sơn, các Nhà máy thủy điện Hòa Bình, Trị An, Vĩnh Sơn, An Điềm, công trình thủy lợi Thạch Nham, Khe Tân, công trình Lăng và Bảo tàng Hồ Chí Minh, Bệnh viện Nhi Thụy Điển, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Đài Truyền hình Việt Nam…

Còn nhớ, năm 1978 Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại 440 MW được khởi công. Đây là công trình trọng điểm số 1 của cả nước, được yêu cầu xây dựng khẩn trương vì đất nước thiếu điện phát triển kinh tế, để phục vụ xây dựng công trình thủy điện lớn nhất Đông-Nam Á – thủy điện Hòa Bình. Khi đó, 'Công trình thanh niên cộng sản Nhà máy nhiệt điện Phả Lại' được coi là trận đánh hợp đồng binh chủng với quy mô lớn, phát huy sức mạnh tổng hợp bởi vào thời kỳ cao điểm, công trường tập trung đến 16.000 người của 23 đơn vị thuộc các lực lượng cơ giới, xây dựng, lắp máy, quân đội, giao thông, điện lực… Cty Xây dựng số 18 vinh dự được giao làm B chính (tổng thầu) và trực tiếp thi công nhiều hạng mục phức tạp như nhà máy chính, trạm bơm tuần hoàn, ống khói bê-tông, nhà điều khiển trung tâm… Còn lực lượng cơ giới LICOGI thì đào đắp, san lấp, vận chuyển hơn chín triệu m3 đất đá (trong đó có tới ba triệu m3 đá gốc). Chính ở công trường này, LICOGI đã lập kỷ lục: Đơn vị đầu tiên áp dụng phương pháp nổ mìn khối lớn bằng biện pháp đào lò, tạo buồng và điểm hỏa khối nổ lớn nhất trong lịch sử ngành Xây dựng Việt Nam (tính đến thời điểm đó) với lượng thuốc nổ lên tới 78 tấn. Một kỷ lục khác cũng không kém phần tự hào là với điều kiện thiết bị, công nghệ ngày ấy, LICOGI đã hoàn thành trước thời hạn hạng mục hố móng trạm tuần hoàn ở độ sâu 18 m, trên địa hình vừa đá vừa bùn chảy. Trước đó, ngay cả với những người lạc quan nhất cũng nhìn nhận hạng mục theo hướng 'khó như không thể làm nổi'. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ở công trình nhiệt điện Phả Lại, người LICOGI tiếp tục đến với công trình thế kỷ – thủy điện Hòa Bình. Trên công trường này, riêng LICOGI đã thi công hơn chín triệu m3 đất đá các công trình phụ trợ, đào kênh dẫn dòng nắn bờ phải, bảo đảm tiến độ, chất lượng, phục vụ kịp thời ngăn sông Đà đợt 1, đắp đập ngăn sông Đà đợt 2, bảo đảm ngăn lũ thắng lợi. Cùng các nhà thầu, nhất là TCty Sông Đà, LICOGI đã góp phần đưa các tổ máy số 1, số 2 của nhà máy sớm đi vào vận hành, cung cấp điện năng cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Cùng thời điểm xây dựng Nhà máy thủy điện Hòa Bình ở miền bắc, một bộ phận LICOGI Nam tiến đến với công trình thủy điện Trị An tham gia thi công các hạng mục quan trọng như kênh dẫn ra, tuyến năng lượng, bể áp lực… với tổng khối lượng đào đắp, vận chuyển hơn tám triệu m3 đất đá. Một công trình khác không thể không nhắc đến là Nhà máy tuyển Apatit Lào Cai. Tại đây, LICOGI đã thi công hơn 10 triệu m3 đất đá ở các hạng mục phức tạp như mặt bằng sân công nghiệp, móng nhà máy chính, móng nhà đập thô, móng silô quặng tinh, đập thải xỉ và tuyến đường sắt Xuân Giao… Hạng mục công trình nào cũng được triển khai đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng và được các chuyên gia Liên Xô (cũ) đánh giá cao.

Năm 1995, do yêu cầu của sự phát triển, Bộ Xây dựng đã quyết định thành lập TCty Xây dựng và Phát triển hạ tầng (LICOGI) trên cơ sở sắp xếp Liên hiệp các xí nghiệp Thi công Cơ giới và Cty Xây dựng số 18 thành một lực lượng đồng bộ, tạo thế mạnh trong cạnh tranh và phát triển… Từ đây, TCty LICOGI bước vào một thời kỳ mới, phát triển đa ngành nghề, có khả năng thi công trọn gói các công trình có quy mô lớn từ khâu thiết kế, thi công nền móng đến xây lắp, vận hành và nhất là vươn lên làm chủ đầu tư các dự án… theo hướng sản xuất kinh doanh đa ngành nghề. Bên cạnh lĩnh vực truyền thống là thi công cơ giới, xây lắp, TCty đã chú trọng phát triển sản xuất công nghiệp, VLXD, đầu tư kinh doanh bất động sản, khu công nghiệp…

Vươn lên trong thời kỳ đổi mới

Tiếp nối truyền thống 'chim đầu đàn' trong lĩnh vực thi công xây lắp và xử lý nền móng công trình, thời gian qua, LICOGI vẫn xác định xây lắp là lĩnh vực kinh doanh chính. Do đó TCty đã đẩy mạnh công tác đầu tư chiều sâu, đổi mới thiết bị, công nghệ, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật. Hàng trăm ô-tô vận chuyển, máy đào, cần trục có sức nâng lớn, máy khoan thủy lực, khoan nhồi… công nghệ hiện đại, tiên tiến của các nước Nhật Bản, Mỹ, Đức, Hàn Quốc, Trung Quốc được Tổng công ty và các đơn vị thành viên đưa vào bổ sung, thay thế các thiết bị cơ giới lạc hậu. Các dây chuyền khoan hầm thủy điện, thi công bê-tông đầm lăn, bê-tông lạnh, khai thác và sản xuất đá… một thời vốn xa lạ với đội quân cơ giới thì nay LICOGI chủ động đầu tư để đưa vào phục vụ thi công. Những nỗ lực này thật sự phát huy hiệu quả, tạo ra thế và lực mới cho LICOGI trong bối cảnh thị trường xây lắp cạnh tranh khốc liệt. Tính đến nay, Tổng công ty và các đơn vị thành viên đã tham gia thi công hàng trăm công trình lớn thuộc mọi thể loại trên khắp mọi miền Tổ quốc. Từ những công trình nguồn điện như Hàm Thuận – Đa Mi, Ya Ly, A Vương, Hương Điền, Srok Phu Miêng, Bản Vẽ, Sơn La, Bản Chát, Sông Tranh 2, Đồng Nai 3, Đakđrinh, Đak R'tih, Đăc Mi 4, An Điềm 2… và sắp tới là thủy điện Lai Châu. Nhiệt điện thì có Phả Lại 2, Cao Ngạn, Uông Bí mở rộng, Mông Dương… Đến các công trình giao thông lớn như đường Hồ Chí Minh, QL 1A, đường 8 (Lào), QL6, các cầu Phả Lại, Trà Khúc, Sông Vệ, Thủ Thiêm và mới đây nhất là các cầu Cốc Ly, Bản Mở, Bản Chợ, Nậm Đoong… Công trình công nghiệp và dân dụng thì có Nhà ga T1 Nội Bài, Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Nhà máy đóng tàu và đê chắn sóng Dung Quất, Nhà máy đóng tàu Nam Triệu… Qua các công trình, LICOGI đã vươn lên làm chủ công nghệ, thiết bị với trình độ kỹ thuật và quản lý cao. Ở một số công trình, LICOGI đủ năng lực đảm nhiệm trọn gói từ khâu thiết kế, thi công nền móng đến xây lắp, vận hành… Riêng ở lĩnh vực thi công thủy điện, nếu trước đây LICOGI 'độc canh' với hạng mục sở trường là xử lý nền móng, thì nay đã đủ năng lực đảm đương cả những hạng mục phức tạp khác như đập dâng, đập tràn, hầm áp lực, nhà máy, gia công, chế tạo đường ống áp lực… Đặc biệt, LICOGI đã được chủ đầu tư tin tưởng giao làm tổng thầu một số công trình thủy điện lớn như: A Vương, Bản Chát, Đakđrinh…

Cùng với việc khẳng định, nâng cao uy tín, thương hiệu LICOGI trong lĩnh vực xây lắp, những năm qua, TCty cũng mạnh dạn chuyển hướng, mở rộng ngành nghề sản xuất kinh doanh sang lĩnh vực sản xuất công nghiệp và vật liệu xây dựng. Các sản phẩm thép đúc hợp kim gồm bi đạn, tấm lót, vách ngăn thay thế hàng ngoại nhập trong ngành sản xuất xi-măng, sản phẩm giàn không gian tiêu chuẩn châu Âu, nhôm thanh định hình chất lượng cao do Cty TNHH NNMTV Cơ khí Đông Anh chế tạo hiện giữ vị trí số một trên thị trường cả nước và bước đầu xuất khẩu ra nước ngoài. Tương tự, sản phẩm tấm lợp amiăng xi-măng của Cty CP Đầu tư xây lắp và vật liệu xây dựng Đông Anh được biết đến trên thị trường với vị thế của 'vua đất bắc'. Các sản phẩm khác như: tấm lợp kim loại, ống nhựa, gạch granit, gạch block, gạch ngói, đất sét nung… do các đơn vị thành viên TCty LICOGI sản xuất cũng đều phát huy ưu thế về chất lượng và tiêu thụ tốt, có uy tín đối với khách hàng. Ngoài ra, LICOGI còn bổ sung danh mục sản phẩm VLXD của mình bằng các sản phẩm mới như đá, cát, bê tông đầm lăn, tro bay… do các Cty LICOGI 9, LICOGI 13, LICOGI 15, LICOGI 16… đã đầu tư dây chuyền khai thác, sản xuất phục vụ thi công các công trình Thủy điện Bản Chát, Sơn La, Bắc Hà, A Vương, Sông Tranh 2. Mới đây nhất, Tổng công ty và Công ty CP Đầu tư xây lắp và vật liệu xây dựng Đông Anh quyết định đầu tư dây chuyền sản xuất bê-tông thương phẩm tại phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai để thực hiện dự án đầu tư Khu đô thị mới Thịnh Liệt của Tổng công ty cũng như nhu cầu xây dựng của thành phố Hà Nội. Vậy là trong tương lai gần, Tổng công ty sẽ tung ra thị trường dòng sản phẩm bê tông thương phẩm và các cấu kiện bê-tông.

Trong những năm gần đây, Tổng công ty LICOGI tiếp tục đánh dấu bước phát triển mới của mình bằng việc vươn lên làm chủ đầu tư các dự án thủy điện, khu công nghiệp, khu đô thị. Cụ thể, TCty tiến hành đầu tư thủy điện Bắc Hà công suất 90 MW, tham gia góp vốn đầu tư dự án thủy điện Đakđrinh công suất 125 MW, khu đô thị mới Thịnh Liệt Hà Nội 35 ha, khu đô thị Cột 5 – Cột 8 và Khu đô thị Nam ga Hạ Long, Khu đồi T5, Khu đô thị Yên Thanh, Uông Bí – Quảng Ninh… Ngoài ra còn có một số dự án khác do các đơn vị thành viên Tổng công ty đầu tư như khu đô thị Minh Phương Việt Trì (Cty LICOGI 14), Khu đô thị Cà Mau (Cty LICOGI 9), khu nhà ở, Văn phòng và căn hộ cao cấp cho thuê ở Hà Nội (Cty LICOGI 13, khu đô thị Nhơn Trạch, Đồng Nai (Cty LICOGI 16), khu chung cư cao cấp của Cty LICOGI 12, khu đô thị Cầu Sến – Uông Bí (Cty LICOGI 18)… Lĩnh vực đầu tư kinh doanh mới không chỉ đem đến hiệu quả kinh tế mà thương hiệu LICOGI cũng được nâng cao.

Sau 15 năm theo đuổi chiến lược phát triển sản xuất kinh doanh đa ngành nghề, TCty LICOGI đã tạo dựng được một vị thế mới. TCty hiện hoạt động theo mô hình Cty mẹ – Cty con trong đó, Cty mẹ là TCty và 14 Cty con, Cty liên kết là đơn vị thành viên. Tổng số CBCNV của TCty hơn 11.000 người. Các năm gần đây, TCty duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, nhất là ở chỉ tiêu về doanh thu, lợi nhuận, đầu tư và thu nhập của người lao động. Thương hiệu LICOGI ngày càng được củng cố và phát triển, có uy tín trên thị trường trong và ngoài nước. Năm 2009, TCty được Cty CP Báo cáo đánh giá Việt Nam xếp thứ 102 trong 500 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam. Tháng 1-2010, theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, TCty trở thành thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Xây dựng Việt Nam. Đây là cơ hội nhưng cũng sẽ là thách thức mới đối với TCty LICOGI.

Những năm tới, LICOGI phấn đấu duy trì tốc độ tăng trưởng 12 – 15 %/năm, hoàn thành nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, nâng cao đời sống CBCNV. LICOGI xác định lĩnh vực thi công xây lắp và xử lý nền móng là lĩnh vực kinh doanh chính phải tập trung mọi nguồn lực, chỉ đạo thi công bảo đảm tiến độ, chất lượng, an toàn các công trình; đi sâu nghiên cứu các công nghệ thi công mới về xử lý nền móng các công trình ngầm; nghiên cứu các loại sản phẩm VLXD mới. Bên cạnh đó, TCty đẩy mạnh nghiên cứu phát triển các lĩnh vực mới, sản phẩm mới, tập trung vào các dự án có quy mô lớn với hiệu quả kinh tế cao. Về đầu tư: đẩy mạnh các dự án đang đầu tư để sớm đưa vào khai thác, sử dụng; đặc biệt là Dự án Thủy điện Bắc Hà, Khu đô thị mới Thịnh Liệt; tiếp tục đầu tư nâng cao năng lực sản xuất và đầu tư chiều sâu; đầu tư các dự án khu đô thị tại các tỉnh, thành phố như: Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Hải Dương.

Tăng cường công tác quản lý, đặc biệt là quản lý chất lượng; quan tâm hơn nữa đến công tác nghiên cứu, sáng kiến, ứng dụng tiến bộ khoa học, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công nhân, công tác an toàn, bảo hộ lao động, công tác thi đua – khen thưởng; tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, xây dựng các tổ chức Đảng, Đoàn thể trong sạch, vững mạnh; xây dựng Tổng công ty trở thành một đơn vị kinh tế mạnh trong Tập đoàn Công nghiệp xây dựng Việt Nam.