Người đứng đầu Wagner là ai và tại sao lại “kích động nổi loạn”?

Tổng thống Nga V. Putin đã gọi hành động của Wagner là “đòn giáng vào nước Nga, vào nhân dân chúng ta” và rằng mọi cá nhân cố tình dấn thân vào con đường phản quốc, chuẩn bị nổi loạn vũ trang nhất định “sẽ phải chịu sự trừng phạt không thể tránh khỏi, phải trả giá trước pháp luật và trước nhân dân Nga”.

Yevgeny Prigozhin – lãnh đạo Công ty quân sự tư nhân Wagner. Ảnh: Reuters

Điện Kremlin cho biết Yevgeny Prigozhin đã lệnh cho cấp dưới rời Rostov-on-Don. RIA xác nhận thông tin Prigozhin và tất cả các chiến binh của mình đã rời khỏi sở chỉ huy quân sự ở thành phố phía nam Rostov-on-Don.

Thỏa thuận này do tổng thống Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian. Theo Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, sau khi thỏa thuận đạt được, vụ án hình sự đã được mở ra trước đó chống lại Prigozhin vì tội nổi loạn vũ trang sẽ bị hủy bỏ và các chiến binh Wagner tham gia hành vi “kích động nổi loạn” sẽ không phải đối mặt với bất kỳ hành động nào.

TASS dẫn lời ông Peskov cho biết, những chiến binh không tham gia có thể sẽ được ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga.

Mặc dù ông Putin trước đó tuyên bố sẽ trừng phạt những kẻ tham gia vào cuộc binh biến, nhưng ông Peskov cho biết thỏa thuận này có “mục tiêu cao hơn” là tránh đối đầu và đổ máu.

Chỉ huy Wagner Yevgeny Prigozhin rời trụ sở Bộ chỉ huy quân sự miền Nam đến Belarus. Ảnh: Reuters

Yevgeny Prigozhin là ai?

Câu hỏi đặt ra là Yevgeny Prigozhin là ai và tại sao lại “kích động nổi loạn”?

Người đứng đầu Công ty quân sự tư nhân Wagner là một người bán xúc xích từng bị kết án, khét tiếng bạo liệt.

Sinh ra ở St. Petersburg năm 1961, Prigozhin học tại một học viện thể thao nhưng lại dính líu vào một số vụ phạm pháp. Năm 1980, Prigozhin bị kết án do tham gia một số vụ cướp.

Sau khi ra tù năm 1990, Prigozhin kiếm sống nhờ quầy bán thức ăn nhanh, và nhanh chóng có cổ phần trong một chuỗi siêu thị, sau đó mở nhà hàng và công ty cung cấp thực phẩm được nhiều người biết đến và tin tưởng.

Nhà hàng của Prigozhin nổi tiếng với những món ăn ngon và chẳng lâu sau công ty cung cấp thực phẩm Concord của Prigozhin bắt đầu giành được các hợp đồng cung cấp của chính phủ, và hoạt động ở tầm cao mới.

Deccan Herald thông tin Prigozhin cung cấp thực phẩm cho cả Điện Kremlin và đã có những bức ảnh cho thấy Prigozhin từng phục vụ Thái tử Charles (hiện là Vua Charles III), Tổng thống thứ 43 của Mỹ George Bush và nhiều nhà lãnh đạo cấp cao khác. Prigozhin đã gia tăng mức độ giàu có của mình thông qua các hợp đồng cung cấp thực phẩm cho chính phủ và nhiều thỏa thuận khác.

Khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea và cử lực lượng vào miền đông Ukraine, Prigozhin đã thành lập Công ty quân sự tư nhân Wagner. Prigozhin cũng thành lập một “đội quân bàn phím” và từng bị truy tố ở Mỹ vì cáo buộc tìm cách gây ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử ở đây.

Lực lượng Wagner trên đường trở về căn cứ. Ảnh: Reuters

Đội quân tư nhân Wagner của Prigozhin hoạt động thế nào?

Tháng 9 năm ngoái, Prigozhin thừa nhận rằng ông đã thành lập Công ty quân sự tư nhân vào năm 2014.

Prigozhin đã xây dựng Wagner thành một lực lượng hùng mạnh qua nhiều năm hoạt động ở châu Phi, Trung Đông và gần đây là Ukraine. Syria là nơi đầu tiên đội quân của Prigozhin tự khẳng định mình là một lực lượng chiến đấu đáng gờm. Binh lính của Wagner đã tham chiến trên khắp châu Phi, bao gồm cả Mali, Cộng hòa Trung Phi và Sudan. Theo các nhà phân tích tình báo phương Tây, năm ngoái, Prigozhin đã tuyển mộ được tổng số khoảng 50.000 người.

Nguồn cơn vụ “kích động” ngày 24-6?

Các lực lượng của Wagner từng có thời gian phối hợp với quân đội Nga trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Suốt nhiều tháng qua, ông Prigozhin cho rằng các lực lượng của Wagner chịu thương vong nặng nề do thiếu đạn dược, và đe dọa sẽ rút quân, khiến mối quan hệ giữa hai bên ngày càng rạn nứt trong bối cảnh xung đột tại Ukraine chưa có hồi kết.

Căng thẳng dần tăng khi ông Prigozhin từ chối yêu cầu ký hợp đồng phục vụ với Bộ Quốc phòng Nga.

Theo TASS, ngày 23-6, một số bản ghi âm đã được đăng trên kênh Telegram của người sáng lập Wagner. Trong bản ghi âm này, Prigozhin đặc biệt tuyên bố rằng các đơn vị của mình đã bị tấn công và đổ lỗi cho giới chức quân sự Nga vì điều này.

Wagner rút quân khỏi Rostov-on-Don. Ảnh: Reuters

Đăng tải trên Telegram, Prigozhin đã kích động bạo lực, tuyên bố mình có 25.000 quân và “25.000 người trong chúng tôi đang chờ đợi với tư cách là lực lượng dự bị chiến thuật và lực lượng dự bị chiến lược… Ai muốn thì tham gia cùng chúng tôi”.

Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã mở một cuộc điều tra hình sự về những lời kêu gọi nổi loạn vũ trang. FSB đã cảnh báo các chiến binh Wagner không nên làm theo lệnh của Prigozhin và kêu gọi giam giữ ông này.

Nguồn:https://www.qdnd.vn/quoc-te/tin-tuc/nguoi-dung-dau-wagner-la-ai-va-tai-sao-lai-kich-dong-noi-loan-732261