Người dân xã Mẫu Sơn Bảo tồn cây dược liệu quý

Núi Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình nổi tiếng là nơi sở hữu nguồn dược liệu quý và nhiều bài thuốc hay, giá trị được dân tộc Dao nơi đây lưu giữ. Tuy nhiên, nguồn dược liệu này đang dần cạn kiệt, do đó, bên cạnh việc khai thác hợp lý, người Dao xã Mẫu Sơn còn chủ động trồng và chăm sóc cây thuốc để bảo tồn, gìn giữ “kho báu” dược liệu này. Phóng viên Báo Lạng Sơn đã có dịp ghi lại những hình ảnh về việc bảo tồn, phát huy cây dược liệu của gia đình bà Hoàng Múi Nảy, thôn Nà Mò, xã Mẫu Sơn – một trong số các hộ nổi tiếng về nghề bốc thuốc nam trong số 17 hộ người Dao đang làm nghề này trên địa bàn xã.

LƯƠNG THẢO

Núi Mẫu Sơn vốn là nơi có nhiều loại dược liệu quý hiếm nhưng do tình trạng khai thác tràn lan dẫn đến nhiều loại cây dược liệu quý trên địa bàn xã Mẫu Sơn đứng trước nguy cơ cạn kiệt, thậm chí tuyệt chủng như: lan kim tuyến, bảy lá một hoa (thất diệp nhất chi hoa), kê huyết đằng…

Đơn cử như cây bảy lá một hoa, một loại dược liệu quý được dùng để chữa bệnh về đường hô hấp, tác dụng kháng khuẩn, chống ung thư… trước đây thường dễ tìm thấy trên núi Mẫu Sơn nhưng những năm gần đây người dân rất khó có thể tìm được cây này.

Bà Hoàng Múi Nảy là người am hiểu các loại thuốc quý và đã hành nghề bốc thuốc nam được hơn 30 năm. Từ những cây thuốc quý của núi Mẫu Sơn, bà đã chữa khỏi bệnh được cho nhiều người.

Trước thực trạng nguồn dược liệu đang dần cạn kiệt, khi lên núi tìm hái cây thuốc, bà Hoàng Múi Nảy luôn tuyên truyền, nhắc nhở các thành viên trong gia đình và bà con xung quanh rằng chỉ thu hái các loại cây thuốc cần thiết, để lại những cây con chưa phát triển nhằm duy trì giống cây dược liệu.

Cùng với đó, đối với một số loại cây thuốc đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, gia đình bà Hoàng Múi Nảy và các hộ người Dao khác trên địa bàn xã còn chủ động trồng và chăm sóc tại vườn nhà để bảo tồn các giống cây dược liệu quý hiếm này.

Cây “bèo nìm đòi” (gọi theo tiếng dân tộc Dao) dùng củ hấp cách thủy và dùng lá đun nước uống có tác dụng chữa các bệnh về tim mạch, loét dạ dày…

Cây “xả” (gọi theo tiếng dân tộc Dao) được trồng tại vườn nhà với tác dụng chữa đau gan, thận và chữa cảm cúm.

Việc chủ động trồng thêm các cây dược liệu ngay tại vườn nhà giúp các thành viên trong gia đình bà Hoàng Múi Nảy tiết kiệm được nhiều thời gian để lên núi tìm hái một số loại cây thuốc.

Các loại cây thuốc sau khi được thu hái từ trên núi và ngay trong vườn nhà sẽ được bà Hoàng Múi Nảy và các thành viên trong gia đình chặt nhỏ, rửa sạch và đem phơi khô.

Tùy theo thời tiết mà các loại cây thuốc sẽ được rửa sạch, phơi dưới nắng từ 3 – 5 ngày để đảm bảo khô ráo, tránh ẩm mốc gây ảnh hưởng đến chất lượng thuốc.

Từ các loại dược liệu trên, gia đình bà Hoàng Múi Nảy đã kết hợp thành nhiều bài thuốc hay như: đau nhức xương khớp, đau dạ dày, ho, cảm mạo, sốt… và được nhiều người bệnh tin tưởng tìm đến tận nơi để bốc thuốc.

Việc gìn giữ, bảo tồn các loại cây thuốc quý trên đỉnh Mẫu Sơn tránh khỏi nguy cơ cạn kiệt, tuyệt chủng còn giúp tăng thu nhập cho cho hộ bà Hoàng Múi Nảy nói riêng và các hộ làm nghề bốc thuốc nam nói chung trên địa bàn xã. Từ những cây dược liệu này, các ông lang, bà mế đã tạo thành nhiều bài thuốc dân gian hữu hiệu trong điều trị bệnh, mang lại thu nhập từ 4 đến 5 triệu đồng/người/tháng.

Tin rằng, cùng với ý thức và sự chủ động của bà con nơi đây sẽ góp phần quan trọng trong bảo tồn, phát huy giá trị của nguồn dược liệu quý cũng như việc phát triển nghề bốc thuốc nam này.