Nghiệp vụ 'lách thuế' khiến Canada thiệt hại hàng chục tỷ USD mỗi năm

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Canada (PBO) vừa công bố một báo cáo cho biết đã phát hiện gần 1.000 tỷ CAD được chuyển từ các tập đoàn của Canada ra nước ngoài, trong đó có các “thiên đường thuế” và thông qua các nghiệp vụ “lách thuế” hợp pháp vào năm 2016, Canada đã thất thu 25 tỷ CAD (19,7 tỷ USD) tiền thuế trong năm này.

Trước đó, Cơ quan Thuế vụ Canada (CRA) cho biết nước này thất thu 26 tỷ CAD tiền thuế mỗi năm.

Nếu như báo cáo của PBO tập trung phân tích các nghiệp vụ “lách thuế” hợp pháp, thì báo cáo của CRA đề cập đến hoạt động trốn thuế bất hợp pháp.

Hai nghiên cứu này kết hợp với nhau cho thấy Canada có thể thất thu tới 51 tỷ CAD tiền thuế hàng năm. Số tiền này đủ để tài trợ cho chương trình bảo hiểm dược phẩm và chương trình chăm sóc trẻ em trên toàn quốc mà không phải tăng thuế.

Toby Sanger, Giám đốc điều hành tổ chức phi lợi nhuận Canadians for Tax Fairness cho rằng chính phủ liên bang Canada “cần có lập trường và biện pháp để giải quyết vấn đề này.”

PBO đã theo dõi luồng tài chính giữa Canada và các “thiên đường thuế” như Quần đảo Virgin thuộc Anh, Quần đảo Cayman và Bermuda, cũng như các điểm đến miễn thuế hoặc có mức thuế thấp như Hà Lan, Ireland, Singapore và Thụy Sỹ; và phát hiện thấy hàng nghìn tỷ CAD của Canada đầu tư vào các địa điểm này.

Nhìn chung, PBO tỏ ra bi quan về khả năng của Canada và các nền kinh tế lớn khác trong việc trấn áp hoạt động trốn thuế doanh nghiệp.

Theo PBO, một quốc gia riêng lẻ rất khó đo lường và ngăn chặn hành vi lách thuế của các tập đoàn đa quốc gia thông qua các giao dịch giữa các chi nhánh nhằm chuyển thu nhập và chi phí ra nước ngoài.

Các giao dịch này cũng tuân theo quy định của pháp luật, gây khó khăn cho các cơ quan quản lý trong việc truy tố các tập đoàn sử dụng các kỹ thuật như vậy.

Hồi tháng 3/2021, bà Christine Lagarde, người đứng đầu Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng niềm tin của người dân vào sự công bằng của hệ thống thuế đang bị xói mòn.

IMF đã công bố một nghiên cứu về các cách thức đánh thuế doanh nghiệp có thể được cải cách để đảm bảo các công ty – đặc biệt là những gã khổng lồ công nghệ – phải trả nhiều thuế hơn./.