Nghệ thuật đánh trận then chốt mở đầu trong Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào

Trận vây lấn tiến công quân địch ở khu vực điểm cao 543 trong đợt 2 Chiến dịch phản công Đường 9-Nam Lào năm 1971 là trận then chốt mở đầu, để lại nhiều kinh nghiệm về nghệ thuật quân sự.

Trong đó, nổi bật là ta chọn chính xác mục tiêu, bố trí lực lượng, tạo thế và phát huy sức mạnh hiệp đồng tác chiến.

1. Xác định chính xác mục tiêu chủ yếu để đánh trận then chốt mở đầu

Để tổ chức trận then chốt này, vấn đề quan trọng hàng đầu là Bộ tư lệnh chiến dịch đã xác định chính xác mục tiêu: Căn cứ 31 được xây dựng trên điểm cao 543, cách Bản Đông (huyện Tchepone, tỉnh Savannakhet, Lào) 7km về phía tây bắc. Đây là căn cứ giữ vai trò quan trọng, án ngữ Đường 16A, ngăn lực lượng ta phát triển xuống Bản Đông.

Lực lượng địch đóng ở căn cứ 31 có sở chỉ huy Lữ đoàn dù 3, Tiểu đoàn dù 3 và 1 tiểu đoàn pháo binh. Tại đây, địch xây dựng khoảng 200 công sự, 7 hầm ngầm, 3 hàng rào dây thép gai xen kẽ mìn các loại. Trong căn cứ có hai sân bay dã chiến. Ngoài ra, địch còn có lực lượng cơ động gồm 1 đại đội trinh sát, 2 đại đội (32, 34) bố trí từ mỏm A đến mỏm F; đồng thời có pháo binh và lực lượng ở Fuarinh, Tà Púc, Bản Đông, sẵn sàng chi viện hỏa lực.

Bộ tư lệnh chiến dịch chọn căn cứ 31 trên điểm cao 543 làm mục tiêu tiến công của trận then chốt đầu tiên trong chiến dịch là một quyết định đúng đắn, bởi đây là sở chỉ huy Lữ đoàn dù 3, đồng thời là sở chỉ huy cánh quân phía bắc Đường 9 của địch. Chiếm được vị trí này, ta sẽ mở toang cánh cửa tiến từ phía bắc, đưa lực lượng và binh khí kỹ thuật vào vây lấn tiến công địch ở Bản Đông. Hơn nữa, chọn căn cứ 31, ta có thể dựa vào địa hình từ trên cao quan sát, nắm chắc địch, tập trung một lực lượng đủ mạnh vây lấn, phát huy tác chiến hiệp đồng binh chủng tiêu diệt căn cứ quan trọng của địch.

Bảo đảm thông tin liên lạc trong Chiến dịch Đường 9 – Nam Lào. Ảnh tư liệu

2. Bố trí lực lượng hợp lý, tạo lập thế trận vững chắc đánh trận then chốt

Trên cơ sở nhận định tình hình địch, Bộ tư lệnh chiến dịch quyết định sử dụng Trung đoàn 64 (Sư đoàn 320) được tăng cường 1 đại đội xe tăng, 1 tiểu đoàn pháo binh, 2 đại đội súng máy phòng không đánh trận then chốt này. Ngoài ra, có Trung đoàn Pháo binh 45 và Tiểu đoàn 216 pháo cao xạ 37mm thuộc Trung đoàn Cao xạ 241 trực tiếp chi viện để vây lấn tiến công địch, cùng một số lực lượng khác.

Như vậy, để đưa được lực lượng vào tạo thế đánh trận then chốt, ta đã sử dụng một bộ phận lực lượng quan trọng của chiến dịch gồm một trung đoàn bộ binh khá hùng hậu, trong đó có bộ binh đủ sức tiến công, tiêu diệt địch ở vòng ngoài, lực lượng phòng không đủ mạnh để đánh kiềm chế không quân địch; đồng thời tổ chức lực lượng chốt chặn và lực lượng dự bị mạnh, vừa sẵn sàng tăng cường cho lực lượng vây lấn tiến công địch vừa sẵn sàng đánh quân địch đến ứng cứu giải tỏa.

3. Sáng tạo, linh hoạt tổ chức, phát huy sức mạnh hiệp đồng tác chiến

Để đánh thắng trận then chốt này, ta tổ chức tạo thế, sử dụng lực lượng linh hoạt, vận dụng các hình thức chiến thuật phục kích, phòng ngự, vận động tiến công, vây lấn tiêu diệt địch. Trong quá trình vây lấn tiến công, nhận ra việc chọn hướng tiến công chủ yếu (hướng đông) chưa phù hợp để phát huy sức mạnh hiệp đồng binh chủng và phát hiện điểm yếu của địch, ta đã kịp thời thay đổi hướng tiến công chủ yếu từ hướng đông sang đông nam và nhanh chóng sử dụng xe tăng vào hiệp đồng với bộ binh tiến hành công kích.

Đồng thời, ta sử dụng hỏa lực pháo binh chi viện cho bộ binh và xe tăng tiến công địch. Khi phát hiện địch có dấu hiệu rút chạy, Bộ tư lệnh chiến dịch đã kịp thời lệnh cho các đơn vị gấp rút tổ chức tiến công dứt điểm. Lực lượng bộ binh, xe tăng ta, nhất là xe tăng xuất hiện tiến công giữa ban ngày đã làm cho quân địch hoàn toàn bị bất ngờ cả về sức mạnh và hướng đột kích của ta. Sau 5 giờ chiến đấu quyết liệt, bộ đội ta làm chủ trận địa, kết thúc thắng lợi trận then chốt.

Trận then chốt mở đầu chiến dịch giành thắng lợi đã bẻ gãy hoàn toàn cánh quân phía bắc Đường 9 của địch, tạo điều kiện cho các lực lượng của ta phát triển tiến công, nhất là đánh hai trận then chốt tiếp theo, góp phần vào thắng lợi của Chiến dịch phản công Đường 9-Nam Lào.