Nghề công tác xã hội: Ghi nhận hơn 10 năm thực hiện ở Lạng Sơn

– Nhằm giúp những đối tượng yếu thế tiếp cận được các quyền lợi, dịch vụ trợ giúp xã hội, những năm qua, các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh đã quan tâm phát triển hệ thống nghề công tác xã hội (CTXH), chú trọng bồi dưỡng, đào tạo kỹ năng cho cán bộ, tăng cường tổ chức hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của chính quyền các cấp, người dân về nghề CTXH.

Nỗ lực truyền thông, đào tạo đội ngũ làm CTXH

Thực hiện Quyết định 32/QĐ-TTg ngày 25/3/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển nghề CTXH giai đoạn 2010 – 2020, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 411 ngày 22/3/2011 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển nghề CTXH tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2011 – 2015; Kế hoạch số 134 ngày 28/11/2016 thực hiện Đề án phát triển nghề CTXH tỉnh Lạng Sơn giai đoạn 2016 – 2020. Để thực hiện tốt các mục tiêu, chỉ tiêu của đề án, hằng năm, UBND tỉnh giao Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) chủ trì, phối hợp với các sở, ngành xây dựng kế hoạch triển khai.

Lãnh đạo Uỷ ban MTTQ tỉnh và các ban, ngành, đoàn thể trao hỗ trợ cho các cháu đang được nuôi dưỡng tại 2 Trung tâm Hy vọng Lạng Sơn và Lộc Bình

Thực hiện nâng cao nhận thức về nghề CTXH, các sở, ban, ngành liên quan của tỉnh đã phối hợp xây dựng kế hoạch tuyên truyền về Đề án phát triển nghề CTXH, đồng thời làm tốt định hướng tuyên truyền trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, tỉnh đã chỉ đạo ngành LĐTB&XH xây dựng chuyên mục “Đề án phát triển nghề CTXH trên Cổng thông tin điện tử tỉnh”; biên tập và in 8.025 quyển tài liệu hệ thống các văn bản liên quan đến Đề án phát triển nghề CTXH; cấp phát 2.200 tờ rơi về các hình ảnh, nội dung hoạt động nghề CTXH cho các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, huyện, xã nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, ngành trên địa bàn về nghề CTXH.

Hiện nay, toàn tỉnh có khoảng 6.000 cán bộ làm CTXH hoặc kiêm nhiệm làm CTXH, trong đó khoảng 5.200 cán bộ làm CTXH ở cấp xã. Để thực hiện tốt công tác trợ giúp xã hội, tỉnh xác định phải có đội ngũ làm CTXH đảm bảo có chuyên môn, nghiệp vụ, vì vậy, công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, viên chức, nhân viên và cộng tác viên nghề CTXH được chú trọng. Trong đó có đào tạo ngắn hạn, đào tạo dài hạn.

Đối với đào tạo ngắn hạn, từ năm 2012 đến năm 2022, toàn tỉnh tổ chức tập huấn kỹ năng CTXH cho trên 2.000 lượt cán bộ đang làm CTXH trên địa bàn tỉnh, trong đó bao gồm cán bộ công chức, viên chức, cán bộ văn hóa xã hội làm CTXH tại các đơn vị của tỉnh, huyện, xã; đội ngũ cộng tác viên CTXH của các tổ chức đoàn thể cấp xã.

Đối với đào tạo dài hạn, thời gian qua, tỉnh liên kết với Trường Đại học Lao động – Xã hội tuyển sinh và mở 1 lớp đại học hệ vừa làm vừa học ngành CTXH cho 69 cán bộ cấp tỉnh, huyện và xã. Qua các lớp tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo, các học viên được nâng cao kiến thức về nghề CTXH, bước đầu nắm bắt được nghiệp vụ cơ bản, từ đó giúp cho việc thực hiện nhiệm vụ về CTXH trên địa bàn tỉnh dần đáp ứng với nhu cầu hiện nay.

Phát triển mạng lưới các cơ sở cung cấp dịch vụ xã hội

Toàn tỉnh hằng năm có trên 31.000 lượt người cần trợ giúp xã hội, vì vậy nhu cầu tất yếu là cần phát triển mạng lưới các cơ sở cung cấp dịch vụ xã hội. Bên cạnh việc duy trì 3 cơ sở bảo trợ xã hội và 1 mái ấm tình thương, từ năm 2012 đến nay, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thành lập các cơ sở cung cấp dịch vụ CTXH trên địa bàn tỉnh, gồm: Trung tâm Điều dưỡng người có công; đổi tên Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh thành Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh; Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Lao động xã hội tỉnh đổi thành Cơ sở cai nghiện ma tuý tỉnh; Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh thành Cơ sở Bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh. Qua đó, cung cấp dịch vụ CTXH, tuyên truyền sâu rộng về vai trò quan trọng của nghề CTXH, các chính sách liên quan đến trợ giúp về nuôi dưỡng, chăm sóc, phục hồi sức khỏe, hướng nghiệp, dạy nghề… cho các đối tượng theo quy định.

Cán bộ Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh trợ giúp, tư vấn việc làm mới cho lao động hưởng bảo hiểm thất nghiệp

Đáng chú ý, mạng lưới các cơ sở cung cấp dịch vụ xã hội thuộc lĩnh vực y tế và giáo dục ngày càng phát triển mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu dịch vụ phục vụ của ngành. Theo đó, mạng lưới phát triển từ các cơ sở y tế tuyến tỉnh đến các cơ sở y tế địa phương, các đơn vị trường học trên địa bàn tỉnh, kịp thời cung cấp dịch vụ trợ giúp người bệnh, các đối tượng học sinh, sinh viên (HSSV) theo các cấp học, tạo sự yên tâm cho gia đình người bệnh, phụ huynh HSSV.

Ông Phan Lạc Hoài Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Thời gian qua, việc phát triển đội ngũ cán bộ làm CTXH tại các bệnh viện, trung tâm y tế luôn được ngành y tế quan tâm, chỉ đạo. Hiện nay, 4 bệnh viện tuyến tỉnh, 11 trung tâm y tế huyện, thành phố trên địa bàn đều có phòng CTXH, tổ CTXH hoặc phân công 1 cán bộ làm CTXH. Nhờ đó, giúp hoạt động của các cơ sở khám chữa bệnh trở nên chuyên nghiệp hơn, cung cấp dịch vụ cho người bệnh tốt nhất, đem lại sự hài lòng cho người bệnh và gia đình bệnh nhân.

Chị Phạm Lan Anh, Phụ trách Phòng CTXH, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Trong những năm qua, Phòng CTXH, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã phát huy vai trò thực hiện các hoạt động hỗ trợ người bệnh tại bệnh viện và với cộng đồng, là cầu nối cung cấp thông tin, giúp họ được hưởng thụ đầy đủ các dịch vụ khám chữa bệnh, đồng thời phòng thường xuyên kết hợp với các câu lạc bộ, nhóm từ thiện tổ chức tặng quà cho người bệnh nhân dịp các ngày lễ lớn. Để hỗ trợ người bệnh, Phòng CTXH cử nhân viên hỗ trợ trực tiếp người bệnh tại Khoa Khám bệnh, chỉ dẫn, hướng dẫn bệnh nhân quy trình, thủ tục khám, chữa bệnh, giải đáp thắc mắc người bệnh.

Đối với phát triển mạng lưới các cơ sở cung cấp dịch vụ trợ giúp xã hội thuộc lĩnh vực giáo dục, hằng năm, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh đã xây dựng kế hoạch, thành lập tổ tư vấn học đường, tổ chức tư vấn tâm lý cho HSSV với nhiều hình thức (tư vấn trực tiếp, qua điện thoại, thư điện tử…), tổ chức tuyên truyền, tư vấn giáo dục chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là vấn đề về tâm lý lứa tuổi cho HSSV; giáo dục học sinh sống thân thiện, hoà nhập với cộng đồng; ngăn ngừa những suy nghĩ tiêu cực, hành vi bộc phát, quá khích, trầm cảm… dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.

Bà Phan Mỹ Hạnh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết: Hằng năm, sở đều chỉ đạo các nhà trường rà soát thường xuyên và kiện toàn thành viên tổ tư vấn tâm lý để kịp thời tư vấn, giải quyết những vấn đề của học sinh khi các em cần tư vấn, hiện mỗi năm học, các trường toàn tỉnh duy trì trên 4.300 cán bộ, giáo viên, nhân viên là thành viên tổ tư vấn tâm lý kiêm nhiệm CTXH. Cùng với đó, hằng năm sở tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ CTXH cho trên 1.200 cán bộ quản lý, giáo viên.

Theo thống kê của ngành, mỗi năm có trên 56.000 học sinh toàn tỉnh được tư vấn tăng cường khả năng ứng phó, giải quyết vấn đề phát sinh trong mối quan hệ gia đình, thầy cô, bạn bè và các mối quan hệ xã hội; trên 51.000 học sinh được tư vấn tâm lý, giới tính, hôn nhân, gia đình, sức khỏe sinh sản; trên 2.500 học sinh được tham vấn tâm lý khi gặp khó khăn cần can thiệp, giải quyết và giới thiệu chuyên gia tư vấn tâm lý ngoài nhà trường. Các nhà trường đều chủ động thực hiện rà soát, phát hiện các nguy cơ học sinh bị xâm hại, bị bạo lực, bỏ học, vi phạm pháp luật, qua đó thực hiện can thiệp, trợ giúp kịp thời.

Phát huy hiệu quả, nâng giá trị nghề

Những nỗ lực của các cấp, ngành trong phát triển nghề CTXH đã mang đến hiệu quả thiết thực, nhất là trong việc đội ngũ này đã trợ giúp xã hội đối với các đối tượng cần giúp đỡ như: người già neo đơn, trẻ em mồ côi, khuyết tật, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn… Hằng năm, có gần 31.000 lượt đối tượng bảo trợ xã hội được nhận trợ cấp; trên 200 đối tượng được nuôi dưỡng, chăm sóc, trợ giúp tại các cơ sở bảo trợ, mái ấm tình thương trên địa bàn tỉnh. Anh Ngô Quốc Hưng, Phó Giám đốc Trung tâm Hy vọng Lộc Bình chia sẻ: Tôi được nuôi dưỡng và trưởng thành từ Trung tâm Hy vọng Lộc Bình với sự chăm sóc của các bố, mẹ, các anh chị. Khi trưởng thành, tôi quyết định lựa chọn theo học nghề CTXH và hiện nay, tôi đã quay trở lại mái nhà này để công tác và tiếp tục giúp đỡ, trợ giúp những trường hợp khó khăn, những mảnh đời bất hạnh.

Chị Nguyễn Thị Hồng Xiêm, Chủ cơ sở vịt quay Hồng Xiêm (thành phố Lạng Sơn) cho biết: Hằng năm tôi đều dành một nguồn kinh phí nhất định để ủng hộ các hoạt động nhân đạo từ thiện và hưởng ứng những lời kêu gọi giúp đỡ người bệnh khó khăn từ Phòng CTXH, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng như các trường hợp khó khăn đột xuất khác. Thông qua cán bộ của Phòng CTXH mà chúng tôi tiếp nhận, nắm bắt thông tin và hỗ trợ kịp thời hơn những hoàn cảnh khó khăn đang cần sự trợ giúp. Từ những sự ủng hộ như thế mà tôi và nhiều người dân biết thêm về nghề CTXH và trân quý, biết ơn công việc của các cán bộ làm CTXH.

Đề án 32 về phát triển nghề CTXH giai đoạn 2012 – 2020 đã kết thúc nhưng CTXH vẫn tiếp tục được thực hiện theo Kế hoạch số 80 ngày 5/4/2021 của UBND tỉnh về phát triển CTXH giai đoạn 2021 – 2030 trên địa bàn tỉnh. Ông Phạm Đức Huân, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH cho biết: Trong giai đoạn tới, tỉnh đặt ra các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, trong đó hướng đến mục tiêu chung là tiếp tục đẩy mạnh phát triển CTXH tại các cấp, ngành, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh theo từng giai đoạn; đảm bảo nâng cao nhận thức của toàn xã hội về CTXH; đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao chất lượng dịch vụ CTXH trên các lĩnh vực, đáp ứng nhu cầu cung cấp dịch vụ CTXH của người dân, hướng tới mục tiêu phát triển xã hội công bằng và hiệu quả.

THANH HUYỀN