Ngày này năm xưa - Ngày 19/3/1975: Giải phóng hoàn toàn tỉnh Quảng Trị

Ngày 19/3/1975, bộ đội chủ lực của ta và nhân dân Quảng Trị tiến công, nổi dậy giải phóng thị xã và các huyện trong tỉnh. Quảng Trị hoàn toàn giải phóng.

Ngày 19/3/1975, các đơn vị bộ đội chủ lực của ta tiến công qua sông Thạch Hãn, buộc lực lượng địch ở Quảng Trị phải rút về phòng thủ ở phía Nam sông Mỹ Chánh. Chớp thời cơ này, bộ đội và nhân dân Quảng Trị chuyển sang tiến công, nổi dậy giải phóng thị xã và các huyện trong tỉnh. Quảng Trị hoàn toàn giải phóng.

Như vậy, tuyến phòng thủ phía Bắc Quân khu 1 của địch bị phá vỡ. Trung tướng Ngô Quang Trưởng, Tư lệnh Quân khu 1, kêu gọi binh lính “tử thủ Huế” và thề thốt trên Đài phát thanh Huế rằng: “Việt cộng bước qua xác tôi mới vô được cố đô Huế.” Còn Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu thì tuyên bố trên Đài phát thanh Sài Gòn rằng: “Bỏ Kon Tum, Pleiku để bảo toàn lực lượng, còn Đà Nẵng, Huế, Quân khu 3, Quân khu 4 sẽ phải giữ đến cùng."

Lữ đoàn dù ngụy từ Đà Nẵng rút về Sài Gòn cũng được lệnh dừng lại tăng cường cho tuyến ngăn chặn của chúng ở Khánh Dương - đèo Phượng Hoàng trên Đường 21.

Cùng ngày, về phía ta, Binh đoàn Quyết Thắng đã hành quân đến phía Nam Quân khu 4 để kịp tham gia chiến dịch. Quân khu Trị-Thiên được tăng cường Trung đoàn bộ binh 46.

Tại Đông Nam Bộ, sân bay Biên Hòa bị quân ta tập kích thiệt hại nặng.

Trước những diễn biến thuận lợi trên chiến trường, Bộ Tư lệnh Quân khu tổ chức họp nghiên cứu tình hình và đề ra phương án giải phóng Thừa Thiên-Huế.

Trên chiến trường phía Nam Tây Nguyên, Sư đoàn 320 vẫn tiếp tục đẩy mạnh truy kích địch trên Đường số 7 và tổ chức tiến công tiêu diệt hoàn toàn cụm quân địch ở thị xã Cheo Reo.

Cùng lúc đó, Trung đoàn 9 đánh chiếm quận lỵ Phú Thiện và phối hợp với lực lượng ta ở Cheo Reo tiêu diệt gọn quân địch rút chạy. Quân địch trên đường rút chạy bị tổn thất nặng nề, gần như tan rã.

Sau khi chạy thoát qua khu vực Cheo Reo, Liên đoàn 6 biệt động quân ngụy, Thiết đoàn 19, Tiểu đoàn pháo binh và một bộ phận công binh của địch rút chạy về Tuy Hòa nhưng bị Tiểu đoàn 9 bộ đội Phú Yên phá cầu chặn đánh. Quân địch phải dừng lại ở Củng Sơn và cùng lực lượng tại chỗ ở đây, gồm: một Tiểu đoàn bảo an, lính biệt kích, dân vệ của quận Sơn Hòa, tổ chức phòng ngự và tìm cách sửa cầu, đường để rút chạy.

Về phía ta, sau khi giải phóng Cheo Reo, Sư đoàn 320 tiếp tục truy kích địch. Trung đoàn 64 cùng một đại đội thiết giáp đi đầu đội hình.

Trong khi đó, tại nước Anh, Rôbốt Tômxơn - Thiếu tướng cố vấn về phá chiến tranh du kích cho Johnson và Nixon đã dự đoán: Tôi tin chắc rằng toàn bộ Nam Việt Nam sẽ sụp đổ./.