Ngày càng hấp dẫn và nhiều bất ngờ

World Cup của những lần đầu tiên

Nhìn lại từ đầu giải thì Saudi Arabia đã gây bất ngờ cho Argentina trong trận đấu được mô tả là cú sốc lớn nhất trong lịch sử của giải đấu và trong những ngày tiếp theo là các “cơn địa chấn”: Maroc thắng đội tuyển Bỉ số hai thế giới, Australia vượt qua Đan Mạch, Nhật Bản đánh bại cả hai “ông lớn” Đức và Tây Ban Nha, đương kim vô địch Pháp thất bại trước Tunisia, Cameroon thắng Brazil và Hàn Quốc đánh bại Bồ Đào Nha. Đây cũng là kỳ World Cup thứ tư trong lịch sử và đầu tiên kể từ năm 1994 mà không có đội nào thắng tất cả các trận vòng bảng.

Để giải thích, đây là World Cup của những “lần đầu tiên” vì nhiều lý do. Đó là việc giải lần đầu được tổ chức ở Trung Đông và cũng là lần đầu được tổ chức vào giữa mùa giải truyền thống của bóng đá châu Âu. Do FIFA quyết định dời lịch thi đấu truyền thống, chuyển vào cuối tháng 11 và nửa đầu tháng 12 bởi thời tiết khắc nghiệt ở Qatar vào mùa hè, nhiều đội bóng chỉ kịp kết thúc thi đấu ở các mặt trận và có rất ít thời gian để chuẩn bị cho World Cup 2022. Việc thiếu thời gian chuẩn bị đồng nghĩa với việc các cầu thủ phải đến Qatar sau gần bốn tháng thi đấu liên tục, không có được khoảng nghỉ ngơi, phục hồi thể lực. Ngoài ra, việc FIFA cho phép tăng từ ba lên năm quyền thay người cho các đội đã cho phép các huấn luyện viên thay đổi cầu thủ và hệ thống chiến thuật khi họ muốn. Chẳng hạn như trong chiến thắng của Nhật Bản trước Đức và Tây Ban Nha, HLV Hajime Moriyasu đã bổ sung những gương mặt mới cho đội vào đúng thời điểm khi đối thủ của họ đang mệt mỏi để tạo động lực cần thiết và thúc đẩy chiến thắng.

Thời gian chuẩn bị quá ngắn cũng ảnh hưởng không nhỏ và tạo nên những thất bại bất ngờ ở kỳ giải này, nhất là với những đội bóng không có nhiều đổi mới đội hình. Trường hợp của đội tuyển Bỉ chẳng hạn, “Thế hệ vàng” đã luống tuổi và qua thời đỉnh cao khiến cơ hội của họ trở nên hạn hẹp. Ngay cả tiền vệ ngôi sao của “Quỷ đỏ” là Kevin De Bruyne cũng phải thừa nhận Bỉ “không có cơ hội” giành danh hiệu vì các cầu thủ “quá già” và thực tế đã chứng minh anh đúng khi họ bị loại ở vòng bảng. Với đội tuyển Đức, chiến dịch đáng thất vọng của họ có lẽ ít gây ngạc nhiên hơn. Những ngôi sao lớn tuổi như Thomas Muller, Manuel Neuer và Ilkay Gundogan kết hợp với lứa trẻ triển vọng, thiếu kinh nghiệm mới bổ sung đã tạo nên một đội hình không đồng đều.

Bên cạnh đó, mặt bằng trình độ bóng đá giữa các châu lục đang dần thay đổi, rút ngắn khoảng chênh lệch là điều có thể thấy ở vòng bảng World Cup vừa qua như Giám đốc phát triển bóng đá toàn cầu của FIFA là ông Arsene Wenger đã đánh giá: “Nó phản ánh khả năng cạnh tranh ngày càng tăng của bóng đá, cho thấy nhiều đội tuyển đã có được các công cụ để cạnh tranh ở cấp độ cao nhất, đồng thời cho thấy sự chuẩn bị và phân tích đối thủ tốt hơn, phản ánh việc tiếp cận công nghệ bình đẳng hơn. Nó rất đúng với những nỗ lực của FIFA nhằm tăng tính cạnh tranh của bóng đá trên phạm vi toàn cầu”.

Dĩ nhiên, các đội bóng châu Âu và Nam Mỹ vẫn sản sinh ra những cầu thủ giỏi nhất thế giới và tiến vào vòng đấu loại trực tiếp. Tuy vậy, đã qua rồi cái thời của những cuộc dạo chơi dễ dàng ở sân chơi đỉnh cao này. Ngôi vô địch World Cup 2022 có lẽ vẫn sẽ thuộc về một gương mặt của châu Âu hoặc Nam Mỹ, nhưng điều đó có thể khác ở những World Cup trong tương lai gần?

Quyết liệt cuộc đua “Vua phá lưới”

Hiện tại, tiền đạo Kylian Mbappe của đội tuyển Pháp đang dẫn đầu danh sách cầu thủ ghi được nhiều bàn thắng nhất tại World Cup 2022. Cùng với thành tích của Les Bleus tiến vào vòng tứ kết, cầu thủ 24 tuổi này đã ghi được năm bàn thắng khi vào sân ở cả ba trận trong bốn trận đấu chính của đội tuyển Pháp, trong đó có hai cú đúp vào lưới Đan Mạch ở vòng bảng và Ba Lan ở vòng 1/8 cùng một bàn thắng ở trận ra quân với Australia. Hiện tại, Mbappe là ứng cử viên sáng giá nhất cho ngôi Vua phá lưới và sẽ thành hiện thực nếu anh giữ vững phong độ bởi nhiều khả năng Pháp sẽ tiếp tục đi sâu tại giải.

Mbappe (bên phải) lập cú đúp giúp Pháp thắng Đan Mạch ở vòng bảng.

Cùng đội tuyển Pháp, tiền đạo đang có ba bàn thắng là Olivier Giroud có thể cạnh tranh với Mbappe trong cuộc đua cầu thủ có nhiều bàn thắng nhất. Ở trận đấu với Ba Lan ở vòng 1/8 vừa qua, anh đã lập công với bàn thắng mở tỷ số trận đấu, giúp Pháp thắng 3-1. Đây cũng là bàn thắng thứ 52 của Giroud, đưa anh trở thành cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho đội tuyển Pháp ở các mặt trận. Ngoài Giroud, trong danh sách ứng cử viên ngôi Vua phá lưới còn có các cầu thủ cũng sở hữu ba bàn thắng và các đội tuyển của họ cũng đã vượt qua vòng 16 đội là: Lionel Messi của Argentina; Bukayo Saka, Marcus Rashford của Anh và Cody Gakpo của Hà Lan.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, tiền vệ Bukayo Saka và tiền đạo Marcus Rashford có thể cạnh tranh trực tiếp với Mbappe nếu Anh vượt qua Pháp ở trận tứ kết vào ngày 11/12. Việc “Tam sư” tiến vào bán kết đồng nghĩa với việc Mbappe phải dừng bước trong cuộc đua và mở ra cơ hội lớn cho hai cầu thủ ngôi sao của đội tuyển Anh.

Cũng tương tự, Messi và Gakpo cũng sẽ phải loại trừ nhau ở trận tứ kết giữa Argentina và Hà Lan vào rạng sáng 10/12. Không loại trừ, Hà Lan sẽ đi tiếp và cơ hội của Gakpo sẽ mở rộng, nhưng Messi và đồng đội cũng đang khao khát hiện thực hóa giấc mơ nâng cao Cúp vàng. Đội tuyển nào mở được cánh cửa vào bán kết cũng đồng nghĩa hai ứng cử viên cho ngôi Vua phá lưới của họ sẽ tiếp tục cuộc đua bám đuổi và phá vỡ thành tích mà Mbappe đang nắm giữ.