Ngành dệt may chuyển động trong năm mới

Trên cơ sở những thuận lợi từ tình hình kinh tế thế giới dần hồi phục, nhu cầu tiêu dùng hàng dệt may tăng và năng lực sản xuất thực tế trong ngành được nâng cao, năm 2014, ngành dệt may Việt Nam kỳ vọng đạt kim ngạch xuất khẩu từ 22 đến 23 tỷ USD, tăng hơn 10% so năm trước. Tuy nhiên, làm thế nào để vừa tăng trưởng kim ngạch vừa nâng cao hiệu quả xuất khẩu vẫn là bài toán khó cho cả ngành.

Công nhân Xí nghiệp may 4 (Tổng công ty may Đức Giang) thực hiện đơn hàng may xuất khẩu những ngày sau Tết. Ảnh: THANH CHƯƠNG

Tăng tốc sản xuất

Tín hiệu tăng tốc sản xuất và xuất khẩu của ngành dệt may Việt Nam được ghi nhận ngay từ những ngày đầu, quý đầu năm 2014. Ngay sau Tết Nguyên đán, không khí sản xuất tại các doanh nghiệp (DN) dệt may trên cả nước trở lại sôi động, hối hả cho kịp những đơn hàng xuất khẩu. Nhiều DN dệt may đã đồng loạt ra quân từ sáng mồng 4, 5 Tết để kịp tiến độ giao hàng. Năm nay, tình hình lao động tại các DN dệt may sau Tết ít biến động, người lao động trở lại làm việc đầy đủ ngay từ những ngày đầu của năm mới.

Sáng mồng 5 Tết, 10.000 lao động làm việc tại 17 đơn vị của Tổng công ty (TCT) May 10 đã đồng loạt ra quân, bắt đầu ngày làm việc đầu tiên của năm mới Giáp Ngọ với niềm tin năm nay tiếp tục là năm “mã đáo thành công” của DN. Nữ công nhân Bùi Thị Hằng Nga vào làm việc tại tổ xung kích Xí nghiệp may 5 của TCT May 10 từ năm 2009 cho biết, tổ chị có 50% là người các tỉnh khác về làm việc tại Hà Nội nhưng sáng mồng 5 Tết cũng đã có mặt đầy đủ để hoàn thành hợp đồng giao hàng đúng cam kết cho khách hàng BONODI (CHLB Ðức). Tết này chị được thưởng gần 10 triệu đồng, cao hơn mọi năm. “Chúng tôi phấn khởi lắm, có nhiều việc làm là có thu nhập cao, cho nên người lao động trong TCT phấn đấu tăng năng suất để Tết tới nhận thưởng cao hơn”, chị Nga chia sẻ thêm.

Giám đốc điều hành TCT May 10 Thân Ðức Việt khẳng định, năm 2014, May 10 phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu gần 90 triệu USD, tăng 11% so năm trước. Bên cạnh việc tiếp tục duy trì thị trường nhập khẩu truyền thống Mỹ, EU, Nhật Bản, TCT hướng tới những khách hàng là thành viên của Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) và bắt đầu từng bước chuyển từ sản xuất FOB (mua đứt, bán đoạn) sang phương thức ODM (thiết kế và chào bán sản phẩm). Nhằm tăng năng lực sản xuất, TCT đầu tư thêm hai dây chuyền sản xuất áo sơ-mi tại Công ty TNHH Thiệu Ðô (Thanh Hóa); 10 dây chuyền sản xuất áo sơ-mi tại Xí nghiệp Hà Quảng (Quảng Bình); thêm dây chuyền sản xuất vestton cao cấp tại Xí nghiệp may Hưng Hà (Thái Bình) và tiếp tục đầu tư chiều sâu, đổi mới công tác nghiên cứu tổ chức sản xuất để nâng cao năng suất lao động dựa trên cơ sở áp dụng phần mềm thao tác chuẩn IEES và phần mềm tính hiệu quả năng suất G-PRO để giảm thao tác thừa trong sản xuất.

Tương tự, tại TCT may Ðồng Nai, Chánh văn phòng Phạm Xuân Tâm hồ hởi cho biết: “Năm nay, TCT ký được nhiều hợp đồng dài hạn với số lượng lớn, có đơn hàng sản xuất đến tháng 9-2014. Năm 2014, TCT phấn đấu đạt kim ngạch xuất khẩu 47 triệu USD, tăng hơn 10% so năm 2013. Ðể tăng năng lực sản xuất, tháng 2-2014, TCT đầu tư đưa vào hoạt động bảy dây chuyền may tại thị xã Ðồng Xoài (Bình Phước), từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục đầu tư thêm 16 dây chuyền; đang đầu tư mở rộng 15 dây chuyền may tại Công ty may Ðồng Xuân Lộc (huyện Xuân Lộc, Ðồng Nai), dự kiến tháng 6-2014 đi vào hoạt động.

Với TCT may Ðức Giang, tháng 1 vừa qua đạt kim ngạch xuất khẩu 7,5 triệu USD, tăng 15% so cùng kỳ. Ðến thời điểm này, May Ðức Giang tiếp tục ký hợp đồng sản xuất đến quý II năm 2014 và đang triển khai đầu tư Nhà máy may Lạc Thủy (Hòa Bình) để tăng năng lực sản xuất, hướng tới mục tiêu kim ngạch xuất khẩu năm 2014 đạt 89 triệu USD, tăng 20% so năm trước. Theo Phó Tổng Giám đốc Phạm Thanh Tùng, từ năm 2013, TCT đã xuất khẩu sản phẩm may mặc sang thị trường Nhật Bản theo phương thức ODM đạt hiệu quả xuất khẩu cao, do đó, năm nay sẽ tiếp tục phát triển phương thức sản xuất này đến các thị trường khác để tăng kim ngạch xuất khẩu hàng ODM lên mức 3% đến 5% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Tranh thủ cơ hội

Ðến nay, hầu hết các DN trong ngành dệt may đều có đơn hàng đến hết quý I và có nhiều DN ký hợp đồng sản xuất đến hết quý II năm 2014. Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội dệt may Việt Nam (VITAS) Ðặng Thị Phương Dung nhận định: Khi nền kinh tế của các thị trường nhập khẩu lớn như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản và Hàn Quốc bắt đầu hồi phục, năng lực sản xuất của các DN cũng được nâng cao thì cơ hội tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào các thị trường này là khá thuận lợi. Dự báo, năm 2014, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam sang thị trường Mỹ tiếp tục tăng mạnh, ước đạt 10 tỷ USD, tăng 17% so năm 2013. Thời gian tới, với việc Hiệp định TPP được ký kết và có hiệu lực, vị thế hàng may mặc của Việt Nam sẽ tiếp tục được nâng lên, bởi thuế nhập khẩu hàng may mặc của Mỹ từ Việt Nam sẽ giảm dần về 0%. Tương tự, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang EU sẽ gia tăng mạnh mẽ nếu Hiệp định thương mại tự do song phương Việt Nam – EU được ký kết. Năm 2013, kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này ước đạt 2,66 tỷ USD, tăng 11,76% so năm 2012. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng là thị trường đầy tiềm năng, năm 2013, Việt Nam là một trong ba nhà cung cấp hàng dệt may cho thị trường này đạt được tốc độ tăng trưởng cao. Năm 2014, triển vọng xuất khẩu sang thị trường này tiếp tục khả quan và dự đoán, kim ngạch xuất khẩu sẽ đạt từ 2,8 đến 3 tỷ USD, tăng từ 20 đến 25% so với năm 2013. Không chỉ vậy, thị phần hàng dệt may của Việt Nam tại Hàn Quốc cũng đang tăng mạnh từ khi Hiệp định Thương mại tự do ASEAN – Hàn Quốc có hiệu lực năm 2007. Năm 2013, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam sang Hàn Quốc ước đạt 1,67 tỷ USD, tăng 53,92% so với năm 2012. Do đó, năm 2014, sẽ có nhiều cơ hội để tiếp tục tăng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này.

Mặc dù có nhiều cơ hội để tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu nhưng các DN trong ngành dệt may vẫn còn phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Theo Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký VITAS Ðặng Thị Phương Dung, sự cạnh tranh xuất khẩu giữa các nước sẽ trở nên gay gắt hơn; các rào cản thương mại ngày càng tăng tại các thị trường, nhất là từ Mỹ với các yêu cầu khắt khe về trách nhiệm xã hội, nhãn mác sinh thái, bảo vệ môi trường… Chưa kể việc EU cho các nước Băng-la-đét, Lào, Cam-pu-chia được hưởng ưu đãi đặc biệt (thuế nhập khẩu về 0%) làm cho nhiều khách hàng chuyển hướng sang đặt hàng tại các nước này.

Trong khi đó, các DN dệt may trong nước còn phải chịu những áp lực từ việc tăng chi phí sản xuất. Các chi phí đầu vào như điện, vận tải, tiền lương… tăng, trong đó, chi phí tiền lương chiếm tỷ lệ lớn trong cơ cấu giá thành sản phẩm. Việc tăng tiền lương tối thiểu vùng cho người lao động thực hiện từ ngày 1-1-2014 làm cho chi phí tiền lương, bảo hiểm của DN năm 2014 tăng cao, thậm chí nếu không có biện pháp tiếp tục giảm mạnh chi phí đầu vào thì không còn lợi nhuận. Việc thiếu hụt nhân sự cao cấp, trung cấp tại các nhà máy sản xuất dệt may và trình độ quản lý hạn chế cũng là nguyên nhân dẫn đến năng suất lao động chưa cao, làm tăng chi phí sản phẩm, làm giảm năng lực cạnh tranh của DN dệt may trong nước.

Dệt may luôn là ngành trong tốp dẫn đầu cả nước về kim ngạch xuất khẩu, nhưng sản xuất vẫn chủ yếu là làm gia công, cho nên hiệu quả xuất khẩu chưa cao. Thiếu và yếu kém trong khâu thiết kế, nguyên phụ liệu… đã khiến giá trị gia tăng của sản phẩm dệt may Việt Nam còn thấp. Vì vậy, VITAS cho rằng, các DN cần cố gắng giảm tới mức thấp nhất gia công xuất khẩu, chuyển dần sang làm hàng FOB, thậm chí là mạnh dạn làm các đơn hàng ODM, làm sản phẩm gắn thương hiệu của DN (OBM) để tăng thêm giá trị của sản phẩm, tăng lợi nhuận và tăng sức cạnh tranh. Ngành dệt may đặt ra mục tiêu đến năm 2015, tăng tỷ lệ FOB từ 38% lên 50% và ODM từ 5% lên 10%. Các DN tiếp tục sắp xếp sản xuất hợp lý, tăng năng suất lao động và chất lượng sản phẩm, chủ động tham gia vào chuỗi liên kết giữa các đơn vị trong VITAS để nâng cao giá trị gia tăng hàng dệt may Việt Nam.

Hiện ngành dệt may còn phụ thuộc phần lớn vào nguồn nguyên, phụ liệu nhập khẩu. Ðể phát triển nguồn nguyên, phụ liệu trong nước đòi hỏi sự gắn kết giữa DN dệt may với DN sản xuất, cung ứng nguyên, phụ liệu trong nước, qua đó hướng cho DN này cần đầu tư nguyên, phụ liệu gì, chất lượng ra sao. Việc thúc đẩy đầu tư nguyên, phụ liệu dệt may sẽ tăng tỷ lệ nội địa hóa của ngành, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm, giảm nhập siêu… Dự kiến, ngành dệt may đạt tỷ lệ nội địa hóa 60% vào năm 2015 và 70% vào năm 2020.ấÐể thực hiện mục tiêu này, với vai trò là DN chủ lực của ngành, Tập đoàn dệt may Việt Nam năm 2014 tập trung đầu tư các dự án sản xuất nguyên, phụ liệu, trong đó chú ý phát triển các dự án sợi, dệt như hai nhà máy sản xuất vải solid dyed (nhuộm vải mộc) công suất 40 triệu m/năm; hai nhà máy sản xuất vải yarn dyed (vải nhuộm sợi trước khi dệt) công suất 12 triệu m/năm; nhà máy vải len lông cừu công suất sáu triệu m/năm…

Theo Nhandan.vn