Ngân hàng Ðầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) tổng kết công tác an sinh xã hội 5 năm 2006-2010

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ X, thực hiện cam kết thiên niên kỷ của Việt Nam trong cuộc chiến chống đói nghèo và nâng cao dân trí, ngay từ năm 2006, Chính phủ đã xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2006 – 2010 và chương trình phát triển kinh tế – xã hội các xã đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2006 – 2010; theo đó, hàng loạt các chính sách hỗ trợ phát triển giảm nghèo được ban hành và chỉ đạo thực thi với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Các chương trình mục tiêu hỗ trợ giảm nghèo của BIDV

Bám sát Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo giai đoạn 2006 – 2010 và Chương trình phát triển kinh tế – xã hội các xã đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là các nghị quyết 10, 30, 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ về an sinh xã hội và giảm nghèo bền vững, trong năm năm qua, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam đã triển khai các đề án, chương trình an sinh xã hội tổng thể dài hạn lớn trên khắp địa bàn trong cả nước.

Lĩnh vực mà BIDV ưu tiên: Xóa nhà tạm, xây dựng nhà bền vững, hỗ trợ giáo dục, y tế, khắc phục hậu quả thiên tai, đền ơn đáp nghĩa, phát triển các hoạt động văn hóa – xã hội. Địa bàn chủ yếu: Vùng sâu, vùng xa, có điều kiện sống thấp, tập trung nhiều dân nghèo, các xã đặc biệt khó khăn theo quyết định 30/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ.

Tính từ năm 2006 đến nay, BIDV đã thực hiện các chương trình an sinh xã hội với giá trị 506,2 tỷ đồng. Giá trị triển khai hỗ trợ trong năm năm vừa qua đạt 429,7 tỷ đồng, trong đó có bảy chương trình lớn như: Hỗ trợ 6 huyện là: Sốp Cộp (Sơn La), Điện Biên Đông (Điện Biên), Thường Xuân (Thanh Hóa), Kỳ Sơn (Nghệ An) và An Lão (Bình Định), Vũ Quang (Hà Tĩnh) với mức hỗ trợ mỗi huyện từ 30 đến 32 tỷ đồng. Tổng kinh phí hỗ trợ dành cho sáu huyện là: 188 tỷ đồng dùng để xóa nhà tạm, xây nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa tại các địa phương khác: hỗ trợ xây dựng 3.000 căn nhà với giá trị 41,816 tỷ đồng, tham gia xây dựng trường học, hỗ trợ học bổng, quỹ khuyến học: với tổng giá trị 98,542 tỷ đồng, trong đó có 30 tỷ đồng xây dựng trường dạy nghề Tây Bắc, Tây Nam và Tây Nguyên. Y tế: (hỗ trợ xây dựng trạm y tế, hỗ trợ mổ tim): 13,6 tỷ đồng. Phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai: 13,9 tỷ đồng. Tặng quà Tết cho người nghèo: Với tổng giá trị là: 14,5 tỷ đồng… Các chương trình đền ơn đáp nghĩa: Phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng, người có công, tu bổ các di tích lịch sử văn hóa…

Chương trình an sinh xã hội: 'Vì người nghèo'

Cuối năm 2008, BIDV đã thực hiện Cuộc vận động mang tên 'Chương trình an sinh xã hội – Vì người nghèo 2008' được 17.363 khách hàng là doanh nghiệp và cá nhân hưởng ứng với kết quả vận động là 29,5 tỷ đồng. Số tiền này được cộng đồng doanh nghiệp ủy quyền để BIDV thực hiện hỗ trợ cho 20 tỉnh có 62 huyện nghèo nhất và bảy tỉnh khác thuộc Tây Nguyên và Trung Bộ ngay trước khi Nghị quyết 30a ra đời.

Sau gần hai năm phối kết hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc ở các địa phương, các chi nhánh BIDV đã triển khai nội dung này tại 27 tỉnh với hơn 1.200 ngôi nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa được sửa chữa, làm mới; 21 trường học, trường mẫu giáo với các mức hỗ trợ từ 200 triệu đến hai tỷ đồng/trường được triển khai xây dựng, 125 con trâu và hàng trăm sổ tiết kiệm được tặng cho người nghèo, gia đình chính sách ở các huyện nghèo, các xã vùng Tây Nguyên, Trung Bộ. Chương trình đã thu nhận được kết quả tốt đẹp, thể hiện tinh thần vì cộng đồng của các doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời thể hiện vai trò đầu mối của BIDV trong các hoạt động vì cộng đồng.

Hoạt động hỗ trợ giảm nghèo của BIDV thật sự được khởi sắc và tạo được điểm nhấn bắt đầu từ năm 2008 với việc chủ động đề xuất nhận hỗ trợ 1/61 huyện nghèo ngay trước thềm Nghị quyết 30a.

Thực hiện Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP về việc hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với các huyện nghèo, trong hai năm 2009-2010, BIDV là một trong số các tập đoàn, tổng công ty đi đầu trong việc thực hiện an sinh xã hội ở trong nước cũng như tại các nước bạn, thể hiện ở các chương trình mục tiêu, số lượng đối tượng thụ hưởng cũng như ở khối lượng tài chính mà BIDV hỗ trợ. Chỉ trong hai năm 2009-2010, BIDV đã dành cho công tác an sinh xã hội 429 tỷ đồng/506 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng gần 85% khối lượng thực hiện cả thời kỳ 2006-2010.

Trong hai năm 2009-2010, BIDV đã thực hiện kế hoạch an sinh xã hội toàn diện đối với cộng đồng với tổng giá trị lên đến 332 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 75% so với kế hoạch thực hiện năm năm 2006-2010, trong đó tập trung vào ba cấu phần chính sau: Hỗ trợ sáu huyện nghèo: 188 tỷ đồng. Hỗ trợ ba trường dạy nghề tại Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ: 30 tỷ đồng. Hỗ trợ các vùng nghèo khác: 114 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, BIDV cũng dành 29,5 tỷ đồng từ nguồn huy động 'An sinh xã hội Vì người nghèo năm 2008' huy động từ cán bộ, công nhân viên BIDV và từ bạn hàng để hỗ trợ các huyện nằm trong danh mục 62 huyện nghèo. Sự hỗ trợ của BIDV tập trung vào các lĩnh vực: Xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo, hỗ trợ y tế, giáo dục và cứu trợ thiên tai. Đây cũng là các lĩnh vực chính để góp phần thực hiện hai mục tiêu đầu tiên trong tám mục tiêu Thiên niên kỷ của Chính phủ Việt Nam là loại bỏ tình trạng bần cùng và phổ cập giáo dục tiểu học.

Trong năm năm, BIDV đã xây dựng được 9.492 nhà, nhà đại đoàn kết, xây dựng 116 phòng ở cho học sinh nội trú vùng sâu, vùng xa; xây mới 212 phòng học, phòng công vụ, phòng học chức năng, công trình sân vườn cho các trường; xây dựng năm trường mầm non (với 17 phòng học), xây mới, nâng cấp 17 trạm y tế xã theo tiêu chuẩn quốc gia, trong đó có ba trạm y tế vượt lũ ở Vũ Quang, Hà Tĩnh.

BIDV đã hỗ trợ xóa 8.740 nhà tạm. Mức hỗ trợ từ 3 triệu đến 15 triệu đồng/hộ, tùy theo yêu cầu của địa phương. Tổng số tiền dành cho xóa nhà tạm là 77,288/158 tỷ đồng chiếm 49% tổng mức hỗ trợ. Tháng 6-2010, BIDV nhận hỗ trợ thêm huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) với các nội dung: Xóa nhà tạm, được 752 nhà, hỗ trợ y tế, hỗ trợ giáo dục.

Bên cạnh sáu huyện trọng điểm, BIDV đã thực hiện hỗ trợ ba vùng Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ mỗi vùng 10 tỷ đồng để xây dựng khu nội trú của trường đại học, hoặc trường dạy nghề nhằm góp phần cùng toàn xã hội trang bị cho các em ở vùng sâu, vùng xa một nền tảng kiến thức và nghề nghiệp vững chắc, xây dựng đội ngũ nhân lực có tri thức, có kỹ năng nghề nghiệp, đáp ứng nhu cầu lao động ngày càng cao của xã hội.

Được Ban Chỉ đạo Tây Nguyên chỉ định hỗ trợ cho Trường đại học Đà Nẵng phân hiệu Kon Tum xây dựng khu nội trú dành cho con em dân tộc thiểu số ở trong vùng, trường đã thực hiện đúng quy trình, thủ tục XDCB và khởi công vào tháng 9-2009. Đến nay, nhà trường đã thực hiện được 95% khối lượng xây dựng. Dự kiến, khu nội trú hiện đại với quy mô dành cho 360 sinh viên sẽ khánh thành và đưa vào sử dụng vào đầu năm 2011.

Tại Tây Nam: BIDV cùng Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ thực hiện xây dựng khu nội trú với quy mô ăn ở và sinh hoạt cộng đồng cho 300 sinh viên (30 phòng ở, hai phòng sinh hoạt văn hóa) tại Trường dạy nghề tại Trà Vinh. Công trình chính thức khởi công vào tháng 9-2010, dự kiến đến hết năm 2011 mới hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Hỗ trợ an sinh xã hội tại các vùng nghèo khác

Ngoài sáu huyện nhận hỗ trợ, BIDV cũng đã dành 114 tỷ đồng từ chi phí và từ đóng góp của người lao động để hỗ trợ an sinh xã hội tại các vùng khác, trong đó đặc biệt ưu tiên các vùng miền núi phía bắc, Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Lĩnh vực ưu tiên gồm: Hỗ trợ giáo dục; xóa nhà tạm, xây dựng nhà tình nghĩa; hỗ trợ y tế; cứu trợ thiên tai; tặng quà Tết đồng bào nghèo; xóa cầu khỉ vùng Nam Bộ; tu bổ các di tích lịch sử văn hóa. Đến nay BIDV đã thực hiện hỗ trợ cho các huyện và xã nghèo, khó khăn xây dựng 2.300 căn nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa với giá trị 25.825.000.000 đồng. Trong đó, tiêu biểu là các chương trình hỗ trợ bảy tỷ đồng cho tỉnh Phú Thọ, năm tỷ đồng tại Tây Ninh, 4,6 tỷ đồng tại Bình Định, nhằm giúp chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc nhanh chóng xóa nhà tạm cho người nghèo.

Trong hai năm 2009 – 2010, BIDV đã dành 24,7 tỷ đồng hỗ trợ công tác giáo dục ở các huyện, xã nghèo với các nội dung như: Xây dựng trường học, trường dạy nghề, nhà nội trú, trang bị máy tính, tặng học bổng cho các quỹ khuyến học và học sinh nghèo vượt khó, hỗ trợ giáo viên, tặng cặp phao cứu sinh. Trong đó nổi bật là các chương trình: Tặng 820 máy tính cho các trường học vùng Tây Nguyên, vùng Tây Bắc, sinh viên các trường đại học, trung học. Xây dựng 12 trường học từ cấp phổ thông trung học đến mẫu giáo, mầm non. Hỗ trợ 5.000 cặp phao cứu sinh cho trẻ em đi học vùng sông nước… Các chương trình này đã đạt được hiệu quả thiết thực, không chỉ tạo thêm các cơ hội sống và học tập an toàn cho các em mà còn đem lại niềm vui cho cha mẹ và cộng đồng xã hội. Xây dựng trạm y tế tuyến xã, chăm sóc sức khỏe cho đồng bào miền núi phía bắc, phẫu thuật dị tật tim bẩm sinh trẻ em: 4,1 tỷ đồng. Tham gia cứu trợ thiên tai: Năm 2009, 2010, BIDV là doanh nghiệp đầu tiên trực hiện ủng hộ đồng bào bão lụt ngay khi các cơn bão tràn vào miền trung với tổng số tiền là 12,9 tỷ đồng cùng gạo, mì gói là hơn 600.000 hiện vật chăn màn, quần áo, sách vở, đồ gia dụng tặng cho các gia đình gặp nạn. Nhân dịp Tết Nguyên đán Kỷ Sửu năm 2009 và Canh Dần năm 2010, BIDV đã góp được 56.200 suất quà Tết trị giá 13,34 tỷ đồng ủng hộ các hộ nghèo ăn Tết. Các công đoàn cơ sở BIDV đã trực tiếp đến tận nơi, trao quà Tết đến tay người nghèo. Chương trình đã tạo được dư luận đồng tình và sự ghi nhận lớn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương. Ngoài ra BIDV còn tài trợ một số tỉnh Cà Mau, Trà Vinh xóa hơn 20 cây cầu tạm với số tiền 8,3 tỷ đồng.

Bài học kinh nghiệm và đề xuất

Để đạt được kết quả trên là nhờ chủ trương của Đảng, Chính phủ về an sinh xã hội với điểm nhấn là Nghị quyết 30a đã tạo ra một môi trường đồng tâm hiệp lực trong toàn xã hội 'Chung tay, góp sức để giảm nghèo'.

Cùng với Nghị quyết 30a, các cơ chế tài chính được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và thông tư hướng dẫn về việc hạch toán các khoản tài trợ xóa nhà tạm, hỗ trợ giáo dục, y tế, phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai được tính vào chi phí hợp lý của doanh nghiệp đã góp phần quan trọng để các doanh nghiệp tham gia một cách sâu sắc, toàn diện với quy mô và cấp độ ngày một lớn hơn với công tác an sinh xã hội. Chủ tịch Hội đồng thành viên Trần Bắc Hà cho biết: 'Đối với BIDV, hoạt động kinh doanh ngày một tăng trưởng, lợi nhuận tăng ổn định là điều kiện quyết định để xây dựng đề án hỗ trợ giảm nghèo với quy mô lớn đạt hiệu quả cao. Việc triển khai đề án an sinh xã hội được BIDV thực hiện có bài bản, được sự tham gia đóng góp ý kiến và thống nhất của tất cả các đồng chí trong Thường vụ Đảng ủy, HĐQT, Ban điều hành và nhận được sự đồng thuận của các tổ chức quần chúng Công đoàn, Đoàn Thanh niên'.

Nhận thức về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đã được quán triệt đến từng giám đốc chi nhánh, Chủ tịch công đoàn cơ sở, từ đó lan tỏa đến mọi thành viên của BIDV. Theo đó trách nhiệm xã hội là nhiệm vụ và luôn gắn với hoạt động kinh doanh trên địa bàn và với các chương trình lớn của quốc gia.

Qua thời gian triển khai chương trình an sinh xã hội, BIDV nhận thấy để việc triển khai công tác an sinh xã hội được thực hiện đúng kế hoạch với nguồn kinh phí đã xác định, đúng đối tượng và bảo đảm theo đúng các quy định của Nhà nước về quản lý tài chính, về quản lý trong đầu tư xây dựng cơ bản là một công việc rất khó khăn đòi hỏi sự quan tâm sát sao, chỉ đạo kịp thời của các cấp chính quyền địa phương trong quá trình triển khai.

Công tác an sinh xã hội được BIDV triển khai trên diện rộng và khắp mọi lĩnh vực góp phần không nhỏ vào công cuộc giảm nghèo. Tuy nhiên, do các chương trình hỗ trợ của BIDV được thực hiện trên nhiều lĩnh vực và trải rộng trên nhiều vùng, miền, cả trong nước và ngoài nước, nên công tác quản lý cũng như đánh giá hiệu quả các chương trình an sinh xã hội còn hạn chế, BIDV không trực tiếp làm chủ đầu tư quản lý nguồn vốn xây dựng các công trình, nên việc đánh giá hiệu quả thường rất khó khăn và phải phụ thuộc vào địa phương. Do đó rất cần sự sâu sát của lãnh đạo các địa phương để cùng với BIDV thực hiện thắng lợi các chương trình an sinh xã hội trong những năm tiếp theo.