Nâng cao chất lượng kiểm sát giải quyết án hình sự

 - Để thực hiện tốt công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trong giải quyết án hình sự, thời gian qua, Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) hai cấp trên địa bàn tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực. Qua đó, các vụ án hình sự được giải quyết đúng quy định của pháp luật, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Ông Nông Văn Quảng, Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh khẳng định: Xác định vai trò quan trọng của công tác kiểm sát hoạt động tư pháp trong giải quyết án hình sự, chúng tôi đã triển khai đồng bộ giải pháp để nâng cao chất lượng công tác này. Viện KSND hai cấp chú trọng triển khai tốt các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên; quan tâm đào tạo, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ của kiểm sát viên. Đồng thời chủ động phối hợp với cơ quan điều tra và kiểm sát chặt chẽ xuyên suốt các hoạt động tố tụng kể từ khi tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm đến giai đoạn khởi tố, điều tra, xét xử để giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Theo đó, Viện KSND hai cấp quán triệt cán bộ, kiểm sát viên thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật và bám sát các quy chế của ngành, liên ngành để thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ. Trong đó, thực hiện nghiêm chế độ trực nghiệp vụ, phân công kiểm sát viên kiểm sát 100% việc khám nghiệm hiện trường, tử thi, phương tiện theo quy định; trực tiếp cùng điều tra viên tiến hành một số hoạt động tố tụng nhằm đảm bảo đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ, việc.

 Ông Phạm Duy Lý, Trưởng Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về trật tự xã hội, Viện KSND tỉnh kể lại: Vào khoảng 23 giờ 30 phút ngày 5/5/2023, nhận được thông tin của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh về việc bắt giữ một nhóm gồm 8 đối tượng có hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại một quán karaoke, thuộc địa bàn thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc. Chúng tôi đã phối hợp tiếp cận các tài liệu thu thập, cùng điều tra viên tiến hành lấy lời khai xác định hành vi phạm tội của từng đối tượng. Trên cơ sở lời khai, kết quả giám định và các tài liệu thu thập, cơ quan cảnh sát điều tra đã trao đổi và có ý kiến về việc khởi tố vụ án và khởi tố 8 bị can về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Nhằm chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm, chúng tôi đã yêu cầu điều tra viên thu thập đầy đủ, chính xác tài liệu liên quan. Mặc dù đây chỉ là một trong những hoạt động thể hiện chức năng, nhiệm vụ của kiểm sát viên, song nó cho thấy sự thận trọng, tỷ mỉ từ những tình tiết nhỏ nhất trước khi thống nhất với cơ quan điều tra trong việc ban hành các quyết định tố tụng. Đồng thời thể hiện sự nghiêm túc trong việc thực hiện chủ trương của ngành về chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm trong công tác kiểm sát giải quyết vụ án hình sự.

Cùng với đó, Viện KSND hai cấp chú trọng công tác đào tạo và tự đào tạo tại chỗ bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến như tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ; phối hợp tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến đối với vụ án hình sự để cán bộ, kiểm sát viên được nắm bắt vụ việc cụ thể và học hỏi kinh nghiệm ngay trong thực tiễn tại phiên tòa. Đồng thời thực hiện hình thức duyệt án tập thể, trao đổi, xử lý các tình huống trong vụ án để định hướng giải quyết vụ án chính xác, đúng pháp luật; kiểm tra đánh giá chất lượng báo cáo đề xuất, luận tội, phát biểu của kiểm sát viên và việc lập hồ sơ kiểm sát để kịp thời khắc phục thiếu sót. Từ năm 2023 đến nay, Viện KSND hai cấp phối hợp với Tòa án Nhân dân hai cấp tổ chức chức trên 270 phiên tòa xét xử rút kinh nghiệm.

Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Viện trưởng Viện KSND huyện Hữu Lũng chia sẻ: Để nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát giải quyết án hình sự, lãnh đạo viện tăng cường công tác lãnh đạo, điều hành; bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, kiểm sát viên phù hợp với năng lực, trình độ công tác; chú trọng công tác đào tạo tại chỗ, phân công kiểm sát viên có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kinh nghiệm lâu năm hướng dẫn kiểm sát viên mới được bổ nhiệm. Đồng thời quán triệt mỗi kiểm sát viên phải theo sát vụ án được phân công, chủ động trao đổi với điều tra viên, báo cáo lãnh đạo đơn vị để kịp thời có ý kiến chỉ đạo khi cần thiết; tăng cường phối hợp với các cơ quan tố tụng trong giải quyết án hình sự. Đơn cử từ năm 2023 đến nay, đơn vị phối hợp với Tòa án Nhân dân huyện tổ chức lựa chọn 23 phiên tòa rút kinh nghiệm theo tinh thần cải cách tư pháp. Tại các phiên tòa rút kinh nghiệm, kiểm sát viên được góp ý về thực hiện việc chuẩn bị hồ sơ, áp dụng các quy định của pháp luật, tác phong, tham gia tranh luận tại phiên tòa… Qua đó, kiểm sát viên ngày càng nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, đảm bảo kiểm sát xét xử án hình sự đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Ngoài các giải pháp trên, Viện KSND hai cấp luôn duy trì mối quan hệ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp cùng cấp, trên cơ sở mỗi ngành thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình và sự chỉ đạo của cấp ủy để phục vụ nhiệm vụ chính trị chung. Đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết vụ án hình sự. Qua đó góp phần ổn định tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Bằng các giải pháp thiết thực, công tác kiểm sát giải quyết án hình sự ngày càng nâng cao chất lượng. Đơn cử trong năm 2023, các chỉ tiêu về kiểm sát giải quyết án hình sự đều đạt và vượt chỉ tiêu của ngành, Quốc hội đề ra như: Viện KSND hai cấp kiểm sát 711 tin báo, cơ quan điều tra giải quyết 654 tin báo (đạt 92%, vượt chỉ tiêu 2%); ban hành 1.122 bản yêu cầu điều tra/1.056 vụ án mới khởi tố (đạt tỉ lệ 106,25%, vượt chỉ tiêu 16,25%); ban hành 18 kiến nghị đối với cơ quan hữu quan trong công tác phòng ngừa vi phạm tội phạm (vượt 6 kiến nghị)… Trong quý I/2024, Viện KSND hai cấp kiểm sát 215 tin báo, cơ quan điều tra đã giải quyết 124 tin báo, đạt tỷ lệ 57,67% (tăng 5,54% so với cùng kỳ); thụ lý kiểm sát điều tra 558 vụ, 1.154 bị can, số mới khởi tố 298 vụ, 663 bị can (tăng 40 vụ, 116 bị can so với cùng kỳ)…