Na Uy hưởng lợi khi EU chuyển hướng nguồn cung năng lượng

Việc các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) tích cực tìm kiếm nguồn cung thay thế cho năng lượng của Nga đã làm tăng đáng kể nhu cầu đối với dầu khí của Na Uy.

Là nước giàu tài nguyên thiên nhiên, có trữ lượng dầu mỏ và khí đốt tự nhiên rất lớn, Na Uy đã trở thành nhà cung cấp khí đốt tự nhiên lớn thứ hai cho châu Âu. Tuy nhiên, đất nước Bắc Âu này vừa phải đối mặt với cáo buộc rằng họ đang hưởng lợi từ cuộc chiến ở Ukraine.

Theo Euronews, Ba Lan đang nhắm tới Na Uy như một nguồn cung thay thế lượng khí đốt mà nước này vẫn nhập khẩu từ Nga. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cho hay quốc gia Bắc Âu này đã kiếm được những khoản lợi nhuận khổng lồ từ các đơn hàng mới. Ông kêu gọi Na Uy-một trong những quốc gia giàu có nhất EU-cần sử dụng khoản lợi nhuận này để hỗ trợ các quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc chiến ở Ukraine.

Mỏ dầu Ekofisk ngoài khơi Biển Bắc. Ảnh: Norwegian Petroleum Directorate

Giá dầu và khí đốt vốn đã cao trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng đã tăng vọt do chiến sự ở Ukraine. Khí đốt tự nhiên đang được giao dịch ở mức gấp 3-4 lần so với cùng thời điểm năm ngoái. Dầu thô Brent đã tăng lên hơn 100USD/ thùng kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và cho đến nay, không có dấu hiệu nào cho thấy nó sẽ giảm xuống dưới mức này. Tập đoàn năng lượng khổng lồ Equinor của Na Uy-do nhà nước sở hữu phần lớn-đã kiếm được gấp 4 lần trong quý đầu tiên, so với cùng kỳ năm ngoái.

Khoản tiền kiếm thêm được do giá nhiên liệu tăng cao đã khiến chính phủ Na Uy phải điều chỉnh lại dự báo thu nhập từ các hoạt động dầu khí lên 933 tỷ krone (97 tỷ euro) trong năm nay-gấp hơn 3 lần so với những gì họ kiếm được vào năm 2021.

Na Uy đã cam kết chi 1,09% thu nhập quốc dân cho phát triển ở nước ngoài-một trong những tỷ lệ chi cao nhất trên toàn thế giới. Bà Berit Lindeman-Giám đốc chính sách thuộc Ủy ban Helsinki của Na Uy cho biết nước này đã cắt giảm đáng kể các khoản hỗ trợ cho các dự án nhân quyền để dành tiền tài trợ cho hoạt động tiếp nhận người tị nạn Ukraine.

Na Uy đã “hỗ trợ đáng kể cho Ukraine kể từ tuần đầu tiên của cuộc chiến và chúng tôi đang chuẩn bị làm nhiều việc hơn thế”, Ngoại trưởng Eivind Vad Petersson tuyên bố và cho biết thêm nước này đã gửi hỗ trợ tài chính, vũ khí và hơn 2 tỷ krone (200 triệu euro) viện trợ nhân đạo cho Ukraine.

EU đang đặt mục tiêu giảm 2/3 sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của Nga vào năm 2023 thông qua bảo tồn, phát triển năng lượng tái tạo và tìm kiếm các nguồn cung thay thế. Cùng với Qatar và Algeria, Na Uy đang là một trong những lựa chọn hàng đầu cho nguồn cung năng lượng của châu Âu.

Nước này cung cấp 20-25% khí đốt tự nhiên của châu Âu, so với 40% của Nga trước khi chiến sự xảy ra. Tham vọng của quốc gia Bắc Âu này là “trở thành nhà cung cấp dầu và khí đốt lâu dài, ổn định cho các thị trường châu Âu”, theo Thứ trưởng Bộ Năng lượng Na Uy Amund Vik.

Đáp lại lời kêu gọi của châu Âu về việc cung cấp thêm khí đốt, Oslo đã cấp giấy phép với nhiều ưu đãi thuế cho các nhà khai thác để tăng sản lượng khí đốt của nước này trong năm nay, nhờ đó các công ty dầu mỏ Na Uy đã lên kế hoạch phát triển nhiều dự án dầu khí mới.

Tuy nhiên, sẽ mất nhiều năm để những dự án này hoàn thành và đi vào sản xuất, đến thời điểm đó bối cảnh tình hình chính trị thế giới có thể đã chuyển biến khác, khi nhiều nước châu Âu đang ưu tiên thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo. Khi đó, Na Uy có thể sẽ phải đối mặt với những lời chỉ trích rằng hoạt động khai thác, sản xuất dầu mỏ và khí đốt của nước này góp phần gây ra tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu.