Mỹ ủng hộ quyền của Israel xây dựng các khu định cư ở Bờ Tây

Toàn cảnh khu định cư Kiryat Arba của Israel tại Hebron, Bờ Tây, ngày 11-9-2018.

Trong cuộc họp báo diễn ra tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Pompeo cho biết: “Chúng tôi đưa ra quyết định Mỹ sẽ không còn coi các khu định cư dân sự của Israel là không phù hợp với luật pháp quốc tế dựa trên các cơ sở lập luận, lịch sử và sự việc bị ngăn chặn do việc thiết lập các khu định cư dân sự tại Bờ Tây”. Nhà ngoại giao Mỹ nói thêm, quyết định này được đưa ra sau khi chính quyền Washington “nghiên cứu kỹ lưỡng mọi khía cạnh của cuộc tranh luận pháp lý”.

Ông Pompeo cũng nhấn mạnh rằng, tuyên bố nêu trên không nên được coi là việc Chính phủ Mỹ đang “giải quyết hoặc xét đoán quy chế cuối cùng của Bờ Tây”. Theo Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ, vấn đề này dành cho Israel và Palestine đàm phán.

Quyết định nêu trên được xem là động thái mới nhất cho thấy sự ủng hộ của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với Israel. Trước đó, Mỹ đã công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel vào năm 2017, chuyển Đại sứ quán Mỹ tới Jerusalem vào năm 2018 và công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan vào tháng 3-2019.

Điều phối viên đặc biệt của Liên hợp quốc về tiến trình hòa bình Trung Đông Nickolay Mladenov tháng trước cho biết, các khu định cư của Israel trên các vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng là không hợp pháp theo quy định của luật pháp quốc tế và là trở ngại lớn trong tiến trình hòa bình. Vòng hòa đàm gần đây nhất giữa Israel và Palestine đã sụp đổ vào năm 2014 chủ yếu do Israel tiếp tục mở rộng các khu định cư tại Bờ Tây.

Trong diễn biến liên quan, các nhà lãnh đạo Israel đã hoan nghênh quyết định của Mỹ trong khi Palestine và các quốc gia khác cảnh báo quyết định của Mỹ sẽ hủy hoại mọi cơ hội của một thỏa thuận hòa bình rộng lớn hơn.

Israel cho rằng, quyết định nêu trên đã làm cho lập trường của Mỹ về các khu định cư Do Thái tại Bờ Tây trở nên mềm dẻo. Trong khi đó, người phát ngôn của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tuyên bố, quyết định của Mỹ “hoàn toàn trái với luật pháp quốc tế”. Còn Liên hiệp châu Âu (EU) nhấn mạnh, lập trường của khối này không thay đổi, đó là tất cả các hoạt động định cư tại vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng đều không hợp pháp.