Mỹ - Ukraine bắt đầu đàm phán tại Saudi Arabia

Cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại thành phố Jeddah, Saudi Arabia đang trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế bởi đây có thể là chìa khóa mở ra cánh cửa hòa bình cho xung đột Nga-Ukraine, đồng thời là cơ hội để Kiev hàn gắn mối quan hệ rạn nứt với Washington.

Theo Tân Hoa xã, ngày 11-3, các quan chức của Mỹ và Ukraine đã bắt đầu tiến hành đàm phán tại Jeddah. Phái đoàn Ukraine bao gồm Chánh văn phòng Tổng thống Andriy Yermak, Bộ trưởng Ngoại giao Andrii Sybiha, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov. Về phía Mỹ có Ngoại trưởng Marco Rubio, Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz. Dự kiến, các cuộc đàm phán sẽ kéo dài trong vòng 3 ngày.

Chính quyền Washington cho biết, mục tiêu chính của cuộc đàm phán là "tạo cơ sở cho một thỏa thuận hòa bình và lệnh ngừng bắn ban đầu" giữa Ukraine và Nga. Trong khi đó, với phía Ukraine, đây sẽ là cơ hội để chứng minh Kiev sẵn sàng hợp tác với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hướng tới mục tiêu chấm dứt sớm xung đột Nga-Ukraine.

Trước đó, tại cuộc gặp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman ngày 10-3, ông Zelensky khẳng định lập trường của Kiev trong các cuộc đàm phán với giới chức Mỹ sẽ "hoàn toàn mang tính xây dựng" và ông kỳ vọng đạt được những kết quả thực chất trong việc chấm dứt xung đột với Nga. Nhà lãnh đạo Ukraine cũng đã đề xuất một lệnh ngừng bắn với Moscow trên không và trên biển.

Đàm phán Mỹ-Ukraine diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Washington và Kiev có dấu hiệu xấu đi kể từ sau cuộc tranh cãi gay gắt giữa Tổng thống D.Trump và Tổng thống Zelensky tại Nhà Trắng vào ngày 28-2. Mỹ, quốc gia viện trợ lớn nhất cho Ukraine kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra năm 2022, đã đảo ngược chính sách và gây áp lực lên Kiev bằng hành động tạm ngừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo.

Chính quyền Mỹ “đánh tiếng” rằng Tổng thống D.Trump có thể dỡ bỏ lệnh tạm ngừng viện trợ quân sự sau khi các cuộc đàm phán hòa bình được sắp xếp và những biện pháp xây dựng lòng tin được thực hiện. Bởi vậy, cuộc đàm phán tại Saudi Arabia được cho là có tác động lớn đến sự hỗ trợ trong tương lai mà Washington dành cho Kiev, cũng như mọi nỗ lực chấm dứt xung đột Nga-Ukraine. Trả lời báo chí ngày 10-3 khi trên đường đến Jeddah, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết, các cuộc đàm phán với Kiev rất quan trọng để đánh giá liệu Ukraine có sẵn sàng nhượng bộ để đạt được hòa bình hay không.

Dù cả Mỹ và Kiev đều bày tỏ lạc quan về những kết quả có thể đạt được từ các cuộc đàm phán, giới phân tích cho rằng đàm phán khó đạt đột phá. Lệnh ngừng bắn một phần của Ukraine có thể không đủ thuyết phục Nga, vốn đang chiếm ưu thế trên chiến trường. Cuộc gặp tại Jeddah là cơ hội để các bên thăm dò lẫn nhau, nhưng cũng phản ánh thực tế rằng Ukraine đang mất dần đòn bẩy khi xung đột kéo dài. Như một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định: "Việc Ukraine cử phái đoàn cấp cao cho thấy họ muốn đàm phán, nhưng thành công hay không phụ thuộc vào điều họ sẵn sàng từ bỏ".

Ngoài xung đột Nga-Ukraine, cuộc đàm phán tại Saudi Arabia cũng sẽ đề cập những vấn đề liên quan đến quan hệ song phương giữa Washington và Kiev, trong đó nổi bật là thỏa thuận khoáng sản giữa hai bên. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi cho biết, nước này sẵn sàng ký một thỏa thuận về nguồn tài nguyên thiên nhiên với Mỹ nhưng không xác nhận liệu thỏa thuận này có được ký sau các cuộc đàm phán ở Saudi Arabia hay không.