Mùa vàng trên nương

- Bước vào tháng 10 âm lịch, khi tiết trời chuyển sang thu, hàng ngàn cây lúa nếp chín trĩu bông nhuộm vàng nương trên địa bàn xã Đội Cấn, huyện Tràng Định. Sau nhiều tháng chăm sóc, giờ là thời điểm người dân được thu hoạch, gạo nếp nương của người Đội Cấn nay đã trở thành hàng hóa, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Xã Đội Cấn, huyện Tràng Định là một xã biên giới, nằm cách trung tâm huyện khoảng 14 km. Những ruộng lúa nếp nương chín trải dài như một tấm lụa vàng óng ả ôm lấy sườn đồi. Thấp thoáng giữa sắc xanh vàng tuyệt đẹp đó những người dân đang cần mẫn thu hoạch.

Lúa nương tại xã Đội Cấn được gieo trồng từ tháng 5 âm lịch và cho thu hoạch vào khoảng tháng 9 âm lịch hằng năm. Toàn xã có trên 79 ha trồng lúa, trong đó diện tích trồng lúa nếp nương chiếm khoảng 10%

Chúng tôi cùng gia đình ông Hoàng Văn Hậu, xã Đội Cấn lên đồi thu hoạch lúa nếp nương. Hương lúa nếp chín được gió thu se lạnh toả đi khắp ruộng. Phảng phất trong hương lúa có chút mùi ngọt rất dễ chịu. Ông Hậu cho biết: Diện tích trồng lúa nếp nương của gia đình tôi khoảng 5 sào. Công đoạn vất vả nhất trong trồng lúa nương đó là lúc phát cỏ, làm sạch bề mặt đất đào hốc gieo trồng. Nếu thời tiết thuận lợi như năm nay thì gia đình chúng tôi thu hoạch được gần 10 tạ thóc, thu về gần 20 triệu đồng.

Hiện nay xã Đội Cấn có 5 thôn, mỗi thôn có khoảng 4 đến 5 hộ gia đình vẫn đang duy trì trồng lúa nếp nương. Mặc dù lúa nếp nương không cho năng suất cao như lúa nước nhưng lại đem lại chất lượng và hương thơm ngon khác biệt.

Hiện nay, trên thị trường giá thóc nương là 20.000 đồng/ kg, gạo nương có giá là 35.000 đồng/ kg cao gấp 2 lần giá thóc, gạo thông thường.

Để thu hoạch lúa nương, thay vì dùng liềm, máy, người dân nơi đây chỉ sử dụng dụng cụ là bấm (hép). Thân bấm (hép) được làm từ gỗ hoặc sừng động vật, kích thước nhỏ gọn, nằm vừa vặn trong lòng bàn tay.

Lúa được hái từng bông rồi bó thành từng bó nhỏ, phơi khô rồi cất tích trữ cẩn thận, chỉ khi nào dùng đến mới mang thóc ra vo lấy hạt. Làm như vậy lúa nương sẽ giữ được mùi thơm, cơm nấu sẽ dẻo và ngọt hơn.

Để tiện cho việc vận chuyển lúa từ đồi cao xuống, người dân sẽ chặt ngắn phần gốc của những bó lúa.

Sau khi thu hoạch xong, bà con sẽ xếp lại cẩn thận và đem về nhà phơi khô

Không có gì tuyệt vời cảm giác đứng giữa ruộng nương, đắm mình trong ánh nắng mùa thu ấm áp, mùi rơm rạ còn phảng phất, hưởng trọn vẹn những điều tuyệt vời nhất mà thiên nhiên ban tặng.