Mở rộng không gian ngành điện

Sau gần một năm có Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), kế hoạch thực hiện quy hoạch quan trọng này cuối cùng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đây là tiền đề để các địa phương, tập đoàn kinh tế, nhà đầu tư có cơ sở triển khai, mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng của Việt Nam theo hướng bền vững, công bằng, phù hợp xu hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp.

Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII tập trung xây dựng lộ trình tổ chức thực hiện có hiệu quả các đề án/dự án đáp ứng các mục tiêu đề ra cũng như nhu cầu điện cho phát triển kinh tế-xã hội theo từng thời kỳ, bảo đảm điện đi trước một bước; đồng thời, thực hiện chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ từ nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo để giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, góp phần hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Việt Nam.

Chi tiết hóa các nội dung

Theo đánh giá của các chuyên gia, Quy hoạch điện VIII là nội dung khó, được nhiều cấp, ngành, tổ chức, đơn vị trong nước và nước ngoài quan tâm. Bản Kế hoạch thực hiện do đó cũng có nhiều ý kiến trong quá trình xây dựng, hoàn thiện nhằm xây dựng kế hoạch tổng thể, có tính khả thi, với mục tiêu cao nhất là bảo đảm cung ứng điện cho phát triển kinh tế-xã hội. Phó Cục trưởng Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công thương) Bùi Quốc Hùng chia sẻ, dù Bộ cũng đã rất nỗ lực, cố gắng hoàn thiện kế hoạch này theo đúng tiến độ, tuy nhiên vẫn có sự chậm trễ vì còn nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc.

Ngày 1/4 vừa qua, Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII cũng đã được Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt. Bản Kế hoạch đã chi tiết hóa các nội dung của Quy hoạch điện VIII, trong đó xác định cụ thể tiến độ đưa vào vận hành các dự án nguồn điện quan trọng, ưu tiên của ngành điện giai đoạn tới năm 2025 và giai đoạn 2026-2030, làm cơ sở triển khai và điều hành phát triển nguồn điện, gồm: Dự án điện khí trong nước, khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), thủy điện vừa và lớn, thủy điện tích năng,...

Đối với các dự án lưới điện truyền tải, trong kế hoạch cũng đã xác định được giai đoạn vận hành cũng như hình thức đầu tư các dự án (nhà nước hoặc xã hội hóa) để làm cơ sở đầu tư phát triển lưới điện truyền tải, bảo đảm đồng bộ với phát triển nguồn điện cũng như cải thiện, nâng cao chất lượng, độ tin cậy của lưới điện truyền tải.

Bên cạnh đó, kế hoạch thực hiện đã xác định rõ hai trung tâm công nghiệp, dịch vụ năng lượng tái tạo liên vùng, bao gồm: Trung tâm 1 tại khu vực Hải Phòng, Quảng Ninh, Thái Bình và khu vực lân cận (quy mô khoảng 2.000 MW) và Trung tâm 2 tại Ninh Thuận, Bình Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh và mở rộng lân cận trong tương lai; xác định danh mục các dự án nguồn điện năng lượng tái tạo phù hợp với quy mô công suất tính toán, phân bổ cho các địa phương.

Đối với nguồn điện gió ngoài khơi, Bộ Công thương đang nghiên cứu, xử lý những khó khăn, vướng mắc và báo cáo các cấp có thẩm quyền để xem xét xác định cụ thể các dự án trong thời gian tới. Đồng thời, Bộ cũng đã báo cáo Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về những khó khăn, vướng mắc khi xem xét, đánh giá tính pháp lý, bảo đảm không được phép hợp thức hóa các sai phạm đối với các dự án điện mặt trời đã được phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư và giao chủ đầu tư.

Bắt tay vào việc

TS Ngô Tuấn Kiệt, Viện trưởng Viện Khoa học năng lượng đánh giá: Quy hoạch điện VIII là quy hoạch mở cho nên phải có kế hoạch thực hiện đi kèm. Kế hoạch mà không được phê duyệt thì các dự án sẽ không đi vào triển khai chi tiết được. Kế hoạch được phê duyệt sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, kịp thời đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội. Có thể nói, đây chính là kim chỉ nam cho mọi hoạt động tăng trưởng và phát triển của hệ thống lưới điện thời gian tới.

Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Nguyễn Anh Tuấn cho biết, ngay sau khi Quy hoạch điện VIII được phê duyệt, Tập đoàn đã chủ động xây dựng kế hoạch và chỉ đạo các đơn vị triển khai nhiệm vụ được giao. Cụ thể, EVN đã chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án nguồn điện trọng điểm như Thủy điện Ialy mở rộng, Thủy điện Hòa Bình mở rộng hay Nhiệt điện Quảng Trạch I; nghiên cứu, rà soát, bổ sung và hoàn thiện hồ sơ các dự án nhà máy thủy điện mở rộng khác (Tuyên Quang mở rộng, Sơn La mở rộng, Lai Châu mở rộng,…) để triển khai các bước tiếp theo.

Đối với dự án lưới điện, EVN cũng đã chủ động giao các đơn vị sớm triển khai thủ tục đầu tư các dự án lưới điện trọng điểm nhằm đáp ứng nhu cầu nâng cao năng lực truyền tải, giải tỏa công suất các nguồn điện, nhập khẩu điện và bảo đảm. Hiện nay, EVN tập trung nguồn lực để triển khai thi công Đường dây 500 kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối với mục tiêu hoàn thành vào cuối tháng 6 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Khi Kế hoạch được phê duyệt, EVN tiếp tục tổ chức rà soát, hoàn thiện kế hoạch thực hiện của Tập đoàn để chỉ đạo triển khai hiệu quả, đáp ứng các mục tiêu đề ra.

Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Quy hoạch điện VIII có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển ngành điện nói riêng và ngành năng lượng nói chung, nhất là trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu.

Để thực hiện thành công, các địa phương cần khẩn trương rà soát, cập nhật, điều chỉnh quy hoạch tỉnh, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với kế hoạch này và các quy hoạch ngành quốc gia; đồng thời, cập nhật các quy hoạch, kế hoạch chuyên ngành của địa phương để sẵn sàng tiếp nhận các dự án đầu tư.

Các bộ, ngành, địa phương cũng cần khẩn trương phối hợp nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành quy định về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án điện khí, điện gió ngoài khơi, các dự án sản xuất hydrogen/amoniac sử dụng điện gió ngoài khơi;… nghiên cứu, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách có liên quan, nhất là các cơ chế tài chính, cơ chế giá điện, cơ chế khuyến khích để hỗ trợ thực hiện.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị các tập đoàn kinh tế cả nhà nước và tư nhân cần phải nghiên cứu dựa trên quy hoạch, kế hoạch để đề xuất các dự án đầu tư phù hợp, bao gồm cả dự án nguồn cũng như truyền tải, nhất là các dự án năng lượng mới như: Điện gió ngoài khơi, điện khí,... Bộ Công thương sẽ tập hợp trình các đề xuất này để trình Chính phủ quyết định.