Lừa đảo qua mạng: Cảnh báo nhiều, vẫn dính “bẫy”

– Thời gian qua, tội phạm lừa đảo trên không gian mạng hoạt động ngày càng tinh vi, với nhiều phương thức, thủ đoạn mới và luôn thay đổi. Dù được các cấp, ngành cảnh báo nhưng nhiều người dân vẫn mắc lừa, mất tiền oan vì tin những chiêu trò lừa đảo trên mạng. Câu chuyện dưới đây là một ví dụ.

Các bị cáo: Lương Văn Cường, Lý Hiểu Phong và Lý Văn Thảo tại phiên tòa

Từ khoảng tháng 10/2021 đến đầu năm 2022, Lương Văn Cường, sinh năm 1991; Lý Hiểu Phong, sinh năm 2001, cùng trú tại thôn Cảo, xã Vân Nham, huyện Hữu Lũng; Lý Văn Thảo, sinh năm 2003, trú tại thôn Quyết Tiến, xã Thiện Tân, huyện Hữu Lũng đã lập các tài khoản facebook sử dụng tên mạo danh và ảnh đại diện được tải trên mạng internet. Các đối tượng sử dụng những facebook “ảo” này bình luận vào các trang, hội, nhóm facebook với nội dung không có thật là “lấy lại facebook, zalo”, “đọc trộm tin nhắn facebook, zalo”, “tăng tương tác”, với chi phí từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng.

Khi có bị hại “nhẹ dạ cả tin” tưởng là thật và tương tác thì các đối tượng đưa ra thông tin giả để bị hại tin tưởng và chuyển tiền phí thực hiện lấy lại facebook, zalo, đọc trộm tin nhắn. Các đối tượng thực hiện nhiều bước để chiếm đoạt tài khoản facebook của bị hại, rồi mạo danh bị hại hỏi vay mượn tiền của những người có quan hệ với bị hại kết bạn trên facebook, zalo rồi chiếm đoạt. Trong đó, Lý Văn Thảo còn có thủ đoạn hướng dẫn bị hại cài đặt ứng dụng qua mạng rồi chiếm quyền sử dụng tài khoản ngân hàng trên điện thoại của bị hại và thực hiện các thao tác để chiếm đoạt số tiền có trong tài khoản của bị hại. Tổng số tiền 3 đối tượng đã lừa đảo là trên 400 triệu đồng, của nhiều bị hại trên phạm vi nhiều tỉnh, thành trong nước.

Với các hành vi lừa đảo trên, 3 đối tượng đã phải trả giá đắt. Ngày 17/1/2024, Hội đồng xét xử Tòa án Nhân dân tỉnh đã tuyên phạt 3 bị cáo: Lương Văn Cường, Lý Hiểu Phong và Lý Văn Thảo phạm tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản”. Trong đó, tuyên phạt bị cáo Lương Văn Cường mức án 5 năm tù; Lý Văn Thảo 2 năm 3 tháng tù giam; Lý Hiểu Phong 2 năm tù cho hưởng án treo. Trong giai đoạn điều tra và chuẩn bị xét xử, các bị cáo và gia đình đã nộp số tiền trên 360 triệu đồng khắc phục hậu quả, bồi thường cho các bị hại.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Kiểm sát viên, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh (kiểm sát viên tham gia phiên tòa) cho biết: Thời gian qua, cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và các mạng xã hội ngày càng phổ cập rộng rãi thì loại tội phạm công nghệ cao, tội phạm sử dụng mạng máy tính, viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản cũng ngày càng gia tăng và có nhiều diễn biến phức tạp. Các đối tượng với những thủ đoạn phạm tội hết sức tinh vi, khó phát hiện, gây ra nhiều hậu quả cho xã hội. Nhiều người bị tội phạm trên không gian mạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhưng không thể xác định được thông tin về nhân thân, lai lịch của đối tượng, không thể lấy lại được tài sản, điều này đã gây bất bình, bức xúc trong Nhân dân. Do đó, hành vi phạm tội của các bị cáo cần phải được đưa ra xét xử nghiêm minh để giáo dục, răn đe và phòng ngừa loại tội phạm này.

Trong vụ án trên, đáng lẽ ra ở độ tuổi thanh niên, các bị cáo phải xây dựng sự nghiệp, lao động chân chính để có thu nhập hợp pháp, trở thành công dân có ích cho xã hội. Nhưng các bị cáo với tâm lý lười lao động, thích hưởng thụ mà chọn con đường phạm tội để chiếm đoạt tài sản của người khác. Giờ đây 3 bị cáo phải gác lại tương lai để trả giá bằng những tháng ngày trong tù, vừa ảnh hưởng đến bản thân lại vừa ảnh hưởng đến gia đình. Đây không chỉ là bài học đắt giá cho các hành vi lừa đảo trên không gian mạng, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho mỗi người dân trong khi sử dụng mạng xã hội, internet. Bà con cần cảnh giác trước thủ đoạn “mời chào” có thể lấy lại facebook, zalo, nhất là cần sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh, trong sáng, không “đọc trộm tin nhắn facebook, zalo” của người khác…

Không chỉ vụ án trên, theo thống kê, trong năm 2023, lực lượng chức năng đã điều tra làm rõ, khởi tố 29 vụ, 61 đối tượng phạm tội, vi phạm pháp luật về lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông, sử dụng công nghệ cao chiếm đoạt tài sản; phong tỏa 10 tài khoản ngân hàng nghi vấn hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Đó còn chưa kể nhiều vụ việc, sự việc người dân chưa trình báo hoặc đang trong quá trình xác minh, điều tra.

Thượng tá Hoàng Gia Định, Trưởng Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh khuyến cáo: Hiện nay, đối tượng lừa đảo qua mạng hoạt động ngày càng tinh vi, với nhiều phương thức, thủ đoạn. Người dân nên hạn chế chia sẻ công khai thông tin cá nhân trên không gian mạng, tuyệt đối không cung cấp mật khẩu đăng nhập các tài khoản, mã OTP tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai, đồng thời không click vào các đường link lạ trên mạng. Cùng đó, cập nhật kiến thức, tăng cường các biện pháp bảo vệ tài khoản mạng xã hội nhằm ngăn chặn việc các đối tượng tấn công xâm nhập như: thiết lập mật khẩu mạnh, chế độ xác thực hai yếu tố, tạo cảnh báo đăng nhập facebook. Người dân cần cảnh giác khi nhận bất kỳ tin nhắn, cuộc gọi video với nội dung vay mượn tiền qua các ứng dụng mạng xã hội; sau đó phải thực hiện ngay thao tác kiểm tra bằng cách gọi điện thoại trực tiếp cho người thân để xác minh. Khi xảy ra sự việc bị lừa đảo, người dân cần khẩn trương đến cơ quan công an nơi gần nhất trình báo sự việc để được hướng dẫn, hạn chế thấp nhất các rủi ro, thiệt hại mang lại.

HOÀNG HUẤN - DƯƠNG DUYÊN