Lộc Bình: Phát huy vai trò của hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hóa

– Trong những năm qua, công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước (HƯQƯ) trên địa bàn huyện Lộc Bình luôn nhận được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền, sự ủng hộ của nhân dân. Qua đó, góp phần thực hiện nếp sống văn minh, giữ gìn và phát huy thuần phong mỹ tục, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh.

Trước đây, ở thôn Ôn Cựu, xã Thống Nhất, huyện Lộc Bình vẫn còn tình trạng đám cưới, đám hiếu lãng phí, rườm rà gây tốn kém. Tuy nhiên, trong 5 năm trở lại đây, 100% các hộ dân đã bỏ những hủ tục lạc hậu, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang.

Ban lãnh đạo khu 6, thị trấn Na Dương, huyện Lộc Bình tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện hương ước, quy ước

Ông La Văn Chính, Trưởng thôn Ôn Cựu, xã Thống Nhất, cho biết: “Thôn có 128 hộ dân và 549 nhân khẩu. Hiện HƯQƯ thôn gồm 4 chương, 15 điều, ngoài quy định chung, HƯQƯ của thôn còn coi trọng việc đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xây dựng gia đình văn hóa… Thực hiện HƯQƯ, bà con trong thôn luôn nhắc nhở nhau nâng cao ý thức, thực hiện nghiêm các quy định. Việc xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa được người dân tích cực hưởng ứng. Nhờ đó, năm 2021, tỷ lệ gia đình văn hóa của thôn đạt trên 90%”.

Cũng như tại Ôn Cựu, HƯQƯ đã phát huy hiệu quả trong việc khơi dậy tính chủ động, tự nguyện của đông đảo bà con thôn Khòn Chu, xã Đồng Bục. Cuối năm 2020, sau khi sáp nhập từ 2 thôn Khòn Có và Khòn Chu, thôn đã họp bàn, thống nhất xây dựng HƯQƯ mới gồm 4 chương, 15 điều. Trong đó, coi trọng việc phát triển kinh tế, xây dựng hạ tầng nông thôn mới… Nhờ đó, năm qua, thôn đã quyên góp được trên 10 triệu đồng để nâng cấp đường ngõ, trồng cây tạo cảnh quan sạch, đẹp. Ông Hứa Văn Luân, Chủ tịch UBND xã Đồng Bục cho biết: Từ năm 2019 đến nay, do sáp nhập các đơn vị hành chính, nhiều nội dung trong HƯQƯ cũ không còn phù hợp nên đã được UBND xã rà soát, điều chỉnh. Trong đó đưa các quy định cụ thể về xây dựng đời sống văn hóa vào HƯ QƯ. Đến nay, xã đã hoàn thành sửa đổi, bổ sung HƯQƯ của 9/9 thôn.

Không riêng Ôn Cựu và Khòn Chu, hiện nay, các thôn, bản, khối phố thuộc các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Lộc Bình đã tích cực, chủ động trong việc phát huy vai trò của HƯQƯ trong xây dựng đời sống văn hóa. Bà Phạm Minh Huệ, Trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Lộc Bình cho biết: Thời gian qua, phòng đã tham mưu cho UBND huyện tiến hành chỉ đạo rà soát lại toàn bộ các bản HƯQƯ qua đó, chính quyền các cấp đã thực hiện hướng dẫn, kiểm ra, tư vấn về hình thức, nội dung HƯQƯ tại cơ sở. Trong đó, chú trọng lồng ghép các nội dung của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” (TDĐKXDĐSVH) vào HƯQƯ với những điều khoản quy định, như: các tiêu chí về xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hoá, nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội… với bố cục ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện. Đến nay, 204/220 thôn, khối phố của huyện đã có HƯQƯ được phê duyệt thực hiện. Dự kiến, đến hết năm 2021, huyện sẽ hoàn thiện 16 bản HƯQƯ còn lại của các thôn sau sáp nhập.

Theo đó, Ban Chỉ đạo phong trào TDĐKXDĐSVH từ huyện đến cơ sở đã phát huy cao vai trò trong việc tuyên truyền, thực hiện cũng như giám sát việc thực hiện HƯQƯ tại các khu dân cư. Trong đó, luôn nêu cao vai trò gương mẫu đi đầu của cán bộ, đảng viên. Được biết, từ năm 2016 đến nay, các cấp ủy đảng, chính quyền trên địa bàn huyện đã tuyên truyền việc xây dựng HƯQƯ lồng ghép với tuyên truyền thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH được gần 2.500 buổi với trên 70.000 lượt người tham gia, cấp phát cho cán bộ cơ sở 500 quyển tài liệu hướng dẫn về xây dựng thực hiện HƯQƯ.

HƯQƯ được áp dụng vào thực tiễn đã góp phần tích cực vào việc phát huy những truyền thống tốt đẹp và hình thành các giá trị văn hóa mới. Thông qua việc chấp hành nghiêm các bản HƯQƯ, việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang, lễ hội được cải thiện đáng kể. Năm 2020, toàn huyện có 541/553 đám cưới thực hiện theo nếp sống văn minh, chiếm 97,8% (tăng 4% so với năm 2017) và 368/430 đám tang thực hiện theo nếp sống văn minh, chiếm 85,6% (tăng 8% so với năm 2017). Riêng 9 tháng đầu năm 2021, toàn huyện có 170/186 đám cưới (chiếm 91,4%) và 157/187 đám tang (chiếm 84%) thực hiện theo nếp sống văn minh. Đáng chú ý, từ năm 2017 đến nay, 13 lễ hội trên địa bàn đều thực hiện theo nếp sống văn minh, các chương trình huy động các nguồn lực xã hội hóa xây dựng nông thôn mới được người dân hưởng ứng tích cực với số tiền đóng góp trên 2,5 tỷ đồng.

Mặt khác, việc xây dựng HƯQƯ lồng ghép với nội phong trào TDĐKXDĐSVH trên địa bàn huyện đã có tác động tích cực đến phong trào xây dựng gia đình, khu dân cư văn hóa. Năm 2021, toàn huyện có 18.750/21.842 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, đạt 85,84% (tăng 2% so với năm 2020); có 171/220 khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa, đạt tỷ lệ 77,73% (tăng gần 3% so với năm 2020). Với kết quả này, Lộc Bình là 1 trong 5 huyện có tỷ lệ gia đình văn hóa và khu dân cư văn hóa cao nhất toàn tỉnh.

Trong thời gian tới, cấp ủy, chính quyền huyện tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện HƯQƯ; chỉ đạo rà soát, kịp thời sửa đổi, bổ sung, thẩm định, phê duyệt HƯQƯ đảm bảo chất lượng, góp phần phát huy vai trò của HƯQƯ trong quản lý xã hội tại cộng đồng dân cư.