Lộc Bình: Chủ động tuyên truyền về sàng lọc trước và sơ sinh

 - Xác định việc sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số, những năm qua, các cơ sở y tế ở huyện Lộc Bình đã quan tâm triển khai công tác này. Để hiệu quả, các cơ sở y tế trong huyện đã tích cực, chủ động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân nhất là các bà mẹ mang thai, sau sinh về lợi ích của việc sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh cho trẻ.

Bác sĩ Trần Hồng Duyên, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Lộc Bình cho biết: Lộc Bình là huyện biên giới, địa bàn rộng, dân số đông, có nhiều xã khó khăn, do đó, một bộ phận người dân nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa chưa nhận thức được đầy đủ về tầm quan trọng của công tác sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh. Chính vì thế chúng tôi lấy tuyên truyền làm trọng, tổ chức tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú, phù hợp với địa bàn. Nhờ nỗ lực triển khai thực hiện, những năm gần đây, nhận thức của người dân đã có chuyển biến tích cực, tỷ lệ thai phụ tham gia sàng lọc trước sinh và số trẻ được sàng lọc sơ sinh tăng qua từng năm. 

Cụ thể những năm gần đây, TTYT huyện đã chỉ đạo các khoa, phòng, trạm y tế các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền bằng các hình thức đa dạng đến người dân. Trung tâm chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền 21/21 xã, thị trấn trên địa bàn tuyên truyền lồng ghép tại các buổi họp thôn, sinh hoạt đoàn thể, nói chuyện chuyên đề. Cán bộ trạm y tế các xã, thị trấn đã tích cực tư vấn, tuyên truyền cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ mang thai (khi đến tiêm chủng định kỳ) về tầm quan trọng và ý nghĩa của thực hiện sàng lọc trước sinh, sơ sinh cho trẻ... Bình quân mỗi năm, các cơ sở y tế trong toàn huyện thực hiện tuyên truyền, tư vấn trực tiếp tại các trạm y tế được khoảng 500 buổi đến trên 8.000 lượt người, riêng từ năm 2023 đến nay đã tuyên truyền, tư vấn trực tiếp được gần 900 buổi đến trên 12.500 lượt người.

Bác sĩ Nông Thị Hương, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Thống Nhất cho biết: Sau khi sáp nhập, xã Thống Nhất có địa bàn rộng, dân số đông, trong đó có nhiều trường hợp trẻ nhỏ mắc bệnh bẩm sinh, phải điều trị rất vất vả. Vì thế, hằng tháng, trong 2 ngày tiêm chủng định kỳ/tháng, chúng tôi luôn quan tâm nắm bắt thông tin về tình trạng sức khỏe của các thành viên trong gia đình của người mang thai và tuyên truyền, tư vấn trực tiếp đến các bà mẹ mang thai làm các xét nghiệm sàng lọc trước và sàng lọc sơ sinh cho con. Từ năm 2023 đến nay, trạm đã tư vấn cho trên 100 bà mẹ mang thai thực hiện các xét nghiệm sàng lọc này.

Sáng tạo hơn, cán bộ, nhân viên tại các trạm y tế xã, thị trấn và nhân viên y tế thôn, bản còn tích cực phối hợp với cán bộ hội phụ nữ, đoàn thanh niên cùng cấp tuyên truyền, vận động trực tiếp theo tổ, nhóm, tập trung vào phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Bình quân mỗi năm, các tổ, nhóm này tuyên truyền được trên 300 cuộc đến hơn 4.000 lượt người. Riêng từ năm 2023 đến nay, hoạt động này được tăng cường, qua đó tuyên truyền được 894 cuộc đến trên 13.000 lượt người...

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, nhận thức của người dân, phụ nữ mang thai đã từng bước được nâng lên. Không chỉ khám thai định kỳ mà nhiều người đã chủ động chi trả kinh phí để sàng lọc sơ sinh cho con theo hình thức xã hội hóa. Chị Đặng Ngọc Linh, thôn Lài Han, xã Ái Quốc kể: Tôi thường xuyên được cán bộ Trạm Y tế xã tuyên truyền, tư vấn về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho con. Qua đây, tôi biết được rằng nếu sàng lọc thì tôi có thể phát hiện sớm các nguy cơ nếu có và can thiệp kịp thời để con phát triển khỏe mạnh. Do vậy, trong quá trình mang thai, tôi đi khám đều và làm xét nghiệm sàng lọc trước sinh.

Với sự nỗ lực của các cơ sở y tế ở huyện, những năm qua, Lộc Bình là đơn vị có tỷ lệ bà mẹ thực hiện sàng lọc trước và sơ sinh cho trẻ hằng năm cao hơn so với bình quân của tỉnh. Qua đó, phát hiện kịp thời các trường hợp có nguy cơ hoặc có chẩn đoán nghi ngờ mắc dị tật và đều được bác sĩ tư vấn cho gia đình, người dân hướng xử trí tốt nhất. Riêng trong năm 2023, trên địa bàn có 1.311 phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh, đạt 93,5% (tỷ lệ bình quân của tỉnh là 75,6%); 446 trẻ được sàng lọc sơ sinh, qua sàng lọc phát hiện 105 mẫu nguy cơ cao (tăng 56 mẫu so với cùng kỳ năm 2022). Từ đầu năm 2024 đến nay, toàn huyện có 292 phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh và 92 trẻ được sàng lọc sơ sinh, phát hiện 19 trường hợp có nguy cơ cao.

Bà Vũ Vân Anh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa Gia đình tỉnh nhận định: Sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh đều rất cần thiết với sự phát triển của trẻ. Bởi một số bệnh nếu được phát hiện, điều trị sớm ngay từ giai đoạn bào thai và sơ sinh sẽ giúp trẻ tránh được những hậu quả nặng nề trong quá trình phát triển về trí tuệ và thể chất sau này. Xác định rõ đây là nội dung quan trọng, đồng thời thực hiện yêu cầu của cấp trên, những năm qua, các cơ sở y tế ở Lộc Bình đã thực hiện rất tốt công tác này, minh chứng là các chỉ tiêu về sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh hằng năm luôn đạt kết quả cao so với mặt bằng chung của tỉnh. Đặc biệt các cơ sở y tế trong huyện đã đề cao vai trò công tác tuyên truyền, qua đó có nhiều cách làm hay, sáng tạo, phù hợp với địa bàn huyện biên giới, nhiều xã khó khăn và đạt hiệu quả tích cực, góp phần vào thành tích chung của cả tỉnh.

Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới, các cơ sở y tế ở Lộc Bình tiếp tục làm tốt công tác tập huấn về chuyên môn; triển khai nhiều cách tuyên truyền hay, sáng tạo, phù hợp hơn nữa như tăng cường tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh cơ sở, mạng xã hội, thăm gia đình, tư vấn trực tiếp... nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của người dân nhất là đối với các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ để họ luôn chủ động trong thực hiện việc sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho con của mình, góp phần nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn.