Loài cá mập lớn nhất thế giới 'gầy' hơn tưởng tượng

Nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học cho thấy loài cá mập vốn có kích thước lớn nhất thế giới sở hữu thân hình vừa dài lại khá thon gọn.

Nhà sinh vật học, giáo sư Kenshu Shimada chia sẻ ông bị cuốn hút bởi cá mập hóa thạch, bao gồm loài Otodus megalodon (tức cá mập khổng lồ Otodus) từ khi còn nhỏ. Ông tìm thấy chiếc răng của cá mập khổng lồ đầu tiên khi mới 13 tuổi. Vì vậy, khi xem bộ phim bom tấn "The Meg" (tựa Việt "Cá mập siêu bạo chúa") vào năm 2018, ông thấy có điều gì đó không ổn.

Không chỉ vì bộ phim miêu tả megalodon, một loài cá mập đã bị tuyệt chủng, sống sót đến thời hiện đại, mà kích thước của loài cá mập này dài 23 mét trong phim cũng quá lớn so với thực tế. Trên thực tế, kích thước thực sự của cá mập khổng lồ là một bí ẩn, vì chưa ai tìm thấy thêm mẫu hóa thạch hoàn chỉnh nào.

Tuy nhiên, theo nghiên cứu mới nhất của Shimada, điều này gây bất ngờ cho chính ông, khi nghiên cứu cho thấy cá mập khổng lồ có thể đạt chiều dài lên tới 24 mét. Hơn nữa, ông và các đồng tác giả cho rằng megalodon có thân hình mảnh mai hơn so với những gì người ta từng nghĩ, gần giống với hình dạng của cá mập chanh nhanh nhẹn hơn là một con cá mập trắng to lớn.

Răng của cá mập khổng lồ có hình dạng tương tự như răng của cá mập trắng lớn ngày nay. Vì vậy, một số nhà khoa học trước đây đã kết luận rằng hai loài cá mập này có thân hình vạm vỡ giống nhau. Shimada dựa trên giả thuyết này khi công bố một nghiên cứu vào tháng 9/2019, trong đó ông lập luận kích thước tối đa của cá mập khổng lồ chỉ vào khoảng 15,3 mét (tức 50 feet).

Cùng với răng, theo thông cáo báo chí, hồ sơ hóa thạch hiện có một số phần của bộ xương cá mập khổng lồ cùng thời kỳ, bao gồm một đoạn cột sống hóa thạch dài 11 mét (tức 36 feet) được tìm thấy ở Bỉ.

Bên cạnh đó, đốt sống của loài cá mập này có đường kính lên tới 15 cm; một mẫu hóa thạch cá mập khác từ Đan Mạch có đốt sống rộng tới 23 cm. Để so sánh, đốt sống của người trưởng thành chỉ có đường kính khoảng 2,5 cm.

Shimada và nhóm của ông so sánh 145 loài cá mập còn sống với 20 loài cá mập bị tuyệt chủng, từ đó xây dựng cơ sở dữ liệu về tỷ lệ giữa đầu, thân và đuôi của chúng. Sau đó, các nhà nghiên cứu đối chiếu tỷ lệ này với các bộ phận cơ thể của cá mập được tìm thấy. “Chúng ta có dữ liệu về phần cột sống được xác định, giả định rằng đó là toàn bộ phần thân giữa, thì tại sao chúng ta không thể ước tính chiều dài phần đầu và phần đuôi của chúng dựa trên dữ liệu của các loài cá mập ngày nay?”, Shimada cho biết.

Các nhà nghiên cứu tính toán hình dáng cơ thể hợp lý nhất của cá mập khổng lồ không phải một phiên bản to lớn và nặng nề như cá mập trắng lớn. Chúng giống với loài cá có thân hình thuôn dài hơn, chẳng hạn như cá mập chanh.

Shimada cho biết nhóm nghiên cứu tình cờ phát hiện lý do tại sao một số loài động vật có xương sống có thể phát triển rất lớn, trong khi những loài khác thì không. Cá mập trắng lớn, với thân hình dày và chắc, thường chỉ đạt khoảng 6 mét. Đây là kích thước tối đa giúp loài có thân hình vạm vỡ có thể di chuyển hiệu quả trong nước. Ngược lại, những loài có thân hình thon dài như cá voi xanh có thể phát triển tới 30 mét mà vẫn bơi lội tốt.

Ông giải thích một cơ thể mảnh mai giúp động vật có cơ hội phát triển lớn hơn. Dựa trên nghiên cứu mới, cá mập khổng lồ có thể đã đạt chiều dài tới 24 mét nhưng có thân hình thon gọn hơn so với các loài trước đây.