Liều thuốc hàn gắn quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản

Chính phủ Hàn Quốc vừa thông báo việc Tổng thống Moon Jae-in có kế hoạch thăm Nhật Bản và dự khai mạc Thế vận hội mùa hè Olympic Tokyo trong tháng 7 này. Nếu sự kiện nêu trên trở thành hiện thực, quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng Ðông – Bắc Á, vốn đang lạnh giá, sẽ có triển vọng “phá băng”.

Phía Nhật Bản cho biết, nếu chuyến thăm “đất nước mặt trời mọc” của Tổng thống Hàn Quốc được thực hiện thì Thủ tướng Suga Yoshihide sẽ kết hợp tổ chức cuộc gặp cấp cao với ông Moon Jae-in, cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ khi ông Suga nhậm chức tháng 9-2020. Ðây sẽ là sự kiện được dư luận quốc tế quan tâm, vì đến nay, Thủ tướng Suga Yoshihide và Tổng thống Moon Jae-in rất hạn chế tiếp xúc và trao đổi với nhau, ngoại trừ một cuộc điện đàm vào tháng 9/2020, sau khi ông Suga nhậm chức. Thậm chí, bên lề Hội nghị cấp cao Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) vào trung tuần tháng 6 vừa qua tại Anh, được coi là “cơ hội vàng” cho một cuộc gặp cấp cao Nhật Bản – Hàn Quốc, lãnh đạo của hai quốc gia Ðông – Bắc Á này cũng chỉ chào xã giao với nhau.

Quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản xuống dốc kể từ năm 2018, khi Tòa án Tối cao Hàn Quốc ra phán quyết yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường các nguyên đơn của Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động trong giai đoạn 1910-1945. Tuy nhiên, phía Nhật Bản cho rằng, các yêu cầu đòi bồi thường nêu trên đã được giải quyết theo thỏa thuận song phương ký năm 1965, theo đó, Tokyo cung cấp các khoản viện trợ và tín dụng cho Seoul. Nhật Bản cũng lên tiếng phản đối việc Hàn Quốc tiến hành cuộc tập trận phòng thủ trong tháng 6 vừa qua, chung quanh quần đảo Dokdo mà Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Takeshima. Phía Hàn Quốc giải thích rằng, đây là cuộc diễn tập hằng năm của các lực lượng hải quân nhằm đối phó những mối đe dọa đối với lãnh thổ, người dân và tài sản của Hàn Quốc. Cuộc tập trận này cũng chính là nguyên nhân khiến phía Nhật Bản hủy kế hoạch cho cuộc gặp cấp cao giữa Thủ tướng Suga Yoshihide và Tổng thống Moon Jae-in bên lề Hội nghị G7.

Quan hệ song phương giữa Nhật Bản và Hàn Quốc giảm xuống mức thấp nhất trong những năm gần đây khi mâu thuẫn liên quan các vấn đề lịch sử và ngoại giao đã lan sang các lĩnh vực kinh tế và quân sự. Một chuyến thăm và dự khai mạc Olympic Tokyo, một cuộc gặp trực tiếp giữa các nhà lãnh đạo cấp cao hai nước được kỳ vọng là liều thuốc hàn gắn quan hệ Nhật Bản – Hàn Quốc.