Liệu đã đủ sức răn đe ?

LSO-Bắt đầu từ ngày 1/4/2014, Thông tư 166/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định chi tiết về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thuế có hiệu lực. So với trước đây, xử phạt theo hướng tăng nặng trong các trường hợp vi phạm, thế nhưng liệu đã đủ sức răn đe đối với việc vi phạm các chế độ về thuế?

Cán bộ Cục Thuế Lạng Sơn cấp phát tài liệu xử phạt hành chính thuế cho doanh nghiệp

Nhớ lại Nghị định hướng dẫn xử phạt hành chính thuế theo Luật Quản lý thuế trước ngày 1/4/2014, khi ấy có khi xử lý vi phạm chậm nộp thuế còn nhẹ hơn lãi suất ngân hàng. Vì vậy các doanh nghiệp thà chịu nợ thuế còn hơn là phải vay để trả. Thế là “nợ chồng lên nợ” gây khó khăn cho các cơ quan xử lý. Các khoản phạt thuế khác cũng quá nhẹ không đủ sức răn đe, do đó việc xử lý vi phạm về thuế như “nắm đuôi con thằn lằn”. Theo ông Vũ Trung Dũng, Trưởng phòng Kiểm tra thuế, Cục thuế Lạng Sơn, để xử phạt một vụ vi phạm hành chính thuế không hề đơn giản. Ngay việc để chứng minh vi phạm đã là rất mất thời gian và khó khăn bởi doanh nghiệp vi phạm thường giấu bằng những thủ đoạn tinh vi. Để chuyển xử lý cưỡng chế càng khó hơn. Đến khâu xử lý thì số tiền phạt còn nhẹ vì vậy chưa đủ sức răn đe.

Đối với xử lý vi phạm thuế áp dụng theo Thông tư 166 mức phạt được nâng lên khá cao. Trong đó vi phạm chậm nộp quyết toán thuế có thể lên tới 200 triệu đồng, cá nhân vi phạm có thể bị phạt tới 100 triệu đồng, các vi phạm về chế độ hóa đơn chứng từ, chiếm đoạt tiền thuế, tạo điều kiện cho trốn thuế cũng đều bị tăng mức xử phạt. Thẩm quyền xử phạt cũng được nới rộng, so với trước đây thì mức phạt được tăng lên khoảng 50%. Đặc biệt ngành thuế còn được phép công khai các tổ chức, cá nhân vi phạm chính sách thuế lên mạng Internet. Có thể nói so với trước, đây là một biện pháp mạnh của ngành thuế. Hiện nay Lạng Sơn có trên 1.500 doanh nghiệp đang hoạt động. Hằng năm, theo kế hoạch của ngành thuế sẽ tiến hành thanh, kiểm tra khoảng 200 doanh nghiệp định kỳ và kiểm tra đột xuất các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm. Qua kiểm tra hầu hết các doanh nghiệp đều vi phạm. Riêng trong năm 2013, số tiền phạt vi phạm chính sách thuế đã lên tới 7,2 tỷ đồng. Thế nhưng những vi phạm đó vẫn chưa đủ sức răn đe.

Theo ông Vũ Trung Dũng: một trong những nguyên nhân vi phạm chính sách thuế là số tiền nộp phạt thấp, thậm chí người vi phạm thà chịu nộp phạt còn hơn phải đi vay ngân hàng. Vì vậy nên sai phạm về thuế liên tiếp diễn ra như một hệ thống. Với việc vi phạm chính sách thuế, thật ra cái chính ở đây là doanh nghiệp ít quan tâm hoặc chưa quan tâm đúng mức. Riêng lĩnh vực nộp quyết toán thuế, nếu doanh nghiệp quan tâm nộp quyết toán qua mạng chắc chỉ mất 5 phút khi đầy đủ các thủ tục. Còn nộp trực tiếp bằng bản kê truyền thống chắc cũng chỉ mất gấp vài lần thời gian như vậy. Nhưng vì chưa quan tâm nên nhiều doanh nghiệp vẫn liên tiếp vi phạm và chịu nộp phạt.

Ngay khi Thông tư 166 có hiệu lực, rất nhiều doanh nghiệp đã phải tự điều chỉnh, thực hiện đúng chính sách thuế. Là một doanh nghiệp thực hiện khá tốt chính sách thuế, ông Đào Văn Hải, Giám đốc Công ty TNHH Tuấn Anh cho biết: so với mức phạt trước đây, mức phạt này đã đủ sức răn đe các doanh nghiệp. Bởi mức phạt 200 triệu đồng là không hề nhỏ, trong khi để tránh lỗi đó với doanh nghiệp không hề khó. Đặc biệt hơn việc công khai trên mạng chính là ngành thuế đã giúp các doanh nghiệp có thêm thông tin, cạnh tranh bình đẳng. Khi một doanh nghiệp nợ thuế, trốn thuế chắc chắn bạn hàng sẽ phải đặt dấu hỏi khi muốn hợp tác kinh doanh.

Để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, ngành thuế đã tăng cường hướng dẫn luật, tăng cường tuyên truyền không để các doanh nghiệp vào thế bị động. Bà Nguyễn Minh Ngọc, Phó phòng Hỗ trợ tuyên truyền chính sách thuế, Cục thuế tỉnh cho biết: ngay từ cuối năm 2013, ngành thuế đã tiến hành tuyên truyền, cho đến nay đã có hàng ngàn doanh nghiệp được tiếp cận Thông tư 166, vì thế các doanh nghiệp không bị động mà sẽ chủ động trong thực hiện Luật Quản lý thuế. Và chắc rằng sau khi thực hiện số vi phạm về thuế sẽ ít đi.

Xử phạt vi phạm về thuế không nhằm mục đích tăng thu mà hướng người nộp thuế thực hiện đúng trách nhiệm, nghĩa vụ ngân sách. Xử phạt nghiêm khắc chắc chắn sẽ đủ sức răn đe đối với các vi phạm về thuế.

ĐÔNG BẮC