Liên minh cầm quyền Nhật Bản mất thế đa số trong cuộc bầu cử Hạ viện

Kết quả kiểm phiếu công bố ngày 28-10 cho thấy liên minh cầm quyền Nhật Bản gồm Đảng Dân chủ Tự do (LDP) và Đảng Công Minh đã mất thế đa số trong cuộc bầu cử Hạ viện. Điều này đặt ra vấn đề lớn với chính trường Nhật Bản trong thời gian tới.

Theo Kyodo News, liên minh cầm quyền đã giành được tổng cộng 215/465 ghế tại Hạ viện, không đạt được mục tiêu 233 ghế và thấp hơn nhiều so với mức 288 ghế trong nhiệm kỳ trước. Cụ thể, Đảng LDP chỉ giành được 191 ghế, giảm mạnh tới 65 ghế so với mức 256 ghế nhiệm kỳ trước. Đối tác của LDP - Đảng Công Minh - cũng chỉ giành được 24 ghế so với 32 ghế nhiệm kỳ trước.

Đảng Dân chủ Lập hiến (CDPJ) đối lập được đánh giá là thành công lớn khi giành tới 148 ghế, tăng thêm tới 50 ghế so với 98 ghế nhiệm kỳ trước. Đảng Dân chủ vì Nhân dân (DPP) cũng gặt hái thành công đáng kể trong đợt bầu cử lần này khi tăng thêm được 21 ghế so với nhiệm kỳ trước, từ 7 ghế lên tới 28 ghế. Đảng Đổi mới Nhật Bản (JIP) giành được 38 ghế, giảm 5 ghế so với nhiệm kỳ trước. Đảng Cộng sản Nhật Bản giành được 8 ghế, giảm 2 ghế so với 10 ghế nhiệm kỳ trước.

Theo Kyodo News, đây là lần đầu tiên kể từ năm 2009, liên minh cầm quyền mất quyền kiểm soát đa số tại Hạ viện. Vụ bê bối quỹ chính trị đã khiến LDP gặp trở ngại lớn trong cuộc bầu cử khi hơn 70% cử tri được khảo sát trong cuộc thăm dò ý kiến của NHK cho biết họ đã cân nhắc vấn đề này khi bỏ phiếu. Uy tín của LDP đã giảm sút kể từ khi hàng chục thành viên của đảng bị phát hiện không công khai đúng số tiền đã huy động được thông qua các hoạt động gây quỹ chính trị. Kết quả của cuộc bầu cử này phản ánh đúng thực trạng nhiều cử tri Nhật Bản đã mất lòng tin sâu sắc vào Đảng LDP sau vụ bê bối.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Tokyo, Thủ tướng Ishiba Shigeru thừa nhận tình hình hiện tại rất khó khăn, nhưng bày tỏ hy vọng có thể tiếp tục lãnh đạo chính phủ hiệu quả để thúc đẩy các chính sách của liên minh cầm quyền. Ông cam kết cải tổ mạnh mẽ Đảng LDP, đồng thời khẳng định sẽ nghiêm túc xem xét kết quả cuộc bầu cử này để rút ra bài học và bảo đảm LDP sẽ trở thành một đảng đáp ứng được kỳ vọng của cử tri.

Ông Ishiba Shigeru cũng cho biết sẽ kêu gọi sự hợp tác của phe đối lập, nhưng vẫn duy trì một chính quyền mà trong đó LDP tiếp tục giữ vai trò trung tâm nòng cốt. Trong khi đó, giới phân tích chính trị cho rằng Thủ tướng Ishiba Shigeru và Đảng LDP đang ở trong một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Nhiều khả năng Đảng LDP sẽ phải tìm thêm một đảng liên minh để tiếp tục cầm quyền, song điều này có thể gây ra bất ổn và làm suy yếu sức mạnh của Đảng LDP.

Theo Kyodo News, một lựa chọn cho liên minh cầm quyền là tìm kiếm sự hợp tác từ Đảng DPP, vốn có số ghế tại Hạ viện tăng gấp 4 lần trong kỳ bầu cử này. Tuy nhiên, lãnh đạo Đảng DPP, ông Yuichiro Tamaki, đã từ chối ý tưởng tham gia liên minh cầm quyền. Đảng JIP, một lực lượng đối lập khác, cũng không mặn mà với việc hợp tác cùng LDP và liên minh cầm quyền.

Trong khi đó, khả năng chuyển giao quyền lực cho phe đối lập không phải là không có, nhưng những khác biệt về chính sách và những bất đồng trong quá khứ tiếp tục chia rẽ và cản trở các đảng đối lập tập hợp lại, Yu Uchiyama, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Tokyo cho biết.

Tương lai của chính trường Nhật Bản trở nên khó đoán định khi mà mọi dự đoán lúc này về diễn biến sau bầu cử đều chưa chắc chắn. Kyodo News nhận định, việc không có đảng nào đạt quá bán trong cuộc bầu cử Hạ viện có thể khiến Chính phủ Nhật Bản vận hành ở trạng thái bất ổn trong thời gian tới.