Liên bang Nga và Việt Nam xây dựng thành công nền móng vững chắc để thúc đẩy các mối quan hệ toàn diện

Đó là nhận định của Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Liên bang Nga tại Việt Nam Konstantin Vasilievich Vnukov trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Thân 2016 về những thành tựu nổi bật trong mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa Liên bang Nga và Việt Nam trong 65 năm qua cũng như triển vọng của mối quan hệ này trong bối cảnh Cộng đồng ASEAN chính thức được thành lập.

Phóng viên (PV): Trải qua 65 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (30/1/1950 – 30/1/2015), mối quan hệ giữa Việt Nam – Liên Xô trước đây, Liên bang Nga ngày nay không ngừng phát triển trên mọi lĩnh vực. Đại sứ có thể chia sẻ một số kết quả nổi bật trong mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong thời gian qua?

Đại sứ Konstantin Vasilievich Vnukov:Sự phát triển các mối quan hệ với Việt Nam – một người bạn lâu đời và đối tác tin cậy của Nga là một trong những hướng đi quan trọng bậc nhất trong chính sách đối ngoại của Nga tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Sự phối hợp hành động giữa Liên bang Nga và Việt Nam dựa cơ sở trên kinh nghiệm phong phú đã được tích lũy trong 65 năm qua, kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, trên tình hữu nghị truyền thống và tình cảm yêu mến lẫn nhau chân thành. Chúng ta đã kề vai sát cánh trong những năm tháng khó khăn gian khổ trong cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam vì nền độc lập, đã cùng nhau lao động khôi phục nền kinh tế quốc dân trong những năm sau chiến tranh, đã tham gia vào công cuộc xây dựng nhiều ngành của nền kinh tế, khoa học, giáo dục và y tế. Sự hợp tác trên các lĩnh vực trên đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết các nhiệm vụ về phát triển kinh tế – xã hội.

Có thể tự hào rằng, trong một thời gian lịch sử tương đối ngắn, Liên bang Nga và Việt Nam đã thành công trong việc xây dựng nền móng vững chắc để thúc đẩy các mối quan hệ toàn diện, tạo dựng một nền tảng pháp lý quan trọng, điều này đã cho phép đưa quan hệ song phương lên tầm cao quan hệ đối tác chiến lược tòan diện.

Hợp tác trên trường quốc tế được chúng tôi coi là vô cùng hiệu quả. Nga và Việt Nam luôn luôn ủng hộ lẫn nhau trong hoạt động trong khuôn khổ Liên hợp quốc và các cơ quan chuyên ngành Liên hợp quốc, có những quan điểm gần gũi hoặc giống nhau đối với việc giải quyết các vấn đề cấp bách trong chương trình nghị sự tòan cầu.

Sự phối hợp hành động giữa hai nước chúng ta trong các lĩnh vực quân sự và kỹ thuật quân sự là sự phản ánh mức độ cao của sự tin cậy. Đất nước chúng tôi đang tạo điều kiện củng cố tiềm lực quốc phòng của Việt Nam một cách hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế. Tôi muốn nhấn mạnh rằng, sự hợp tác này không nhằm để chống lại các nước thứ ba nào.

Một trong những trụ cột trong quan hệ đối tác Nga – Việt vẫn là tổ hợp năng lượng – nhiên liệu. Đang tiếp tục hoạt động với cường độ cao trong việc thực hiện dự án có quy mô lớn về xây dựng tại Việt Nam Nhà máy điện hạt nhân đầu tiên “Ninh Thuận-1” với sự tham gia của Tập đoàn Nhà nước về năng lượng hạt nhân “Rosatom”. Một hạng mục quan trọng khác trong lĩnh vực hạt nhân hòa bình đó là công trình xây dựng trên lãnh thổ Việt Nam Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân.

Một hướng đi truyền thống trong hợp tác – đó là công tác thăm dò và khai thác dầu khí. Đơn vị luôn luôn dẫn đầu trong lĩnh vực này trong suốt nhiều năm là Liên doanh “Vietsovpetro” được thành lập vào năm 1981 – đơn vị này theo các chỉ tiêu trong hoạt động sản xuất kinh doanh là thuộc trong số các công ty dầu mỏ hàng đầu trên thế giới. Hiện nay, Gazprom và NK Rosneft – những doanh nghiệp hàng đầu của Nga về dầu khí – cũng đang hoạt động tại Việt Nam.

Những chân trời mới đối với sự hợp tác trong lĩnh vực này đã được mở ra nhờ việc cùng khai thác các mỏ dầu khí tại Nga. Các công ty được thành lập với sự tham gia của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), Công ty Liên doanh Rusvietpetro và Công ty Gazpromviet đang tiến hành việc khai thác dầu khí tại tỉnh Orenburg và các khu tự trị Yamalo-Nenets thuộc Liên bang Nga.

Đang phát triển một các thành công sự hợp tác trong lĩnh vực ngân hàng, điều này phần nhiều liên quan đến hoạt động đầy hiệu quả của Ngân hàng Liên doanh Việt – Nga, được thành lập vào năm 2006 bởi Ngân hàng VTB và Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam, có trụ sở chính tại Hà Nội và mạng lưới các chi nhánh trong tòan quốc.

PV: Vào tháng 5/2015, Hiệp định Thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam Liên minh Kinh tế Á – Âu (đã ký kết gồm Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan) đã được ký kết. Vậy theo Đại sứ, việc ký kết Hiệp định này có tác động như thế nào trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế thương mại và đầu tư – một trong những lĩnh vực được ưu tiên trong quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam – Liên bang Nga?

Đại sứ Konstantin Vasilievich Vnukov:Theo tôi,một trong những phần cấu thành quan trọng bậc nhất của quan hệ Nga – Việt Nam là sự hợp tác về kinh tế thương mại. Trong những năm gần đây, mặc dù nền kinh tế thế giới đối mặt với nhiều khó khăn, khủng hoảng song kim ngạch trao đổi thương mại song phương vẫn giữ ở mức khả quan. Theo số liệu thống kê, tính từ đầu năm đến cuối tháng 11/2015, kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều giữa Nga và Việt Nam đạt 3 tỷ USD. Kết quả trên vẫn chưa tương xứng với khả năng và nhu cầu của hai nước chúng ta. Vì vậy, nhiệm vụ chính được đặt ra trước ban lãnh đạo của Nga và Việt Nam trong thời gian tới là thúc đẩy trao đổi thương mại kinh tế giữa hai nước.

Hiệp định Thương mại tự do được ký kết ngày 29/5/2015 giữa Liên minh kinh tế Á – Âu (Nga, Belarus, Kazakhstan, Kirgizia, Armenia) và CHXHCN Việt Nam được kỳ vọng trở thành một trong những công cụ quan trọng nhất để đạt được mục tiêu này. Kết quả của việc khởi động cơ chế này là Việt Nam sẽ có được quyền tiếp cận thị một trị trường bao gồm không chỉ số dân của Liên bang Nga mà còn của các đối tác của chúng tôi trong Liên kinh tế Á-Âu, trên lãnh thổ các nước này hiện có hơn 180 triệu người đang sinh sống. Cần phải nhấn mạnh rằng, Việt Nam đã trở thành nước đầu tiên mà Liên minh kinh tế Á-Âu ký kết hiệp định kiểu này.

Song song với đó hiện nay Tổ công tác cấp cao Nga – Việt về các dự án đầu tư ưu tiên đang hoạt động. Theo đó, tổ công tác này đã thống nhất các dự án trong vác lĩnh vực như chế tạo máy, điện năng, khai thác khoáng sản, công nghiệp nhẹ.

Chúng tôi đang hoạt động nhằm thu hút các công ty của Việt Nam vào thị trường Nga. Chúng tôi quan tâm đến việc tham gia của họ vào việc thành lập tại vùng Viễn Đông và Sibiri các doanh nghiệp về sản xuất các sản phẩm công nghiệp nhẹ, chế biến gỗ và hải sản. Chúng tôi hoan nghênh Tập đoàn “TH-True Milk” đã có kế hoạch xây dựng một tổ hợp công-nông nghiệp lớn tại địa phận tỉnh Matxcova.

PV: Cộng đồng ASEAN đã chính thức được thành lập vào ngày 31/12/2015 dựa trên 3 trụ cột Chính trị – an ninh, Kinh tế và Văn hóa – xã hội, trong đó Việt Nam là một trong những thành viên của Cộng đồng này.Vậy Đại sứ đánh giá thế nào về vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy mối quan hệ giữa Liên bang Nga với Việt Nam nói riêng cũng như với các nước trong Cộng đồng ASEAN nói chung?

Đại sứ Konstantin Vasilievich Vnukov:Trong thời gian gần đây tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương – một khu vực đang phát triển nhanh chóng đang nổi bật lên sự tăng cường các tiến trình liên kết trong kinh tế và chính trị. Một ví dụ rõ nét hơn cả đó là sự trưởng thành của ASEAN và ASEAN đã trở thành một Cộng đồng thực sự – một cộng đồng hiện đang đóng vai trò trung tâm tại Đông – Nam Á.

Liên bang Nga, với tư cách là một cường quốc Á – Âu, đặc biệt quan tâm đến sự phát triển các mối quan hệ với các quốc gia khu vực châu Á – Thái Bình Dương và các nước ASEAN nói riêng.

Nga nhìn nhận thấy ở Việt Nam một mắt xích trong việc thúc đẩy quan hệ đối tác đối thoại Nga – ASEAN. Năm 2016 là dấu mốc quan trọng trong quan hệ giữa Liên bang Nga và Việt Nam, là năm kỷ niệm 20 năm quan hệ ngoại giao. Nhân dịp này, sẽ tiến hành Hội nghị Thượng đỉnh Nga – ASEAN tại thành phố Sochi và dự kiến tổ chức Năm giao thoa văn hóa. Chúng tôi tin tưởng rằng, với sự trợ giúp của Việt Nam, các hoạt động sắp tới sẽ diễn ra thành công, hơn nữa Tổng thư ký Hiệp hội hiện nay là đại diện của Việt Nam – Ngài Lê Lương Minh.

PV: Bên cạnh lĩnh vực kinh tế thương mại và đầu tư, trong nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam, Đại sứ sẽ ưu tiên những lĩnh vực gì nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Liên bang Nga, thưa ông?

Đại sứ Konstantin Vasilievich Vnukov:Nga và Việt Nam có không ít những hướng đi truyền thống trong việc phối hợp hành động một cách thành công. Sự hợp tác trong các lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ đang phát triển tiến lên phía trước theo tổ hợp rộng khắp các chủ đề. Ủy ban về hợp tác khoa học – kỹ thuật là công cụ quan trọng trong việc thực hiện các thỏa thuận trong lĩnh vực này.

Trong suốt nhiều năm qua, Trung tâm Nghiên cứu khoa học và công nghệ nhiệt đới Việt – Nga đã hoạt động đầy hiệu quả. Tiềm năng về nhân lực và trang thiết bị của Trung tâm này cho phép thực hiện công tác đào tạo chuyên ngành và nâng cao chuyên môn của các chuyên gia Nga và Việt Nam trong lĩnh vực sinh thái, y học, hóa học, kỹ thuật. Vào tháng 9/2014 tại Matxcova đã thông qua chương trình về các công trình nghiên cứu và ứng dụng trong các năm 2015 – 2020, đề cập tới việc mở rộng về căn bản các lĩnh vực trong các chương trình này vì lợi ích của Nga và Việt Nam.

Những truyền thống phong phú trong sự phối hợp hành động đã được hai nước chúng ta tích lũy trong lĩnh vực giáo dục: từ những năm 1950 tại các trường đại học của Liên Xô và Nga đã đào tạo và tái đào tạo khoảng 150 ngàn các chuyên gia Việt Nam. Hơn 30 ngàn người trong số đó đã được đào tạo đại học, gần 2 ngàn Phó Tiến sỹ và hơn 200 Tiến sỹ khoa học Việt Nam đã được đào tạo tại Nga.

Hiện nay, tại Nga đang có khoảng 5 ngàn công dân Việt Nam đang theo học, trong đó gần 2 ngàn người du học theo các chương trình hợp tác giữa hai chính phủ. Hàng năm đều gia tăng số lượng học bổng được cấp cho Việt Nam bằng ngân sách liên bang của Nga: năm học 2015 – 2016 đã được cấp gần 800 suất học bổng. Dự kiến, đến năm 2018 số học bổng sẽ tăng lên 1.000 người.

Liên doanh “Vietsovpetro” là điển hình của sự hợp tác giữa Liên bang Nga và Việt Nam trong lĩnh vực thăm dò và khai thác dầu khí (Ảnh: vietsov.com.vn)

Các mối quan hệ về văn hóa đang mở rộng một cách nhất quán. Liên bang Nga và Việt Nam thường xuyên trao đổi tổ chức các chương trình giao lưu văn hóa tại cả hai nước như tổ chức Ngày văn hóa, các liên hoan phim quốc gia, các triển lãm tranh và ảnh, những chuyến biểu diễn của các đoàn nghệ thuật… Đặc biệt, hoạt động của Trung tâm Khoa học và Văn hóa Nga tại Hà Nội có một ý nghĩa quan trọng đối với việc tăng cường mở rộng các trao đổi về nhân văn, tại cơ sở của Trung tâm này thường xuyên tổ chức các khóa học tiếng Nga, các hội nghị, hội thảo, các buổi dạ hội nghệ thuật, các triển lãm ảnh và nghệ thuật, trưng bày nghệ thuật dân gian và nghệ thuật trang trí – ứng dụng.

Trong thời gian gần đây sự nổi tiếng của Việt Nam đang gia tăng không ngừng với tư cách là một địa điểm nghỉ dưỡng đối với các công dân Nga. Việc áp dụng quy chế miễn thị thực đối với các công dân Nga – những người có hộ chiếu phổ thông đến Việt Nam với thời hạn đến 15 ngày – đóng một vai trò quan trọng trong việc gia tăng luồng du khách Nga. Trong năm 2015 đã có 340 ngàn người Nga đến các khu nghỉ dưỡng của Việt Nam. Chúng tôi chờ đón sự tiếp tục gia tăng số lượng du khách Nga đến Việt Nam. Về phần mình, chúng tôi hy vọng rằng, nhiều du khách Việt Nam sẽ đến thăm Nga trong những năm tới.

PV: Tết Cổ truyền Bính Thân 2016 của Việt Nam đang đến gần và đây cũng là năm đầu tiên Đại sứ đón Tết Cổ truyền Việt Nam. Vậy Đại sứ có thể chia sẻ cảm nhận của mình về đất nước, con người Việt Nam, đặc biệt là phong tục đón Tết của người Việt?

Đại sứ Konstantin Vasilievich Vnukov:Năm nay là năm thứ hai tôi đón Năm mới theo âm lịch tại Việt Nam. Một năm trước đây tôi đến Hà Nội trước thềm Tết nguyên đán 2015 của Việt Nam. Tết nguyên đán của người Việt đã để lại những ấn tượng sâu sắc đối với tôi – một nhà ngoại giao nước ngoài mới nhậm nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam.

Đất nước của các bạn lập tức làm tôi rất thích thú. Tôi đã kịp đi thăm nhiều địa điểm tuyệt vời tại các vùng khác nhau tại Việt Nam và thấy được vẻ đẹp và sự đa dạng trong thiên nhiên của Việt Nam. Tôi đánh giá cao các món ăn độc đáo của Việt Nam. Nhưng đối với tôi, điều gây ấn tượng chính và mạnh mẽ nhất là sự giao tiếp với người Việt Nam – những người yêu lao động một cách đặc biệt, dũng cảm vô song và mến khách chân thành.

Trong hơn một năm sống và làm việc tại Việt Nam, tôi có cơ hội gặp gỡ và tiếp xúc với các vị lãnh đạo Việt Nam và ngay cả với những người dân thường. Tôi luôn cảm nhận được tình cảm chân thành thực sự của nhân dân Việt Nam đối với nước Nga và nhân dân Nga. Vui mừng là, những người Việt Nam vẫn giữ trong trái tim mình những hồi tưởng kỷ niệm về tình chiến hữu của chúng ta, về truyền thống vinh quang trong tình hữu nghị và sự tương trợ lẫn nhau. Với tư cách là Đại sứ Nga tại Việt Nam tôi sẽ toàn tâm toàn ý giữ gìn và phát triển mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa hai nước Liên bang Nga và Việt Nam.

Trước thềm Năm mới Bính Thân 2016, thay mặt cán bộ Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam, tôi xin chúc toàn thể nhân dân Việt Nam dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thịnh vượng.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Theo Dangcongsan.vn