Lạng Sơn những mốc son tháng Tám sáng ngời

LSO - Năm Ất Dậu 1945, nhân dân ta sống trong đói nghèo một cổ đôi tròng, chịu thảm cảnh hai triệu người chết đói vì bị đàn áp, bóc lột, lũ lụt trăm bề khó khăn. Giữa lúc lòng yêu nước của toàn dân đang dâng cao. Bức thư của Bác Hồ, ký tên Nguyễn Ái Quốc gửi đồng bào cả nước được truyền đi khắp nơi trước cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám thành công. Cuối thư, người kêu gọi: “Hỡi đồng bào yêu quý! Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta. Nhiều dân tộc bị áp bức trên thế giới đang ganh nhau tiến bước giành quyền độc lập. Chúng ta không thể chậm chễ. Tiến lên! tiến lên! Dưới lá cờ Việt – Minh, đồng bào hãy dũng cảm tiến lên!”.

LSO – Năm Ất Dậu 1945, nhân dân ta sống trong đói nghèo một cổ đôi tròng, chịu thảm cảnh hai triệu người chết đói vì bị đàn áp, bóc lột, lũ lụt trăm bề khó khăn. Giữa lúc lòng yêu nước của toàn dân đang dâng cao. Bức thư của Bác Hồ, ký tên Nguyễn Ái Quốc gửi đồng bào cả nước được truyền đi khắp nơi trước cuộc tổng khởi nghĩa tháng Tám thành công. Cuối thư, người kêu gọi: “Hỡi đồng bào yêu quý! Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta. Nhiều dân tộc bị áp bức trên thế giới đang ganh nhau tiến bước giành quyền độc lập. Chúng ta không thể chậm chễ. Tiến lên! tiến lên! Dưới lá cờ Việt – Minh, đồng bào hãy dũng cảm tiến lên!”.

Khu di tích khởi nghĩa Bắc Sơn
Ảnh: Tư liệu

Thực hiện lời kêu gọi của Bác, cao trào cách mạng cả nước hừng hực khí thế, khắp nơi chuẩn bị mọi mặt về chính trị, tư tưởng, tổ chức và lực lượng cho tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân. Hòa cùng khí thế cách mạng cả nước, trên dải đất Lạng Sơn, nơi biên cương của Tổ quốc, tuy không chịu ảnh hưởng trực tiếp nạn đói năm 1945 nhưng cũng bị thực dân phong kiến đàn áp, áp bức, bóc lột thậm tệ. Sẵn có lòng yêu nước nồng nàn, với lực lượng cách mạng được tổ chức khắp nơi trong tỉnh, từ bài học quý báu của khởi nghĩa Bắc Sơn 27/9/1940, sự chỉ đạo của tổng bộ Việt – Minh liên tỉnh Cao – Bắc – Lạng, từ cuối năm 1944, đến đầu năm 1945, các trung đội vũ trang lần lượt được thành lập ở nhiều nơi trong tỉnh: Hội Hoan (Châu Thoát Lãng); Thụy Hùng (Châu Văn Uyên); Chí Minh (Tràng Định); Bình Gia… Cùng với sự ra đời của lực lượng quân sự, các căn cứ du kích cũng được thành lập ở Hội Hoan, Chí Minh, Văn Mịch (Văn Lãng, Tràng Định, Bình Gia)… Do ảnh hưởng tích cực của phong trào cách mạng trong cả nước, phong trào quần chúng cách mạng phát triển mạnh mẽ từ 1941-1945 xóa bỏ chế độ thống trị cũ, giành lại độc lập, tự do, thực hiện ước nguyện có cơm ăn, trâu cày, ruộng cấy. Sự quy tụ của các đội vũ trang tuyên truyền, vũ trang chiến đấu, sự thành lập của các khu du kích làm căn cứ địa quan trọng trong thế chiến lược chiến tranh giải phóng dân tộc do Đảng thành lập – đã từng bước tạo được điều kiện cần thiết cho việc phát động nhân dân các dân tộc vùng lên khởi nghĩa làm cuộc cách mạng tháng Tám giành chính quyền khi thời cơ đến. Diễn biến của công tác vận động, chuẩn bị tổng khởi nghĩa tiến hành theo quy luật chiến tranh nhân dân của Đảng đề ra.

Đêm 9/3/1945, quân Nhật đánh Pháp trên toàn cõi Đông Dương, chưa đầy một ngày thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng. Sau khi Nhật đảo chính Pháp, Đảng ta đã đề ra chủ trương “phát động một cao trào kháng Nhật cứu nước mạnh mẽ làm tiền đề cho cuộc tổng khởi nghĩa”. Liên Tỉnh ủy Cao – Bắc – Lạng đã chỉ thị cho các Đảng bộ địa phương tiến hành lật đổ bộ máy thống trị của thực dân Pháp ở nông thôn theo điều kiện mỗi nơi mà giành chính quyền. Thực hiện Chỉ thị của Liên Tỉnh ủy, bắt đầu từ tháng 4/1945 trở đi, một số huyện lần lượt tiến lên giành chính quyền cách mạng và giải phóng quê hương từ tháng 4 đến tháng 7 năm 1945; một số huyện cùng một lúc giành chính quyền cách mạng trong tháng 8 năm 1945 và giải phóng quê hương vào tháng 10 năm 1950 trong chiến dịch giải phóng biên giới Việt – Trung năm 1950, quét sạch quân xâm lược ra khỏi địa bàn tỉnh, mở đường biên giới hữu nghị sang các nước bạn.

Tại Lạng Sơn, mở đầu là Bắc Sơn giành chính quyền cách mạng đồng thời giải phóng quê hương 18/4/1945. Đến cuối tháng 6/1946, Văn Uyên giành được chính quyền và ngày 16/10/1950 giải phóng quê hương; (nay Thoát Lãng Văn Uyên là huyện Văn Lãng; riêng Đồng Đăng thuộc Cao Lộc). Đến ngày 17/10/1950, Lộc Bình mới được giải phóng hoàn toàn.

Cách mạng tháng Tám thành công ở Lạng Sơn góp phần xứng đáng vào thắng lợi chung của sự nghiệp cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Đảng bộ và nhân dân các dân tộc ở trên khắp mọi vùng của tỉnh đã vận dụng sáng tạo đường lối, chủ trương của Đảng vào tình hình cụ thể, sớm có phong trào cách mạng mà điển hình là quê hương của đồng chí Hoàng Văn Thụ, người chiến sĩ cộng sản kiên trung bất khuất.

Kế tục và phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang, mỗi gia đình, mỗi người đều đã tiếp tục đoàn kết, chung tay vượt qua những khó khăn, thách thức trong thời kỳ trước, nay lại vững bước đi lên hoàn thành nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ quê hương giàu đẹp, văn minh.

Đinh Ích Toàn