Làm rõ, xử lý hành vi tiêu cực của một số cán bộ quản lý thị trường Nghệ An

Cán bộ QLTT Đội số 6 làm việc với chủ hàng sáng 5-12 trên quốc lộ 48.

Những hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật xảy ra lâu nay của một số cán bộ quản lý thị trường (QLTT) Nghệ An mà phóng viên Báo Nhân Dân được tận mắt chứng kiến phần nào đó đã chứng minh những tiêu cực mà dư luận bức xúc về lực lượng này là có thật. Đã đến lúc các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An sớm vào cuộc điều tra làm rõ, xử lý nghiêm nhằm chấn chỉnh và làm trong sạch đội ngũ này.

Thói quen “làm luật”?

Ngày 5-12, chúng tôi theo một chủ hàng từ TP Vinh đi nhập hàng trên tuyến quốc lộ 48. Đến gần ngã ba Nghĩa Thuận, thị xã Thái Hòa, xuất hiện xe ô-tô biển kiểm soát mầu xanh 37A-0512 của Đội QLTT số 6 phụ trách tuyến quốc lộ 48, đóng tại thị xã Thái Hòa vượt lên ép xe hàng vào lề đường. Hai cán bộ ra hiệu dừng xe và yêu cầu lái xe mở thùng kiểm tra. Sau khi chủ hàng cho biết xe chỉ chở giấy, dù trình đủ giấy tờ nhưng họ vẫn nhất quyết bắt phải dỡ thùng hàng xuống để kiểm tra. Nói vậy nhưng hai cán bộ QLTT lại mở cửa chui vào trong buồng lái xe. Chủ hàng biết ý lẽo đẽo cầm “giấy tờ” (tiền) theo. Sau khi nhận “giấy tờ”, một cán bộ QLTT nhắc nhở: “Hàng hóa bán thì phải có hợp đồng đại lý, chứ ai lại cứ đi bán rong thế”. Rồi khoát tay ra hiệu cho phép đi. Không có biên bản nào được lập. Khi lên xe, chủ hàng buột miệng: “Rứa (thế) là mất đứt mấy trăm bạc rồi. Mình kiếm được đồng bạc mướt mồ hôi, còn họ thích “vặt” mấy thì “vặt”… “.

Ở một diễn biến khác, ngày 6- 12-2012, chúng tôi theo xe của một chủ hàng chở 22 bao bột mì loại 25 kg/bao, 10 két nước giải khát Redbull Thái, 400 cuộn giấy. Từ TP Vinh, xe ngược quốc lộ 46 lên huyện Nam Đàn, rồi theo quốc lộ 15. Đến cách thị trấn Đô Lương khoảng 1 km tại khu vực sân vận động thì xe ô-tô 7 chỗ biển kiểm soát mầu xanh 37A – 1107 vượt lên ép xe dừng lại. Từ trên xe, ba cán bộ QLTT yêu cầu chủ hàng mở cửa thùng xe để kiểm tra. Vừa mở cửa thùng xe, một cán bộ nhảy lên ngó qua rồi nhảy xuống yêu cầu đưa xe về trạm kiểm tra. Một cán bộ QLTT leo lên buồng lái, áp giải xe về trạm đóng tại thị trấn Đô Lương. Về đến trạm, cán bộ áp giải xe mới cho biết đây là Đội QLTT số 5, rồi dẫn chủ hàng vào một phòng chờ. Một người mặc thường phục bước vào, tay đánh nhịp gõ gõ lên thành ghế nói: “Chờ tý để anh em làm việc, phải coi rõ hóa đơn xuất xứ bột mì…”. Một lúc sau, họ ra mở cửa thùng xe kiểm tra, dù đã xuất trình rõ giấy tờ hàng hóa. Một cán bộ QLTT leo lên thùng xe ngó nghiêng, hai cán bộ còn lại, người thì tay đút túi áo đi lại trên sân và gọi cán bộ đang ở trên thùng xe: xác định lại cái bột mì cho cụ thể rồi sau làm việc ra sao thì làm. Sau khi kiểm đếm hàng hóa trên xe xong, họ vào phòng hội ý. Khoảng chừng mười phút, một cán bộ QLTT nói với chủ hàng: Bây giờ điện về nhà máy bột mì, nói họ fax giấy đăng ký kinh doanh lên. Chủ hàng phát hoảng: “Giờ đời nào họ fax cho em, họ bán cho em xong thì thôi, các anh xem thế nào cho em đi, mai em sẽ mang giấy tờ lên”. Cán bộ quản lý thị trường vẫn khăng khăng phải điện cho chủ hàng để làm rõ nguồn hàng này từ đâu. Sau một hồi vặn vẹo, một cán bộ QLTT giơ lên một ngón tay. Theo mách nước của một số người từng đi trả hàng, ông chủ hàng hiểu đó là phải “làm luật” một “chai”. Ông vội vàng vào buồng lái đếm đủ năm tờ loại 200 nghìn đồng, rồi bước xuống xòe ra và nói đúng một triệu đồng. Viên cán bộ QLTT nhanh nhẹn cầm tiền đếm lại và đút tiền vào túi tỏ ra thân mật: – Được rồi! Anh em đi bán đi, hôm sau nhớ có giấy xuất kho…

Ông chủ hàng ngẩn ngơ một lúc: Vậy là chuyến đầu đi mở tuyến, với số hàng chỉ gần mười triệu đồng mà bị hoạnh hoẹ mất hơn một tiếng đồng hồ và phải “làm luật” mất một triệu đồng, thế là lỗ rồi. Về nhà, khi dỡ hàng trên thùng xe xuống, ông chủ hàng còn thấy một bản kiểm điểm cá nhân tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, được viết bằng tay của một đảng viên (chưa tiện nêu tên) thuộc Đội quản lý thị trường số 5 rơi trên thùng xe. Chứng kiến từ đầu đến cuối những hành động của các cán bộ QLTT thuộc đội số 6 trên quốc lộ 48 và đội số 5 ở Đô Lương mới rõ những phản ánh lâu nay về thái độ, cách làm việc trái với những quy định về quy trình nghiệp vụ kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính của lực lượng quản lý thị trường trên tuyến đường này là có thật.

Theo một chủ đại lý khác ở TP Vinh chở hàng ở tuyến đường 48: Có chuyến ngoài hàng có giấy tờ ra còn chở thêm khoảng 80 triệu đồng hàng không có hóa đơn, bị đội quản lý thị trường phát hiện; họ công khai mặc cả, một là mất trắng, hai là cưa đôi. Nói rồi họ đưa xe về trạm, “vặt” của tui 39 triệu đồng xong mới thả xe và hàng, còn nói: Giờ trở đi nếu có vấn đề gì thì cứ gọi điện. Tưởng là yên ổn, ai dè vừa bắt bữa trước, bữa sau mình chở hàng hóa đầy đủ giấy tờ, lại bị chặn lại “xin” mấy trăm nghìn đồng?

Những hành vi của một số cán bộ QLTT nêu trên là trái quy định tại Khoản d, Điều 12, Thông tư số 26/2009/TT-BCT của Bộ Công thương quy định quy trình nghiệp vụ kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm hành chính của lực lượng QLTT.

Sai phạm có hệ thống?

Trước đó, ngày 6-11-2007, Đội QLTT số 5 bắt giữ hai xe tải, biển kiểm soát 34K – 6749 và 77K – 9115 vận chuyển 36 cuộn thép phi 6,5 mm do Trung Quốc sản xuất, có trọng lượng 71.400 kg. Do không có giấy tờ hợp lệ, Đội QLTT số 5 quyết định tạm giữ tang vật vi phạm hành chính đối với hai xe ô-tô và số thép vi phạm. Qua kiểm tra, xác định vụ việc vượt thẩm quyền nên ngày 16-11-2007, đã chuyển hồ sơ cho Chi cục QLTT xử lý theo thẩm quyền. Chi cục QLTT tiếp nhận hồ sơ và giao cho Đội QLTT số 1 (đóng tại thị trấn huyện Diễn Châu) bảo quản tang vật trong thời gian xử lý. Ông Nguyễn Văn Bản lúc đó là Chi cục trưởng Chi cục QLTT đã chỉ đạo Nguyễn Quốc Anh cho lại chủ lô hàng là bà Nguyễn Thị Trinh tám cuộn thép là tang vật đang bị tạm giữ, trị giá 171 triệu 350 nghìn đồng. Nguyễn Quốc Anh lúc đó là Đội phó Đội QLTT số 5 biết rõ việc ông Nguyễn Văn Bản cho bà Nguyễn Thị Trinh tám cuộn thép là vi phạm pháp luật nhưng vẫn thực hiện. Vụ việc này đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cá nhân ông Bản đã bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Ngày 21-9-2011, Hội đồng xét xử TAND tỉnh Nghệ An tuyên phạt 11 tháng cải tạo không giam giữ.

Mới đây, ngày 4-10-2012, cơ quan CSĐT Công an Nghệ An bắt khẩn cấp đối với bốn cán bộ QLTT Nghệ An về hành vi nhận hối lộ gồm: Nguyễn Quốc Hùng, SN 1976, trú tại thị trấn Diễn Châu, Tổ trưởng Tổ tuần tra Đội QLTT số 4; Trịnh Xuân Nam, SN 1960, trú ở khối Tân Phúc, phường Hưng Phúc, TP Vinh; Nguyễn Đức Anh, SN 1978, trú ở khối Liên Cơ, phường Hưng Bình, TP Vinh và Lê Xuân Hải, SN 1979, trú xã Nghi Phú, TP Vinh. Sau khi phát hiện vụ vận chuyển, buôn bán trái phép động vật hang dã, Đội QLTT số 4 đưa số hàng này về cơ quan rồi gọi điện thoại yêu cầu chủ hàng đưa 35 triệu đồng để nhận lại hàng. Đang nhận 35 triệu đồng thì bị lực lượng công an bắt quả tang.

Được biết, Chi cục QLTT Nghệ An hiện có mười đội QLTT có chức năng quản lý nhà nước về thương mại, có nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu tranh chống các hành vi buôn bán hàng nhập lậu, hàng cấm, hàng giả lưu thông trên thị trường; thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân trong hoạt động thương mại. Tuy nhiên, thời gian qua, trên địa bàn từ TP Vinh đến các thị trấn, thị tứ, thị xã và cả vùng nông thôn, miền núi, người bán hàng và người tiêu dùng đều thừa nhận các mặt hàng xuất xứ Trung Quốc chiếm phần lớn (hơn 70%) tại các chợ, các quầy hàng, hầu hết không có nhãn mác phụ, không niêm yết giá. Từ quần áo, vải, túi xách, mỹ phẩm, đồ chơi cho đến hoa quả, đồ uống. Theo quan sát, tại TP Vinh, trung tâm phân phối hàng hóa đi các huyện thị trong tỉnh, hàng lậu từ Trung Quốc chiếm phần lớn, bên cạnh đó là hàng nhập lậu từ Thái-lan, Lào… Ngoài ra các sản phẩm độc hại, ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng như thuốc kích thích, nội tạng động vật cũng xuất hiện nhiều trên thị trường Nghệ An… Để xảy ra tình trạng này, phần lớn trách nhiệm thuộc về lực lượng QLTT.

Những hành vi tiêu cực, làm trái quy định của một số cán bộ QLTT như đã nêu trên xảy ra lâu nay, gây nhiều bức xúc trong dư luận. Đã đến lúc các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An cần vào cuộc, điều tra làm rõ, giáo dục, xử lý nghiêm.