Làm gì để lập lại sự cân bằng?

LSO-Trong 5 năm qua, tỷ số giới tính khi sinh ở Lạng Sơn liên tục tăng và đến năm 2016 đã là 117,34/100 và trở thành 1 trong 10 tỉnh có tỷ số giới tính khi sinh cao nhất cả nước. Theo dự báo, nếu không có những giải pháp tốt thì tỷ lệ này tiếp tục tăng cao trong những năm tới.

Tư vấn áp dụng các biện pháp tránh thai cho phụ nữ xã Châu Sơn, huyện Đình Lập

Thực trạng của vấn đề

Thống kê của Chi cục Dân số tỉnh cho thấy, năm 2016, có đến 4 huyện có tỷ số giới tính khi sinh vượt mức 120/100 như: Đình Lập 121,4/100; Lộc Bình 211,0/100; Hữu Lũng 120,3/100 và thành phố Lạng Sơn 120,7/100. Có tới 4 huyện có tỷ số giới tính khi sinh từ 113,5 đến 117,9/100.

Anh Hoàng Văn Nh. ở Tràng Định cho biết: Vợ chồng tôi đã có 1 con gái 6 tuổi rất xinh xắn, theo kế hoạch, vợ chồng tôi quyết tâm sinh 1 cậu con trai để bằng anh bằng em. Để có con trai, mặc dù đã áp dụng các biện pháp như: ăn kiêng, chọn ngày tốt, nhưng vợ tôi vẫn phải về Hà Nội siêu âm sớm và phải hai lần bỏ thai mới có được kết quả như ý. Anh Nguyễn Nhật T. ở huyện Hữu Lũng chia sẻ: Có hai cháu gái, muốn sinh thêm thằng cu nên tôi vào mạng để học hỏi kinh nghiệm và áp dụng; may mắn thay vợ chồng tôi đã toại nguyện… Theo như nhận định của nhiều cán bộ dân số, lựa chọn giới tính thai nhi bằng khoa học công nghệ, nhất là dùng biện pháp nạo phá thai khi giới tính thai nhi chưa theo ý muốn vẫn chưa mang tính phổ biến ở Lạng Sơn. Ông Phương Xuân Vinh, Giám đốc Trung tâm Dân số huyện Đình Lập cho biết: Qua theo dõi tình hình mang thai và sinh đẻ ở các xã, thị trấn, chưa phát hiện trường hợp nào dùng các biện pháp can thiệp để lựa chọn giới tính thai nhi; song trong năm 2016, toàn huyện có 425 trẻ được sinh ra, thì có tới 233 bé trai và chỉ có 192 bé gái (tỷ lệ 121,4/100). Đây phải chăng là vấn đề tự nhiên?

Từ 4 năm nay, Hữu Lũng luôn nằm trong tốp đầu của tỉnh về chênh lệch giới tính khi sinh. Năm 2013, tỷ số giới tính khi sinh của Hữu Lũng là 136/100 – cao nhất trong toàn quốc, năm 2014 có giảm song vẫn ở mức 127/100, năm 2015 là 128/100 và năm nay là 120,3/100. Nhìn vào con số thống kê, nhiều người dân ở Hữu Lũng nói rằng, không biết chuyện gì đã xảy ra và nó sẽ còn đi đến đâu?

Giải pháp nào để can thiệp

Nghị định 104/2003/NĐ-CP, ngày 16/9/2004 của Chính phủ đã nghiêm cấm các hành vi: thông báo cho sản phụ biết giới tính thai nhi qua bắt mạch, siêu âm, loại bỏ thai nhi vì giới tính… Trên thực tế, quy định này đã bị lãng quên hoặc bị phớt lờ. Một bác sĩ có phòng siêu âm trên đường Trần Đăng Ninh nói với chúng tôi: Khách hàng đến siêu âm thường kỳ trong suốt thai kỳ là để theo dõi sức khỏe và những biến động của thai nhi; song nếu bác sĩ không tiết lộ giới tính thai nhi, thì họ sẽ đi siêu âm nơi khác. Câu hỏi đầu tiên mà khách hàng đưa ra là con trai hay con gái? Trước sự háo hức của các cặp vợ chồng, chúng tôi không thể không nói… Xem ra, giải pháp nghiêm cấm tiết lộ giới tính thai nhi không khả thi.

Cần một cách thức tuyên truyền rộng và sâu để làm thay đổi tâm lý cho người dân. Đổi mới cách thức tuyên truyền đã được Trung tâm Dân số huyện Hữu Lũng đề ra nhằm giảm thiểu tình trạng lựa chọn giới tính khi sinh và khắc phục tình trạng sinh con thứ 3 trở lên. Một phần quan trọng và có ý nghĩa trong đêm giao lưu văn nghệ chào mừng ngày dân số Việt Nam ở xã Hòa Lạc là biểu dương và tặng quà cho những gia đình sinh 2 con một bề là gái, không sinh tiếp con thứ 3. Xã Minh Hòa tổ chức gặp mặt những gia đình tiêu biểu thực hiện tốt chính sách dân số nhân ngày dân số thế giới; tại cuộc gặp mặt, các cơ quan, đoàn thể chuẩn bị những món quà nhỏ tặng các gia đình và học sinh gái học giỏi… là minh chứng cho sự đổi mới đó. Bên cạnh đó, trung tâm dân số các huyện đã phối hợp với các đoàn thể như: thanh niên, phụ nữ, nông dân… để vận động các hội viên gương mẫu thực hiện chính sách dân số, không lựa chọn giới tính thai nhi. Đặc biệt, Hội Người cao tuổi đã bắt đầu vào cuộc, vận động các cụ, các già làng, trưởng họ, trưởng tộc không gây “sức ép” phải có con trai đối với các cặp vợ chồng đã có 1 hoặc 2 con gái. Theo nhận định của Chi cục Dân số tỉnh, đây là những biện pháp cụ thể và có tác dụng tốt.

Sự chênh lệch giới tính khi sinh sẽ có tác động không lường đến cấu trúc gia đình và xã hội trong tương lai gần, đặc biệt là hệ thống hôn nhân. Tình trạng “xuất khẩu cô dâu” từ Việt Nam sang Hàn Quốc và Trung Quốc hiện nay là “sự cảnh báo” cho chúng ta sau năm 2035. Vì vậy, cần phải có những giải pháp thiết thực hơn để lập lại sự cân bằng nam – nữ ở tỷ lệ 103/100.

MINH HỒNG