Ký ức về Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Thứ 5, 23/12/2010 | 08:14:00 [(GMT +7)] A A

LSO-Nhân kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh của Bác Hồ kính yêu (19/05/1890 - 19/5/1990 ), chúng tôi vinh dự được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ quyết định và giao nhiệm vụ sưu tầm, khai thác tư liệu lịch sử về “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Lạng Sơn”. Sau 5 năm cuốn sách được xuất bản và phát hành. Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã được làm việc với nhiều cơ quan Đảng, cơ quan nghiên cứu khoa học lịch sử, Bảo tàng Hồ Chí Minh và một số nhà khoa học, lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Quân đội. Ký ức về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, là người chỉ giáo và giúp đỡ chúng tôi hoàn thành cuốn sách. Nhân kỷ niệm 66 năm ngày thành lập QĐND Việt Nam và chúc mừng Đại tướng - người anh cả của QĐND Việt Nam, tròn 100 tuổi, chúng tôi xin được phép viết đôi niềm ký ức về những lần được Đại tướng tiếp và làm việc ....Khi còn ở tuổi thanh thiếu niên cũng như gần hết cuộc đời học tập và công tác - tôi chỉ được biết Đại tướng Võ...

LSO-Nhân kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh của Bác Hồ kính yêu (19/05/1890 – 19/5/1990 ), chúng tôi vinh dự được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ quyết định và giao nhiệm vụ sưu tầm, khai thác tư liệu lịch sử về “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Lạng Sơn”.

Sau 5 năm cuốn sách được xuất bản và phát hành. Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã được làm việc với nhiều cơ quan Đảng, cơ quan nghiên cứu khoa học lịch sử, Bảo tàng Hồ Chí Minh và một số nhà khoa học, lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Quân đội. Ký ức về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, là người chỉ giáo và giúp đỡ chúng tôi hoàn thành cuốn sách. Nhân kỷ niệm 66 năm ngày thành lập QĐND Việt Nam và chúc mừng Đại tướng – người anh cả của QĐND Việt Nam, tròn 100 tuổi, chúng tôi xin được phép viết đôi niềm ký ức về những lần được Đại tướng tiếp và làm việc ….

Khi còn ở tuổi thanh thiếu niên cũng như gần hết cuộc đời học tập và công tác – tôi chỉ được biết Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua sách, báo và nhất là trí tuệ uyên bác như huyền thoại về khoa học quân sự gắn với công lao to lớn của Đại tướng gắn liền với sự trưởng thành và phát triển của Quân đội Nhân dân Việt Nam anh hùng; gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với nền khoa học, giáo dục nước nhà. Với nhiệm vụ được lãnh đạo tỉnh giao làm sách “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn”, đã tạo cơ hội may mắn giúp chúng tôi được Đại tướng tiếp và làm việc tới 3 lần. Những lần được trực tiếp trao đổi, báo cáo, xin ý kiến của Đại tướng về những tư liệu lịch sử quý : “Bác Hồ cũng ra trận” trong chiến dịch giải phóng biên giới năm 1950 – đến nay, dù không có dịp nào được gặp lại mà những kỷ niệm và hạnh phúc lớn ấy còn như mới hôm qua : cử chỉ cao đẹp vừa hiền từ của một người cao tuổi, vừa nghiêm túc của một nhà khoa học – một vị tướng của quân đội nhân dân … đã trở thành ký ức sâu nặng của chúng tôi về đại tướng Võ Nguyên Giáp kính mến.

Ban biên tập sách “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Lạng Sơn” được Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp và làm việc ngày 8/9/1993 tại Văn phòng Đại tướng

Trong quá trình đi điền dã, sưu tầm, khai thác tư liệu, ban biên tập đã phải từng bước lần mò, đi nhiều nơi, gặp nhiều người, kể cả nhân chứng trực tiếp phục vụ Bác Hồ và gián tiếp được thấy, nghe Bác nói, Bác giao nhiệm vụ giữa hàng quân, trong mít tinh, hội nghị, người là nghệ sỹ chụp ảnh hoạt động của Bác trong chiến dịch năm 1950…. Nơi Đại tướng là nguồn tư liệu sống, tỉ mỉ, sâu sắc mở ra những nút lịch sử quan trọng, định hướng cho chúng tôi gắng sức hoàn thành cuốn sách có giá trị văn hoá, lịch sử và tinh thần đã dâng lên Bác Hồ, nhân kỷ niệm lần thứ 105 ngày sinh của Người.

Nhận được thông báo hẹn của đại tá Tâm, thư ký của Đại tướng. Chiều 8/9/1993, chúng tôi vào văn phòng tại 30 đường Hoàng Diệu để gặp Đại tướng. Trong bộ đồng phục mùa thu trắng ngà thanh bạch, Đại tướng đón chúng tôi với tình cảm gần gũi cho khách đến từ biên giới Lạng Sơn về. Lần đầu tiên trên đời, được gặp Đại tướng tại căn phòng giản dị. Trước khi cho chúng tôi báo cáo công việc, Đại tướng vui vẻ hỏi tình hình Lạng Sơn. Riêng tôi được Đại tướng hỏi: “Năm nay chú bốn mấy”? tôi thẹn thùng trả lời: “Dạ, năm nay 53 tuổi rồi ạ! ông khen người Xứ Lạng khoẻ, trẻ lâu. Thay mặt đoàn, tôi báo cáo mục đích, chủ trương của Đảng bộ Lạng Sơn về việc làm sách “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Lạng Sơn” cùng kế hoạch 5 năm, từ 1990 đến 1995. Đại tướng đánh giá cao quyết định làm cuốn sách về Bác của Đảng bộ Lạng Sơn và lần lượt cho ý kiến về yêu cầu của bản kế hoạch và trả lời các câu hỏi của đoàn xung quanh nội dung Bác Hồ với việc chỉ đạo, lãnh đạo chiến dịch giải phóng biên giới năm 1950. Hôm ấy, tôi xin phép đề nghị Đại tướng viết bài cho cuốn sách. Ông vui vẻ nhận lời, đáp ứng nguyện vọng của đoàn Lạng Sơn, Đại tướng cùng Đại tá Tâm vui lòng chụp ảnh với đoàn. Bức ảnh đã ghi dấu ấn sâu sắc tình cảm của Đại tướng trên gương mặt rạng rỡ hoà vào cảnh thiên nhiên của vườn cây rợp bóng nắng chiều thu Hà Nội….

Ngày 21/01/1994, chúng tôi lại xin vào văn phòng để gửi các bài viết theo yêu cầu của Đại tướng. Đại tá Tâm thông báo tuy chưa được xem đầy đủ các bài viết của lãnh đạo quân đôị, lãnh đạo Lạng Sơn và bài viết khác. Nhưng, Đại tướng quyết định tham gia viết bài để góp phần đánh giá công lao của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, động viên Đảng bộ và nhân dân Lạng Sơn phát huy truyền thống yêu nước, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong thời kỳ cách mạng mới. Được tin này, chúng tôi rất phấn khởi và mong từng ngày sẽ nhận được bài viết của Đại tướng.

Lần thứ hai, đêm 21/03/1994, theo lời hẹn của đại tá Tâm, tôi lại đến nhà riêng của Đại tướng trong khu vườn bên đường Hoàng Diệu. Biết đoàn Lạng Sơn về, ông chậm rãi từ tầng hai xuống. Với chiếc áo khoác mùa đông, ông tiếp chúng tôi bên bàn trà còn đượm không khí xuân đầm ấm. Biết Đại tướng bận, tôi chủ động hỏi thăm và xin bài viết, ông tươi cười nói rằng, luôn nhớ còn nợ bài của Lạng Sơn. Đại tướng hẹn sẽ xong trong dịp gần đây. Bác gái tiễn chúng tôi ra cổng trong tình cảm người nhà thân thiện ….

Công tác biên tập cơ bản đã xong bản thảo từ giữa tháng 4 năm 1994. Để đủ thủ tục duyệt, in, phát hành trong tháng 5/1995 còn rất nhiều việc phải làm. Trong khi đó, Ban biên tập vẫn chưa được trình bày toàn bộ nội dung, hình thức của sách với Đại tướng. Đặc biệt là chưa được bài của ông. Chúng tôi xin ý kiến Tỉnh uỷ, các đồng chí lãnh đạo giao nhiệm vụ cho chúng tôi phải cố gắng xin ý kiến cuối cùng và được bài của Đại tướng mới làm tiếp khâu khác, cần thiết kéo dài đến trước tết nguyên đán. Chúng tôi lại lần lượt xin vào văn phòng gặp đại tá Tâm để biết thêm thông tin 3 lần nữa: 19/7/1994, 23/2/1995 và 25/4/1995. Lần nào đại tá Tâm cũng cho biết: Đại tướng bận công tác, đặc biệt gấp rút hoàn thành cuốn sách: “những chặng đường lịch sử” vào tháng 12 năm 1994. Vì vậy, Đại tướng hẹn trong tháng 8 năm 1995 sẽ có bài. Mặc dù ông rất bận, nhưng luôn dành tình cảm đặc biệt với Lạng Sơn. Mỗi lần đến văn phòng của Đại tướng chúng tôi lại càng thấm thía công lao to lớn của ông với Đảng, với dân tộc, bằng tinh thần làm việc suốt đời vì dân, vì nước.

Lần thứ 3, ngày 17/8/1995, tại văn phòng của Đại tướng, chúng tôi rất hạnh phúc được ông cùng đại tá Tâm tiếp. Lần này, Đại tướng tươi cười đưa bài cho chúng tôi. Ông yêu cầu đọc lại cùng nghe và góp ý. Nghe xong, tôi mạnh dạn đề nghị thay hai từ “nối gót” bằng “noi gương”. Sau khi nghe ý kiến của chúng tôi, Đại tướng cầm bút sửa ngay và hỏi “có cần chép lại không” tôi thưa, cứ để như vậy càng sinh động. Nhận được bài và được cả những lời chỉ giáo của Đại tướng về nhiệm vụ làm sách Bác Hồ, lòng chúng tôi chào dâng niềm tin. Sau 3 tháng phấn đấu chỉnh sửa, biên tập với sự cộng tác nhiệt tình của nhà xuất bản VHTT và xí nghịêp in trẻ (Hà Nội) cuốn sách được ra đời trong tháng 11/1995, chậm so với kế hoạch 6 tháng.

Ngày nay, nhớ lại 17 năm về trước (1993 – 2010) những kỷ niệm và kết quả trong quá trình hoàn thành sách: “Bác Hồ với nhân dân các dân tộc Lạng Sơn”, chúng tôi vô cùng tự hào được làm việc với nhiều tướng lĩnh trong quân đội, đặc biệt thấy rằng chúng tôi không phải là cán bộ trong quân đội, mà được hạnh phúc có 3 lần được gặp Đại tướng, người đã truyền cho chúng tôi bao điều sâu sắc trong nghiên cứu khoa học và đạo đức, lối sống của người cán bộ. Lần Ban biên tập đem sách về biếu, Đại tướng bận đi công tác. Chúng tôi gửi đại tá Tâm và không biết nói gì hơn bằng việc luôn ghi nhớ những lời dạy ân cần của Đại tướng, nguyện làm tốt hơn nhiệm vụ được trên giao, luôn thấm nhuần khẩu hiệu chỉ đạo trong cuộc sống: Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại – Và luôn hằng mong Đại tướng mạnh khoẻ, sống lâu…

Đinh Ích Toàn