Kiên quyết xử lý hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ (kỳ 1)

– Đảng và Nhà nước luôn đảm bảo cho công dân thực hiện quyền tự do dân chủ. Tuy nhiên, khi thực hiện quyền tự do dân chủ không được xâm phạm đến lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Trên thực tế có một số người dân đã lợi dụng quyền tự do dân chủ để phục vụ cho mục đích cá nhân, nhất là trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng, xây dựng phát triển đô thị.

Kỳ 1: Dự án khu dân cư khối 2, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn – Dự án hợp lòng dân

Trong những năm qua, tỉnh Lạng Sơn đã bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về tăng cường triển khai các cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư xây dựng các dự án phát triển đô thị, các khu du lịch, hệ thống đường giao thông. Trong đó, ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án trọng điểm, tạo diện mạo đô thị mới khang trang, xanh, sạch, đẹp. Dự án chỉnh trang, phát triển đô thị và quy hoạch khu dân cư khối 2, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn là một trong số đó.

Dự án trên được UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án tại Quyết định số 1924/QĐ-UB-XD ngày 8/12/2004. Ngày 14/9/2005, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1808/QĐ-UBND-XD về thu hồi đất giao cho UBND thành phố Lạng Sơn để thực hiện dự án. Việc thu hồi đất để thực hiện dự án là chủ trương hết sức đúng đắn, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thành phố Lạng Sơn, phù hợp với sự phát triển chung của xã hội.

Theo trích đo bản đồ địa chính khu dân cư khối 2 năm 2002, tổng diện tích đất là 25.691,1m² trong đó chỉ có 2.767,1m² là đất ở, còn lại trên 20.000 m² là đất vườn, đất mương, đất ao, đất hoang và đất giao thông. Việc quy hoạch khu dân cư khối 2 không ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống của Nhân dân mà trái lại còn giúp tăng giá trị khu đất, người dân được hưởng tiện ích từ các công trình công cộng, nhà văn hóa, trung tâm y tế.

Đến thời điểm hiện tại đã có 95/98 hộ gia đình nhận tiền bồi thường theo Quyết định số 228/QĐ-UBND ngày 31/01/2008 của UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ; Nhà nước đã bố trí tái định cư tổng số 192 ô đất ở thuộc dự án. Triển khai dự án, khu dân cư khối 2 đã “thay da đổi thịt”. Từ chỗ là bãi lầy và khu vực canh tác rau màu, cấy lúa đã trở thành khu đất ở với nhiều tiện ích, những ngôi nhà khang trang đã được xây dựng, đáp ứng nhu cầu về nhà ở và hoạt động kinh doanh buôn bán của Nhân dân.

Bản đồ khu đất tái định cư khối 2, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn

Về việc một số hộ gia đình, cá nhân có thắc mắc, khiếu nại liên quan đến phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án, sau khi xem xét, UBND tỉnh và UBND thành phố Lạng Sơn tiếp tục phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ bổ sung cho các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng. Tổng giá trị bồi thường, hỗ trợ được phê duyệt là hơn 51 tỷ đồng. Mặc dù đã được giải quyết theo quy định của pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho Nhân dân song vẫn còn 3 hộ chưa nhận tiền bồi thường và chấp hành việc bàn giao mặt bằng để triển khai thực hiện dự án là hộ bà Vũ Bích Vân, hộ bà Trình Thị Dấn và hộ bà Nguyễn Thị Phượng. Nguyên nhân là do các hộ này cho rằng việc triển khai dự án tại khu dân cư khối 2 là không phù hợp, không theo đúng quy định, mức đền bù chưa thỏa đáng.

Ông Nguyễn Văn An trú tại khối 2, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn cho biết: “Việc thu hồi đất để thực hiện dự án là phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Các quyền lợi của các hộ gia đình đã được đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật”.

Bà Nguyễn Thị Xuân Thu đã hơn 50 năm sinh sống tại khối 2, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, bà cho biết: Khu vực này trước đây chỉ là một cái hủm chũng thấp, thường hay bị ngập lụt, diện tích đất chủ yếu là hợp tác xã phân cho người dân làm nông màu, số đất ở rất ít. Khi Nhà nước quyết định đầu tư xây dựng khu dân cư thì hầu hết bà con đều rất đồng tình ủng hộ vì toàn bộ khu đất đã trở thành khu đô thị rất khang trang, sạch đẹp, giá trị đất tăng lên hơn rất nhiều lần. Vậy mà không hiểu vì sao có những người vẫn không đồng tình, thậm chí có người nhận ô đất tái định cư bán lấy tiền nhưng vẫn cùng các đối tượng khác đi khiếu kiện dài ngày ở các cấp, bà con ở đây thấy rất bức xúc với những trường hợp này.

Không chỉ thường xuyên tập trung đông người để khiếu kiện, một số đối tượng còn xúi giục, kích động, lôi kéo một số người dân bị ảnh hưởng bởi các dự án khu dân cư khối 2 phường Vĩnh Trại, khu tái định cư Mai Pha và một số dự án khác. Một số đối tượng còn thực hiện hành vi cản trở quyền sử dụng đất khiến hàng chục hộ dân được đền bù cấp đất tái định cư, trúng đấu giá quyền sử dụng đất và chuyển nhượng quyền sử dụng đất (thuộc khu dân cư khối 2, phường Vĩnh Trại) từ năm 2012 đến nay không thể xây nhà ở, ảnh hưởng đến cuộc sống.

Ông Nguyễn Tiến Thịnh, phường Đông Kinh và ông Bùi Duy Tiến, phường Vĩnh Trại là những người có đất ở khu tái định cư khối 2, trong quá trình khởi công xây dựng nhà đã nhiều lần bị một số đối tượng đến ngăn cản, đe dọa phá nhà dẫn đến gia đình phải dừng xây dựng công trình. Sau khi được chính quyền và lực lượng công an bảo vệ, các gia đình này mới có thể xây dựng nhà để ổn định cuộc sống.

Đồng chí Lương Trọng Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND thành phố Lạng Sơn thực hiện các nội dung trong kế hoạch triển khai dự án, trong đó công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi, đền bù theo đúng quy định của pháp luật và nghiên cứu các chính sách tạo thuận lợi nhất cho Nhân dân. Đồng thời chú trọng tuyên truyền, vận động, thuyết phục, tổ chức đối thoại, kịp thời trả lời, giải đáp các đơn thư khiếu nại, thắc mắc của người dân, tôn trọng quyền tự do dân chủ, quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân.

Đồng chí Đậu Trường An, Chánh Thanh tra tỉnh cho biết: Để kiểm tra, rà soát, đánh giá lại quá trình triển khai dự án và giải phóng mặt bằng, ngày 30/12/2010, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2137/QĐ-UBND về việc thành lập đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đối với dự án. Trên cơ sở báo cáo của đoàn kiểm tra, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Kết luận số 04/KL-UBND ngày 4/8/2012 về kết quả kiểm tra dự án chỉnh trang, phát triển đô thị và quy hoạch khu dân cư khối 2, phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, trong đó đã chỉ rõ những thiếu sót trong quá trình thực hiện. Trên cơ sở đó, tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tổ chức kiểm điểm đối với tập thể, cá nhân có liên quan.

Nhằm lắng nghe ý kiến, giải quyết các kiến nghị, yêu cầu của người dân, UBND tỉnh, UBND thành phố Lạng Sơn, Thanh tra tỉnh đã nhiều lần tổ chức các cuộc đối thoại trực tiếp với từng hộ gia đình khối 2, phường Vĩnh Trại. Thực hiện trình tự giải quyết đơn khiếu nại, đối thoại với hộ dân có đơn khiếu nại đảm bảo theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật. Tuy nhiên, sau đó các hộ dân tiếp tục gửi đơn, lôi kéo, tập trung đông người tại trụ sở UBND tỉnh và trụ sở tiếp công dân của trung ương… để yêu cầu giải quyết các nội dung công dân đề nghị, gây phức tạp tình hình an ninh trật tự.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra, kiểm tra và có Kết luận số 2318/KL-TTCP ngày 23/12/2019, khẳng định công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện Dự án Chỉnh trang phát triển đô thị và quy hoạch khu dân cư khối 2 phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn đã được UBND tỉnh Lạng Sơn xem xét, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có báo cáo 114/BC-BTNMT gửi Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình, trong đó kết luận: “Kết quả kiểm tra cho thấy ranh giới thu hồi đất thực tế cơ bản phù hợp với ranh giới thu hồi đất theo Quyết định số 1808/QĐ-UBND-XD. Không phát hiện UBND tỉnh Lạng Sơn thu hồi đất vượt ngoài ranh giới theo Quyết định 1808/QĐ-UBND-XD”. Như vậy, nội dung khiếu nại, tố cáo của các hộ dân đã được các cấp có thẩm quyền giải quyết đảm bảo theo quy định.

Ngày 15/1/2021 đồng chí Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cùng đại diện một số cơ quan có liên quan đã tổ chức đối thoại với 10 công dân đại diện cho các hộ bị ảnh hưởng bởi dự án.

Ngày 26/3/2021 Thanh tra Chính phủ đã thông báo ý kiến kết luận của đồng chí Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ tại buổi đối thoại với công dân phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, với nội dung: “Kết luận số 2318/KL-TTCP ngày 23/12/2019 kết luận về thanh tra trách nhiệm của UBND tỉnh Lạng Sơn trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng và quản lý đất đai (giai đoạn 1/1/2010 – 31/12/2017) đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý. Trong đó nêu rõ việc khiếu nại, tố cáo và kiến nghị huỷ bỏ dự án và quyết định thu hồi đất mà công dân đề nghị là không có căn cứ pháp luật; yêu cầu các công dân có khiếu nại về nội dung này phải chấp hành kết luận của Bộ Tài nguyên và Môi trường về mốc giới dự án”.

(Còn nữa: Kỳ 2 Xử lý nghiêm hành vi vi phạm)