Khuổi Nọi, nơi thành lập Trung đội Cứu quốc quân I - tiền thân của QĐND Việt Nam

LSO-Cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn ngày 27 tháng 9 năm 1940 đã chính thức báo hiệu một thời kỳ đấu tranh mới của cách mạng Việt Nam. Tiếng súng khởi nghĩa Bắc Sơn đã cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân cả nước, đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ của phong trào đấu tranh giải phóng của các dân tộc Đông Dương trong thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai.

Nhận thức rõ tầm quan trọng, mức độ ảnh hưởng của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn và trước đòi hỏi thực tế của phong trào cách mạng lúc này cần phải thành lập một đội vũ trang có tổ chức chặt chẽ, thống nhất làm nòng cốt cho phong trào, sau khi nghiên cứu tình hình, Trung ương Đảng quyết định thành lập tại Bắc Sơn một đội vũ trang do Trung ương Đảng trực tiếp chỉ đạo.

Tháng 2-1941, đoàn đại biểu gồm các đồng chí Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Trần Đăng Ninh, Hoàng Văn Thụ, Phùng Chí Kiên và một số đồng chí cán bộ Trung ương khác trên đường đi dự Hội nghị Trung ương 8 của Đảng tại Pác Bó (Cao Bằng) do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc triệu tập, đã dừng chân tại Bắc Sơn một thời gian để nắm tình hình và chỉ thị những biện pháp công tác cần kíp. Ngày 14 tháng 2 năm 1941, tại con suối Khuổi Nọi thuộc khu rừng Tam Tấu, xã Vũ Lễ, huyện Bắc Sơn, Trung đội Cứu quốc quân I được thành lập, đồng chí Lương Văn Tri được Trung ương Đảng cử làm chỉ huy trưởng. Cứu quốc quân I khi mới thành lập bao gồm có 24 đồng chí là các chiến sĩ, đảng viên cả miền ngược lẫn miền xuôi đã trưởng thành từ khởi nghĩa Bắc Sơn và các phong trào cách mạng thời kỳ này. Sự ra đời của Trung đội Cứu quốc quân I có ý nghĩa vô cùng to lớn. Từ đây Đảng đã đề ra đường lối đấu tranh mới kết hợp trên cả hai mặt chính trị, quân sự để tiến tới dùng bạo lực cách mạng giành chính quyền.

Sau khi Trung đội Cứu quốc quân I được thành lập, Khuổi Nọi được chọn làm căn cứ địa, trung tâm huấn luyện quân sự của Đảng trước ngày Tổng khởi nghĩa tháng Tám. Khuổi Nọi có vị trí địa lý rất kín đáo thuận lợi cho các hoạt động quân sự, cách quốc lộ Lạng Sơn – Thái Nguyên không đầy 3 km. Nơi đây bình thường nhân dân có thể dễ dàng đi tiếp tế, giúp đỡ cách mạng và khi có biến cố thì anh em đội viên có thể dễ dàng rút sang Võ Nhai (Thái Nguyên) để tiến về xuôi. Không chỉ là nơi chứng kiến sự ra đời của Cứu quốc quân I – một trong những lực lượng tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam sau này, Khuổi Nọi còn được Đảng chọn làm địa điểm liên lạc đón cán bộ của Đảng từ xuôi lên Lạng Sơn qua Trung Quốc để bắt mối hoạt động cách mạng; là nơi đào tạo cán bộ cho cả vùng gồm các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, Thái Nguyên. Sau này khi thành lập Chiến khu Bắc Sơn – Võ Nhai do đồng chí Phùng Chí Kiên lãnh đạo cũng đóng ở đây để chỉ đạo phong trào cách mạng mở rộng chiến khu sang các huyện khác của tỉnh Thái Nguyên như Đồng Hỷ, Phú Lương, Định Hoá, Đại Từ…

Hy vọng rằng khi các hạng mục công trình đối với Khuổi Nọi hoàn thành sẽ thu hút được đông đảo nhân dân trong vùng và khách thập phương đến tham quan, du lịch để hiểu hơn về mảnh đất cách mạng Bắc Sơn – cái nôi, và là nơi khởi nguồn của Quân đội nhân dân Việt Nam.